Injeksionet në pikën e dhimbjes për menaxhimin e dhimbjes: Gjithçka që duhet të dini

Dr. Besim Demolli
Specialist i reumatologjisë
tel. +38344727068

Dhimbja kronike e patrajtueshme muskulare në një individ të shëndetshëm normal, shpesh shkaktohet nga spazma muskulore ose sëmundje inflamatore muskulare. Dhimbja muskuloskeletore me intensitet të fortë shkakton kufizim të aktiviteteve të brendshme dhe të jashtme.

Pacienti preferon të kufizojë aktivitetet pasi aktivitetet çojnë në dhimbje në rritje. Tkurrja e muskujve ose lëvizja e kyçeve provokon dhimbje të forta. Pacienti është i dëshpëruar për të marrë një lehtësim dhimbjeje për të mbajtur një mënyrë jetese të shëndetshme afërsisht normale. Dhimbja e pikës shkaktuese të dhimbjes është lokale dhe se dhimbja rritet me palpimin dhe presionin mbi një zonë të ndjeshme të dhimbshme.

“Pika e dhimbjes” është kur një pacienti i bëhet palpim mbi muskulin i cili manifeston dhimbje sepse çdo presion mbi zonën e ndjeshme (pika e dhimbjes) shkakton rritje intensive të dhimbjes. “Shenja e dhimbjes” shihet shpesh në fibromialgji dhe sindromën e dhimbjes miofasciale. Dhimbja e përgjithësuar pas ushtrimeve dhe aktiviteteve sportive mund të shfaqë disa pika nxitëse të dhimbjes. Dhimbja muskulare pas aktivitetit sportiv zvogëlohet pas disa ditësh të mbetura dhe gjithashtu i përgjigjet medikamenteve anti-inflamatore.

Injeksioni në pikat e dhimbjes nuk duhet të merret parasysh për dhimbje të tilla akute. Dhimbja kronike që nuk i përgjigjet medikamenteve kundër dhimbjes dhe terapisë fizikale konsiderohet për trajtimin me injeksion në pika e dhimbjes.

Injeksioni në pikat e dhimbjes është ose injeksion i kortizonit ose gjilpërë e thatë. Gjilpëra e thatë kryhet nëse pacienti ka një histori alergjie ndaj kortizonit ose anestezisë lokale. Injeksioni i thatë është vetëm futja e gjilpërës brenda grupit të muskujve që shkakton dhimbje. Dhimbja muskulare që kërkon injeksion në pikën e dhimbjes mund të përhapet në krahë, këmbë, gjoks, qafë, shpinë ose fytyrë.

Ekzaminimi klinik përpara injektimit të injeksionit në pika e dhimbjes

Pacienti ekzaminohet para trajtimit me injeksion. Ekzaminimi përfshin anamnezën dhe ekzaminimet fizike.

Në kuadër të të dhënave anamnestike duhet të hulumtohen:

• Historia e dhimbjes
• Historia e medikamenteve
• Historia e alergjive
• Histori familjare e dhimbjeve të ngjashme dhe të tjera
• Historia e dhimbjeve të ngjashme dhe sëmundjeve të tjera
• Historia e tolerancës së gjilpërës
• Çdo ndërlikim pas trajtimit të mëparshëm me injeksion.

Ekzaminimi fizik

Ekzaminimi i zonës së dhimbshme

Ekzaminimi kryhet për të diagnostikuar zonën e ndjeshme dhe të dhimbshme nën lëkurë që quhet pikë e dhimbjes.
Ekzaminimi të cilat duhet të bëhen dhe në të njëjtën kohë duhet të eliminohen:

• Infeksione e lëkurës
• Infeksione sistemike
• Çrregullimet e gjakderdhjes
• Shtatzënia
• Diabeti

Zona e ndjeshme e dhimbshme duhet të shënohet me kujdes në vendin më të ndjeshëm.
Pikat e shumta nxitëse të dhimbjes trajtohen duke injektuar një maksimum prej gjashtë pikash nxitëse në çdo vizitë. Ekzaminimi i zonës së pikës së dhimbjes përfshin analizë të kujdesshme të dhimbjes, nyjës së ndjeshme dhe spazmës së ndjeshme.
Pika më e dhimbshme e zonës së ndjeshme shënohet si pika nxitëse e dhimbjes.

Cilat janë indikacionet e injeksioneve në pikat e dhimbjes?

