The Washington Post: Putin, hakmarrje personale kundër Shteteve të Bashkuara

Në një kafene disa blloqe nga shtabi i vjetër i KGB-së në sheshin Lubjanka, gazetari investigativ Andrei Soldatov përpiqet të shpjegojë botën e errët të inteligjencës ruse, e cila tani është në qendër të një hetimi kriminal të SHBA-ve për sulmin ndaj fushatës së 2016.

Ngjarjet e mëdha në Rusinë e sotme shpesh nuk janë produkt i një strategjie të gjerë, argumenton Soldatov, por janë “lëvizje taktike” që pasqyrojnë interesat personale të Vladimir Putin dhe administratës së tij të fuqishme “presidenciale”.

Soldatov mendon se faktori Putin është vendimtar në kuptimin e çështjeve në hetimin e piraterisë. Putini ka një mosdashje personale ndaj Hillary Clinton dhe inteligjenca ruse po mblidhte informacion rreth saj që nga fundi i verës së vitit 2015. Por ajo që mund ta ketë shtyrë operacionin rus në një nivel më të lartë ishte botimi në prill të 2016 i të ashtuquajturave Panama Papers, të cilat zbuluan llogaritë sekrete të disa prej miqve dhe bashkëpunëtorëve të ngushtë të Putin.

“Ishte një sulm personal. Nuk mund të shkruash për familjen ose miqtë personalë të Putin”,  thotë Soldatov. Ai spekulon se udhëheqësi rus “donte të bënte diçka për këtë, të jepte një mësim”.

Putin i denoncoi Panama Papers si një përpjekje e qëllimshme nga Amerika për ta turpëruar atë. “Zyrtarët dhe agjencitë shtetërore në Shtetet e Bashkuara janë prapa gjithë kësaj,” akuzoi ai në prill të vitit 2016. “Ata janë përdorur për të mbajtur një monopol në skenën ndërkombëtare dhe nuk duan të krijojnë hapësirë për askënd tjetër. . . . Përpjekjet bëhen për të na dobësuar nga brenda, për të na bërë më të qetë dhe për të na vënë në linjën e tyre”.

Zëdhënësi i Departamentit të Shtetit Mark Toner mohoi në atë kohë se Shtetet e Bashkuara ishin “në asnjë mënyrë të përfshirë në rrjedhjen aktuale të këtyre dokumenteve”. Por ai konfirmoi që Agjencia e Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar kishte mbështetur Projektin e Raportimit të Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit, një nga Organizatat e mediave të përfshira në hulumtimin e dosjeve të Panamasë. Për rusët, kjo ishte një provë e mjaftueshme.

Për Putin, ish oficerin e KGB-së, asgjë në arenën e informacionit nuk është aksidentale. Në një sesion luftarak të premten e kaluar në Forumin Ekonomik Ndërkombëtar të Shën Petersburg, ai hodhi poshtë Megyn Kelly të NBC: “Sa për burime të pavarura, nuk ka asgjë të pavarur në këtë botë”.  Kur ajo shtypi foli reth “shenjave digjitale” ruse në sulmin e Komiteti Kombëtar Demokrat, ai shpërtheu: “Cilat gjurmë gishtash? Printime të kokës?”

Një ditë më parë, Putin kishte thënë se hakerat privat rusë “patriotë” mund të ishin përfshirë në operacion. Por të premten, ai mohonte kategoriskisht këtë, duke sugjeruar se CIA mund të kishte prodhuar të gjithë gjënë vet: “Adresat IP mund të bëhen vet. . . . Sot ka specialistë të tillë në botë, dhe ata mund të rregullojnë çdo gjë dhe pastaj ta fajësojnë këdo për atë”.

Soldatov argumenton se inteligjenca ruse përdor një rrjet hakerësh privatë, ashtu si Agjencia Kombëtare e Sigurisë dhe CIA përdorin kontraktorë privatë për të zhvilluar armë kibernetike  sulmuese dhe dërgimi ditor i malware-ve. “Edhe pse shërbimet e sigurisë dhe të inteligjencës [ruse] kanë aftësi kibernetike, shumica e sulmeve aktuale vijnë përmes kanaleve të tjera”, shkroi ai në një postim vitin e kaluar në faqen e tij të internetit, Agentura.ru. Ai përmendi shembullin e një kompanie të teknologjisë ruse që dyshohet se u kërkua të ndihmonte në organizimin e sulmeve “të ndjeshme” të mohimit të shërbimit.

E vërteta e asaj që ndodhi në fushatën e 2016 do të zgjasë shumë muaj për të zbuluar, dhe ka një re të keqinformimit, të nxitur nga Putin, Presidenti Trump dhe mbulimi mediatik i pangopur. Soldatov vëren, për shembull, se dosja e famshme e përpiluar nga ish-spiuni britanik Christopher Steele përfshinte detaje “të paverifikueshme” dhe disa “konfuzione” rreth fakteve. Por Soldatov shkroi në muajin janar për Guardian se është gjithashtu “një reflektim i mirë se si funksionojnë gjërat në Kremlin – rrëmujë në nivelin e vendimmarrjes dhe gjithnjë e më shumë në dhënien e operacioneve”.

Për sytë e Rusisë, të gjitha informatat janë disinformacione të mundshme dhe sekretet janë të fshehura nga publiku. Ndërsa Putin e qortoi Kelly të premten e kaluar: “Një version jo i klasifikuar nuk do të thotë asnjë version”. Rusët e konsiderojnë pretendimet e e medias amerikane të pavarësisë si të rreme, dhe ata shohin degët e tyre të propagandës që konkurrojnë në kushte të barabarta me kompanitë globale të medias.

“Sputnik”, për shembull, kishte pjesën e vet në Forumin e Shën Petersburgut. Drejtori i inteligjencës kombëtare e përshkroi Sputnik në një raport të 6 janarit si pjesë e “makinerisë së propagandës shtetërore të Rusisë”, por broshurat e tij përshkruajnë një grup mediatik që boton 2,000 lajme në ditë në rusisht, arabisht, kinezisht, spanjisht dhe anglisht, transmeton lexo.al.

Ndërsa hetimi i ndërhyrjes ruse në zgjedhje po ecën përpara, nuk duhet të humbim perspektivën: Rusia nuk është një qënje demonike, e gjithpushtetshme. Është një vend i sofistikuar, gjithnjë e më modern. Por është edhe kombi i rrallë i drejtuar nga një ish oficer i inteligjencës, i cili e sheh botën përmes një optike shumë të veçantë.