Gjullurdia

Nga: Balil Gjini

Nuk ka fjalë më të bukur për të shprehur gjithë zallamahinë dhe katrahurën tonë mendore sesa fjala “gjullurdi”. Ajo është e gjitha rropulli, bark dhe zorrë. Gjarpri i zanafillës, thotë romancieri i parë europian, Rabëleja, qëndron brenda barkut të njeriut dhe quhet zorrë. Gjullurdi. Shikojmë ato “u” lebetitëse brenda kësaj fjale, dhe, për shkak se fjala merr format rizomatike të një druri, mund t’i dëgjojmë edhe si gurgullimat e zorrëve në barkun e një të urituri, edhe si buçitjet e shkulmave të ujërave të një përroi malor, por edhe si ulërima ujqish. Kjo fonetikisht. Sepse studiues të ndryshëm kanë vënë re se fjala, në vetvete, ka ngarkesë. Fjalët që kanë brenda tyre zanoret A, E, janë fjalë të çelëta, të hapura, të gëzuara, kurse ato me U, Y, janë fjalë të zymta të mbyllura.

Që nga Bogdani e gjer tek Naimi, nga Noli e Konica, ua ka plasur buzën ky vend që s’bëhet, por që rri vazhdimisht plazmë pluskuese mbi ujëra. “Jakë o ditë që lind andej nga perëndon”, thoshte Naimi, “Shqipëria do të bëhet, por ne s’do të jemi”, thoshte Konica, “Shqipëria do të shesë karafila në Itali”, thoshte Medi Frashëri. Por, jo. Shqipëria ja tek është përsëri: kasolle kallamash në mes të ujërave, arexheshkë e bukur gjithë nishana e rruaza të rreme, aty, mes rrëmujës e gjullurdisë së botës. Nuk është e trishtuar. Përkundrazi, duket se e shijon torturën dhe mjerimin.