Indikacionet e këtyre injeksioneve kanë si më poshtë:

• Spazma e muskujve ose nyjet që shkaktojnë dhimbje të forta të lokalizuara.

• Sindroma e dhimbjes miofasciale është një çrregullim i zakonshëm i dhimbshëm i muskujve, i karakterizuar nga pikat nxitëse miofasciale. Sindroma e dhimbjes miofasciale mund të shfaqet me disa pika të ndjeshme që kanë nevojë për injeksione në pikat e dhimbjes. Gjatë çdo vizite trajtohen maksimumi gjashtë zona/pika të dhimbjes. Injeksioni në pikat e dhimbjes çaktivizon pikat e ndjeshme nxitëse të dhimbjes dhe lehtëson spazmat e rënda të muskujve ose përreth muskujve. Lehtësimi i dhimbjes është i menjëhershëm dhe ndihmon në vazhdimin e terapisë fizike.

• Fibromialgjia paraqitet me 11 deri në 18 “pikat nxitëse” të dhimbjes. Ekzaminimi mund të sugjerojë që 6 ose më pak zona fokale të dhimbjes janë jashtëzakonisht të ndjeshme dhe të dhimbshme. Këto zona jashtëzakonisht të dhimbshme konsiderohen si pika të cilat shkaktojnë pika për trajtimin me injeksion. Dhimbja e rëndë dhe e përgjithësuar që përfshin 11 ose më shumë numra të zonës së dhimbshme nuk mund të trajtohet me injeksion në pikën e nxitjes. Dhimbja e përhapur me intensitet të rëndë nuk i përgjigjet injektimit në pikën e nxitjes, pasi anestetikët lokalë dhe kortizoni injektohen në një vëllim të kufizuar për të parandaluar efektet anësore dhe komplikimet. Pacientët me fibromialgji janë të përshtatshëm për trajtim nëse vërehen dhimbje të forta në më pak se 6 pika të ndjeshme.

• Dhimbja e kokës nga tensioni është një gjendje shumë e dhimbshme dhe mund të shfaqet me një zonë të dhimbshme nxitëse të lehtë mbi ballë, anën e kokës, pjesën e pasme të kokës ose qafën. Injektimi në inde të buta të muskujve të kokës, në pjesën frontale, okupitale ose të qafës mund të lehtësojë një dhimbje koke të rëndë tensioni, e cila nuk i përgjigjet mjekimit dhe trajtimit manual.

• Lëndimi sportiv rezulton në dhimbje inflamatore nga muskujt e rupturuar dhe spazma të dhimbshme muskulore të muskujve normalë, të cilët rrethojnë plagën e dëmtuar. Pacienti trajtohet me pushim dhe medikamente gjatë periudhës fillestare pas lëndimit. Pas shërimit pacienti shpesh vlerësohet për terapi fizike. Terapia fizike ndonjëherë është e vështirë për t’u realizuar, pasi dhimbja është e fortë me spazmin e muskujve. Në situata të ngjashme, injeksioni me pikë nxitëse është i preferuar para trajtimit me fizioterapi. Efekti i trajtimit me injeksion mund të zgjasë për më shumë se 2 javë dhe injeksioni mund të përsëritet çdo 2 javë derisa të përfundojë trajtimi me fizioterapi.

Në cilat raste kundërindikohet kjo procedurë e trajtimit?

Injektimet e tilla kundërindikohen në rastet e poshtëshënuara:

• Spazma e përhapur e muskujve – nëse dhimbja është e përgjithësuar dhe dytësore për çrregullimin endokrin, atëherë injeksioni në pikën e dhimbjes mund të mos lehtësojë dhimbjen e gjeneralizuar.

• Fibromialgjia – Pacientët me fibromialgji me zona të ndjeshme dhe të dhimbshme më shumë se 6 nuk janë të përshtatshëm për injeksione.

• Infeksioni lokal – Pikat nxitëse nuk duhet të kryhen në prani të infeksionit sistemik ose lokal.

• Çrregullimi i gjakderdhjes – Injektimi i pacientëve me çrregullim të gjakderdhjes ose pacientëve me antikoagulim duhet të bëhet me vlerësimin, trajtimin dhe monitorimin e duhur mjekësor.

• Shtatzënia – Shmangni injeksionet e kortizonit tek pacientet shtatzëna. Gjilpërimi i thatë mund të provohet dhe mund të japë lehtësim dhimbjeje.

