Një startup britanik ka zbuluar një taksi ajrore elektrike, të paraqitur si një zgjidhje e ardhshme për qytetet e bllokuara - por analistët paralajmërojnë se ekonomia e fluturimit vertikal nuk ka ndryshuar që nga helikopteri.
Prodhuesi britanik i fluturakeve Vertical Aerospace ka zbuluar përpjekjen e tij të fundit për të riimagjinuar udhëtimin në distanca të shkurtra: një taksi ajrore elektrike në version prodhimi të quajtur Valo, transmeton Telegrafi.
Kompania e përshkruan atë si një hap drejt "lëvizshmërisë ajrore urbane për masat", megjithëse realiteti i ambicieve të tilla mbetet i debatuar ashpër.
Aeroplanët elektrikë vertikalë për ngritje dhe ulje, ose eVTOL, janë paraqitur prej kohësh si një alternativë më e pastër dhe më e qetë ndaj helikopterëve - një mënyrë për të anashkaluar qytetet e bllokuara thjesht duke u ngritur sipër tyre.
Por pyetja nëse ekziston një treg masiv i qëndrueshëm ende e ndan industrinë.
Valo, i zbuluar më 10 dhjetor, është pasardhësi i prototipit VX4 të Vertical. Modeli që iu shfaq gazetarëve ishte një maket i pajisur plotësisht: një kabinë me katër vende me shkëlqim e tregtuar si opsioni "luksoz", megjithëse kompania thotë se është planifikuar edhe një konfigurim me gjashtë pasagjerë.
David King, inxhinieri kryesor i firmës, e paraqet projektin si një përgjigje ndaj mbingarkesës urbane.
"Pra, misioni ynë në Vertical Aerospace është të ofrojmë ngritje dhe ulje vertikale elektrike për masat. Të ofrojmë transport pikë-në-pikë", tha ai.
Synon një shpejtësi maksimale prej rreth 250 kmh dhe një rreze veprimi prej 150 kilometrash - mjaftueshëm, argumenton kompania, për të bërë të realizueshme transferimet nga aeroporti dhe udhëtimet e shkurtra ndërqytetëse.
King argumenton se lëvizshmëria ka ngecur ndërsa teknologjitë e tjera janë përshpejtuar.
"Një gjë tani është më e ngadaltë se sa ishte dhjetë vjet më parë, 30 vjet më parë, 50 vjet më parë, dhe kjo është lëvizshmëria", tha ai.
Ideja e tij është e thjeshtë: të zhbllokohet një "dimension i tretë" i udhëtimit urban.
Kabina është projektuar duke pasur parasysh udhëtarët e aeroportit, duke përfshirë hapësirë për gjashtë çanta dore dhe gjashtë çanta të regjistruara.
Piloti testues Simon Davies, i cili e ka kaluar pjesën më të madhe të vitit 2025 duke fluturuar VX4, thotë se aeroplani është shumë më i lehtë për t'u zotëruar sesa një helikopter.
"Në të vërtetë [është] shumë i thjeshtë. Ti shtyn përpara në këtë levë. Të bën të ecësh përpara. Ti tërheq prapa levën e kontrollit. Të bën të ngjitesh lart. Dhe aeroplani e kupton se si ta bëjë të gjithën të ndodhë për ty", tha ai, i ulur në kabinën e pilotit.
Vertical thotë se ka afërsisht 1,500 porosi paraprake nga operatorë, përfshirë linja ajrore të mëdha si American Airlines, megjithëse asnjë nuk është detyruese.
Megjithatë, jo të gjithë janë të bindur se eVTOL-et janë agimi i aviacionit urban të përballueshëm. Richard Aboulafia, drejtor menaxhues në AeroDynamic Advisory, paralajmëron se ekonomia bazë e fluturimit vertikal nuk ka ndryshuar.
"E dini, unë dua të jetoj në një botë ku mund të fluturoj helikopterë kudo... Fatkeqësisht, ekonomia e fluturimit vertikal ka qenë pothuajse e njëjtë për një kohë shumë të gjatë", tha ai.
"Ndërsa Vertical ka prodhuar një makinë interesante ekonomia është pothuajse e njëjtë, ndoshta pak më e keqe - nuk e dimë - sesa fluturimi me helikopter."
Vertical pretendon se çmimet eventuale mund të jenë të krahasueshme me një Uber nga Canary Wharf në Heathrow.
Aboulafia nuk është dakord. Ai vlerëson çmimin e avionit në 4 deri në 5 milionë dollarë (3.4 deri në 4.4 milionë euro) - një shifër që Vertical nuk do ta konfirmonte, por e përshkroi si "të përafërt" - dhe beson se sektori rrezikon "një recetë për falimentime masive, masakër ekonomike". /Telegrafi/
- YouTube www.youtube.com
