Trump do të shkarkojë shumë gjeneralë – hakmarrje apo reformim në Pentagon

Presidenti i sapozgjedhur amerikan, Donald Trump po përgatit ndryshime dramatike në ushtrinë amerikane.

Është shtuar frika se do të ketë një pastrim të madh të gjeneralëve pas emërimit të kësaj jave të moderatorit të Fox News, Pete Hegseth, si ministër i Mbrojtjes.

Trump, në fakt, po shqyrton një draft të një urdhri ekzekutiv për krijimin e një “komiteti luftëtarësh” – një grup i oficerëve të lartë të pensionuar të ushtrisë, të cilët do të vlerësonin gjeneralët me tre dhe katër yje për mundësinë e shkarkimit, çka do të mundësonte një riorganizim të shpejtë të strukturës komanduese ushtarake, raporton The Wall Street Journal.

Ky plan ka shkaktuar shqetësim në qarqet e sigurisë kombëtare dhe të mbrojtjes, veçanërisht pasi Trump ka zgjedhur Hegseth, i cili ka pikëpamje ekstreme të djathta për anulimin e politikave të quajtura “woke” në forcat e armatosura, si dhe për shkarkimin e oficerëve të lartë ushtarakë që kanë zbatuar këto politika.

“Çdokush që ka qenë i përfshirë në këto ‘woke’ duhet të largohet. Para së gjithash, duhet të shkarkoni shefin e Shtabit të Përgjithshëm”, tha Hegseth javën e kaluar në podcastin “Shawn Ryan Show”, dhe shtoi se “çdo gjeneral që ka qenë i përfshirë, admiral, kushdo që ka qenë i përfshirë në ndonjë woke, ai duhet të largohet. Ose je kundër kësaj, ose nuk je. Ky është testi i vetëm i rëndësishëm për ne”, tha Hegseth.

Gjatë fushatës zgjedhore, Trump ka përmendur shpesh se është kundër gjeneralëve “woke”.

“Do t’i heqim ata shumë shpejt. Duhet të kemi një ushtri pa woke. Mund të keni disa njerëz në maje që janë woke dhe ne do t’i heqim ata kaq shpejt sa do t’ju shpërthejë koka”, tha Trump më 7 tetor në një tubim në Këshillin e Qytetit të Karolinës së Veriut.

Aleatët e Trumpit gjithashtu kanë hartuar një plan të qartë për t’i reduktuar radhët më të larta të ushtrisë. Këto plane janë, ndër të tjera, paraqitur në një dokument mbi “Projektin 2025” të fondacionit konservator Heritage, i cili përshkruan planin për administratat republikane.

Në kapitullin që trajton Ministrinë e Mbrojtjes, Christopher Miller, i cili shërbeu si ministri i fundit i Mbrojtjes i Trumpit, shkruan se një nga prioritetet për Shtëpinë e Bardhë të ardhshme nën kontrollin e Partisë Republikane duhet të jetë një reduktim drastik i numrit të gjeneralëve.

Pavarësisht kritikave për përpjesëtimin e numrit të gjeneralëve në krahasim me numrin e ushtarëve, kritikët kanë frikë se Trump mund të dëshirojë thjesht të përdorë këtë argument për të emëruar oficerë të lartë që janë besnikë vetëm ndaj tij.

“Kjo mund të çojë në një ikje masive”, tha Gene Moran, ish-kapiteni i një anijeje luftarakë dhe këshilltar ekspert i Shtabit të Përgjithshëm.

“Ka besim se avancimi në ushtri bazohet në merita”, tha ai, duke folur për ushtrinë, dhe shtoi se “në ushtri vijnë njerëz nga të gjitha shtresat shoqërore dhe mund të kenë sukses. Nëse e shkatërroni këtë, do të duhen dekada për ta rindërtuar një kulturë të tillë”.

Moran, tani profesor ndihmës i politikës publike në Universitetin e Shtetit të Floridës, tha se pastrimi i gjeneralëve mund të çonte gjithashtu në një kaos të sistemit, pasi nevojiten vite që një ushtar të ngrihet në gradën e gjeneralit.

“A duam vërtet një lloj të tillë të çrregullimit të brendshëm kur përballohemi me të gjitha këto sfida globale dhe gjeopolitike?”, pyeti Moran.

I pari që mund të shkarkohet është shefi i Shtabit të Përgjithshëm nëse Trump vërtet e nis largimin e gjeneralëve, shefi i Shtabit të Përgjithshëm, C.Q. Brown, mund të jetë i pari në listën e tij, duke pasur parasysh deklaratat e tij dhe të Hegsethit. Brown, i cili është me ngjyrë, ka folur kundër racizmit në ushtri pas protestave për vrasjen e George Floyd në vitin 2020 dhe pas trazirave racore që pasuan.

Ekipi tranzitor i Trumpit po shqyrton nëse do ta shkarkojë Brownin, së bashku me gjeneralët e tjerë të lartë, raporton reuters. Kohn, ekspert për marrëdhëniet civile-ushtarake, tha se do të ishte një gabim.

“Mendoj se do të kishte një kundërshtim të madh dhe akuza për racizëm kundër Trumpit. Gjenerali Brown ka një karrierë shumë të shquar dhe Trump do të rrezikonte seriozisht të dëmtonte ushtrinë”, shtoi ai.

Hegseth, një veteran i dekoruar që ka udhëhequr grupe lobistike konservatore për veteranët para karrierës televizive, është kundër shërbimit ushtarak të individëve trans dhe grave që shërbejnë në beteja. Në një nga librat e tij, “Lufta kundër luftëtarëve:, Hegseth shkruan se është kundër ushtarëve “woke” dhe i quan gjeneralët “politikë të kamufluar”.

Hegseth kërkon që të rimarrë kontrollin mbi Pentagonin, të cilin e quan të ndikuar fort nga ideologjia e majtë.

“Është një gjë kur një kompani ose një universitet bëhet woke. Është diçka krejt tjetër kur ushtria e Shteteve të Bashkuara bëhet e tillë”, tha ai.

Trump do të ketë një liri të jashtëzakonshme për të reduktuar radhët e gjeneralëve. Senati duhet të miratojë promovimet e larta ushtarake, por ka mundësi të kufizuara për të ndërhyrë në shkarkimet, ndërsa Kongresi, në shumicën e rasteve, vetëm merr njoftimin për pensionimin e gjeneralëve ose oficerëve të lartë.

Mundësia e një pastrimi të gjeneralëve ka tërhequr vëmendjen edhe të zëdhënëses së Trumpit në Pentagon, Alyssa Farah Griffin, e cila ka filluar të bëhet kritike ndaj ish-shefit të saj. Griffin tha këtë javë për CNN se shkarkimi i gjeneralëve nuk është vetëm “një shqetësim”, por “pikërisht ajo që njerëzit si ne, që folëm, nuk do të donim të shihnim”.

“Nuk kemi mjaftueshëm njerëz që vullnetarisht regjistrohen për shërbimin ushtarak. Politizimi i mëtejshëm i ushtrisë përmes një lloj hakmarrjeje ndaj gjeneralëve tanë, oficerëve që kanë shërbyer për dekada, mund ta dëmtojë edhe më shumë këtë”, tha ajo.

Leon Panetta, i cili ka shërbyer si ministër i Mbrojtjes në administratën e Barack Obamës, tha për CNN se vendi është përpjekur prej kohësh “ta mbajë ushtrinë të ndarë nga politika.”

“Ushtria betohet për Kushtetutën, jo për një parti politike, jo për presidentin, por për Kushtetutën. Dhe duhet ta mbajmë këtë”, tha ai. /Telegrafi/