• Alergji ndaj kortikosteroideve

• Alergji ndaj agjentëve anestezikë lokalë

• Trauma akute e muskujve – Ekzaminimi nëse zbulon se pacienti ka pasur një dëmtim që rezulton në çarje muskulore ose dëmtim të shtypjes, atëherë injeksioni i kortizonit nuk duhet të kryhet derisa të shërohet ose të krijohet indi mbresë. Dhimbja e muskujve të rupturuar mund të shkaktojë dhimbje afatgjatë. Një dhimbje e tillë mund të trajtohet me injeksion kortizoni pranë ose në indin e afërt.

• Diabeti mellitus – Pacientët me diabet të paqëndrueshëm rezistent ndaj insulinës me hiperglicemi të moderuar deri në të rëndë mund të mos i përgjigjen medikamenteve antidiabetike. Pacientët me diabet të paqëndrueshëm pas injektimit të kortizonit mund të zbulojnë nivele jashtëzakonisht të larta të sheqerit në gjak. Niveli i sheqerit në gjak mund të mos i përgjigjet I.V. insulinës. Pacientët mund të zhvillojnë ketoacidozë diabetike. Në të kundërt, pacientët me një histori të hiperglicemisë së lehtë mund të trajtohen me një injeksion kortizoni. Kortizoni do të shkaktojë një rritje të nivelit të sheqerit në gjak. Hiperglicemia e tillë mund të trajtohet me insulinë ose me barna antidiabetike orale pas procedurës nëse është e nevojshme.

• Trajtimi me kortikosteroide – Nëse pacienti është duke marrë trajtim me kortikosteroide, atëherë është më mirë të shmanget injeksioni me kortizon.

• Frika nga gjilpërat – Nëse pacienti ka frikë nga gjilpërat duhet të merren të gjitha masat paraprake për të vëzhguar dhe trajtuar kushte si shoku vasovagal ose sjellje histerike.

Cilat janë rreziqet e injeksioneve në pikat e dimbjes?

Rreziqet nga këto procedura injektuese janë si më poshtë:

• Lëndimi i nervit – sa herë që futet një gjilpërë në muskul ose organe të brendshme, ekziston mundësia e lëndimit të nervit. Lëndimi i nervit nuk është i zakonshëm. Përvoja e mjekut, njohuritë anatomike dhe përdorimi i pajisjeve monitoruese si rrezet X dhe ultrazërit kanë eliminuar dëmtimet nervore.

• Gjakderdhje – Prishja e venave ose e kapilarëve mund të shkaktojë gjakderdhje. Gjakderdhja mund të jetë e rëndësishme nëse pacienti ka një çrregullim të gjakderdhjes. Injeksionet e pikës së dhimbjes bëhen brenda indit nënlëkuror dhe muskujve. Gjakderdhja kërcënuese për jetën është e pamundur ose e rrallë nëse gjilpëra nuk vendoset shumë thellë në organet e brendshme ose në enët kryesore të gjakut.

• Infeksioni – vendosja e gjilpërës është një procedurë invazive. Pajisjet sterile dhe një sipërfaqe e pastër e lëkurës mund të shmangin injeksionin në lëkurë, nënlëkuror ose intramuskular. Infeksioni mund të vijë përmes injektimit të preparatit të lëngshëm si kortizoni dhe anestetikët lokalë.

Mekanizmi i veprimit

Disa mekanizma të cilët janë spekuluar për të shpjeguar inaktivizimin e pikave nxitëse të dhimbjes me injeksion janë radhitur si më poshtë:

• Dëmtimet e fibrave jonormale të muskujve.

• Dëmtimet e mbaresave nervore që përbëjnë aspektet shqisore dhe motorike të lakut të reagimit, i cili mund të jetë përgjegjës për aktivitetin e pikës shkaktuese të dhimbjes.

• Gjilpërimi mund të shkaktojë një çlirim lokal të kaliumit ndërqelizor, i cili shkakton depolarizimin e nervit dhe kështu prish përcjelljen nervore.

• Lëngu i injektuar mund të hollojë çdo substancë sensibilizuese nervore si neurotransmetuesit. Neurotransmetuesi shkakton ndjesi dhimbjeje në receptorët e dhimbjes duke shkaktuar përcjelljen e impulseve të dhimbjes në palcën kurrizore. Hollimi i neurotransmetuesve çaktivizon nxitjen e impulseve nervore duke rezultuar në bllokimin e mekanizmave të reagimit nervor.

• Prokaina ka një efekt lokal vazodilatues që rrit qarkullimin në pikën nxitëse të dhimbjes. Rritja e rrjedhjes së gjakut shkakton heqjen efikase të metabolitëve lokalë dhe rrit furnizimin lokal me energji.

• Më tej, një anestezik lokal mund të ndërpresë mekanizmat e reagimit midis pikës shkaktuese të dhimbjes dhe sistemit nervor qendror, duke kufizuar shkarkimet me frekuencë të lartë të transmetuara nga nervi.

• Në varësi të anestezisë, nekroza fokale mund të shkatërrojë pikën nxitëse të dhimbjes.

Opsioni alternativ i trajtimit për injeksionin në pikën e dhimbjes

Injeksioni i pikës nxitëse të dhimbjes është një procedurë invazive dhe mund të shkaktojë komplikime të tilla si dëmtim nervor, infeksion ose gjakderdhje.

Një trajtim alternativ që mund të provohet përpara injeksioneve në pikën nxitëse të dhimbjes janë si më poshtë:

• Medikamente – NSAID, Neurontin, Lyrica, Cymbalta dhe Tramadol.
• Terapia me masazh.
• Terapi fizike.
• Ultratinguj.
• Trajtim termik – një jastëk ngrohjeje ose trajtim me dritë infra të kuqe.
• Terapia manipuluese si trajtimi kiropraktik ose osteopatik.

Lexo po ashtu Botox injeksionet largojnë dhimbjen e gjurit

Procedura e injektimit në pikën e dhimbjes

Procedura kryhet ose në zyrën e mjekut ose në objektet kirurgjikale. Shumica e injeksioneve të pikës nxitëse të dhimbjes kryhen pas lokalizimit të zonës më të dhimbshme (pikës së nxitjes). Disa procedura mund të kenë nevojë për një rreze X ose ultratinguj për të drejtuar gjilpërën e vendosjes. Duhet të përdoret një mjedis i pastër, instrumente të sterilizuara dhe furnizim i sterilizuar për të parandaluar infeksionin sistemik dhe kontaktues. Gjendja e lëkurës duhet të kontrollohet përpara se të planifikohet pacienti për procedurën. Procedura shtyhet nëse pacienti ka skuqje të lëkurës, infeksion të lëkurës me mavijosje ose infeksion sistemik. Lëkura duhet të rruhet nëse është e nevojshme përpara se të vazhdoni. Lëkura përgatitet për të hequr bakteret, papastërtitë dhe yndyrën e lëkurës. Lëkura përgatitet duke përdorur kloropren ose duraprep sipas rekomandimeve dhe udhëzimeve të përcaktuara nga prodhuesi.

Kortikosteroidi sintetik injektohet afër indit të inflamuar duke shkaktuar një pikë nxitëse. Injektohet një sasi e përshtatshme kortizoni sintetik i përzier me anestetikë lokalë si lidokainë ose bupivakainë. Pacienti vëzhgohet në dhomën e rikuperimit për çdo ndërlikim pas operacionit përpara se të lëshohet në shtëpi.

Sa procedura mund të bëhen në një muaj apo vit kalendarik?

Gjilpërimi i thatë mund të bëhet po aq shpesh sa akupunktura 2 deri në 3 herë në javë për 4 deri në 6 javë. Gjilpërimi i lagësht ose injeksioni i kortikosteroideve përsëriten çdo 2 deri në 3 javë në një vend për 6 javët fillestare. Pas procedurës fillestare 6-javore, ajo përsëritet çdo 2 muaj ose më gjatë. Përsëritja e procedurës varet nga lehtësimi i dhimbjes dhe efektet anësore të kortizonit dhe anestezisë lokale.

Kohëzgjatja e lehtësimit të dhimbjes nga injeksioni në pikën e dhimbjes

Lehtësimi i dhimbjes mund të zgjasë më shumë se 2 javë. Pacienti do të vendosë të vazhdojë trajtimin pasi të ketë përjetuar lehtësim dhimbjeje dhe kohëzgjatje të lehtësimit të dhimbjes. Pacientët duhet të ndërpresin trajtimin nëse ka efekte anësore të trajtimit që nuk janë të dobishme. Shumica e pacientëve që vuajnë nga dhimbje të forta të patrajtueshme që rezultojnë në një mënyrë jetese shkatërruese do të preferonin të kishin pak ose ndonjë lehtësim dhimbjeje. Pacienti do të preferonte të bënte trajtim me injeksion shpesh nëse nuk ka efekte anësore dhe përfitimet e lehtësimit të dhimbjes janë mbi 50%. /Telegrafi/