A do ta ndryshojë jetën e palestinezëve Joe Biden?

Administrata e SHBA-së me presidentin e saj, Joe Biden, është zotuar të ndryshojë kursin mbi konfliktin e Izraelit dhe palestinezëve.

Sipas Al Jazeera, përcjell Telegrafi, rivendosja e pagesave të ndihmave për palestinezët – të cilat ishin pezulluar gjatë kohës kur ishte në udhëheqje ish-presidenti Donald Trump – shënoi fillimin për sa i përket kësaj çështjeje.

Derisa mund të interpretohet si një shenjë pozitive në një drejtim të ri, mund të jetë herët të presësh që një ndryshim i rëndësishëm të realizohet, thonë analistët.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës do të dhurojnë 150 milionë dollarë për Shoqatën e Ndihmës së Kombeve të Bashkuara për Refugjatët Palestinezë (UNWRA) dhe 75 milionë dollarë do të ndahen për projekte zhvillimi në Rripin e Gazës dhe Bregun Perëndimor, njoftoi së fundmi sekretari i shtetit amerikan, Anthony Blinken.

Rreth 10 milionë dollarë shtesë do të përdoren për masat e ndërtimit të paqes midis palestinezëve dhe izraelitëve.

Kjo e fundit është thelbësore për planin e Biden për të rindërtuar mbështetjen dhe kontaktet politike me palestinezët për të lehtësuar një zgjidhje me dy shtete. Blinken theksoi vizionin e SHBA-së për izraelitët dhe palestinezët për të jetuar në “prosperitet, siguri dhe liri”.

Është një ndryshim i paradigmës krahasuar me mandatin e ish-presidentit Trump. Ky i fundit pushoi pothuajse të gjitha ndihmat financiare për palestinezët në vitin 2018 si dhe mbështeti qeverinë e Benjamin Netanyahut në një shkallë të paparë për çështjet kritike të tilla sikurse vendbanimet e paligjshme izraelite.

Çfarë dihet rreth kësaj çështjeje?

Biden ka qenë tradicionalisht kritik ndaj politikës izraelite të zgjidhjes. Si nënkryetar në vitin 2016, Biden u shpreh se kishte një “zhgënjim të madh”, drejt kryeministrit Benjamin Netanyahu dhe qeverisë së tij rreth promovimit dhe zgjerimit të vendbanimeve.

Gjatë fushatës së tij zgjedhore, Bideni përsëriti prirjen e tij për një zgjidhje mes të dyja palëve dhe premtoi të rihapë misionin e Organizatës Çlirimtare të Palestinës (PLO) në Washington DC, dhe konsullatën e SHBA-së në Jerusalem për çështjet palestineze.

Sidoqoftë, ekspertët po shprehen skeptikë për sa i përket qasjes amerikane. Administratës së Biden i mungon një vizion koherent për konfliktin që do të ndryshonte ndjeshëm situatën për palestinezët, tha Nader Hashemi, drejtor i Qendrës për Studime të Lindjes së Mesme në Universitetin e Denver.

“Shtëpia e Bardhë ka një vizion për Izraelin. Kjo është pika e shmangies së administratës së Biden kur mendon për palestinezët dhe formësimin e politikës së tyre ndaj konfliktit”, tha ai për Al Jazeera, duke u shprehur se çështjet e sigurisë së izraelite ishin para së gjithash.

Politika e Biden është thjesht një vazhdim i mbështetjes së pakushtëzuar amerikane e siguruar nga secila administratë amerikane që nga themelimi i Izraelit, tha Hashemi.

Prandaj, të drejtat kombëtare palestineze dhe të drejtat e njeriut do të mbeten të paplotësuara në traditën e të mos bërit presion ndaj Izraelit për asnjë lloj koncesioni”, shtoi ai.

“Shtetet e Bashkuara nuk do të përdorin levat e tyre të mëdha diplomatike dhe ekonomike për ta detyruar Izraelin të japë koncesione për palestinezët për të mbështetur ligjin ndërkombëtar”, u shpreh Hashemi.

Yaniv Voller, një pedagog i vjetër në politikën e Lindjes së Mesme në Universitetin e Kent, tha për Al Jazeera se ekipi i Biden ishte një vazhdim i kësaj politike, në vend të një rivendosje të situatës.

“Anëtarët kryesorë të ekipit të politikës së jashtme të Biden – për shembull, Sekretari i Shtetit Antony Blinken ose drejtori i CIA-s, William Burns – janë anëtarë afatgjatë të institucionit të politikës së jashtme”, tha Voller.

Qëndrimi ekstrem anti-palestinez

Kërkesa e Blinken për të siguruar “të drejtat e barabarta” për palestinezët nuk do të ndryshojë realitetin e marrëdhënies SHBA-Izrael dhe vërejtët e tij ishin vetëm “sa për t’u dukur dhe jo thelbësore” dhe nuk duhet të merren seriozisht, theksoi Hashemi.

Fjalët e Sekretarit të Shtetit të SHBA-së ishin të bazuara në simbolikë dhe kishin në cak dy drejtime të veçanta.

“Një pjesë e kësaj motivohet nga një përpjekje për të distancuar Biden nga qëndrimi ekstrem anti-palestinez së Trump. Kjo gjithashtu ka për qëllim të demonstrojë se Biden ka një politikë të jashtme të përqendruar në të drejtat e njeriut dhe është e ekuilibruar në qasjen e tij midis të dyja palëve në konflikt”, tha Hashemi.

Përveç këtyre faktorëve, Hashemi gjithashtu beson, se fjalët e Blinken duhej të adresonin shqetësimet brenda vendit.

“Ishte gjithashtu një koncesion për bazën e Partisë Demokratike, e cila kërkon një politikë më të ekuilibruar të SHBA-së ndaj Izraelit dhe palestinezëve, sipas linjave që Bernie Sanders i ka artikuluar”, theksoi ai.

Biden deklaroi më herët se ai nuk do të ndryshonte vendimin e administratës Trump për të zhvendosur ambasadën e SHBA-së në Jerusalem, dhe as sovranitetin e Izraelit mbi zonat e okupuara të Golan Heights.

Presidenti amerikan gjithashtu mbajti një qëndrim kundër zërit pro-palestinez nga Partia Demokratike dhe e quajti idenë e përdorimit të levave në favor të palestinezëve si “të çuditshme”, gjatë fushatës së tij zgjedhore.

Për më tepër, Biden i quajti marrëveshjet e normalizimit të ndërmjetësuara nga Trump me kombet arabe dhe abdikimin që lidhet me çështjen palestineze si një “përparim historik”, dhe u zotua të bindë më shumë vende në rajon për të nënshkruar marrëveshje të ngjashme.

Vendosja e politikës së jashtme

Kur shikoni emrat kryesorë nën administratën e Biden, emërimet e tij në personel përsërisin idenë se një kthim i praktikave tradicionale nën mbikëqyrjen e Biden duket i pamundur.

Për më tepër, dhe ndryshe nga ish-presidenti Barack Obama, Biden ende nuk ka caktuar një të dërguar për çështjen e Izraelit dhe palestinezëve, për të shqyrtuar mundësitë për paqe, theksoi Hashemi.

Se Izraeli do të vazhdojë të gëzojë të njëjtin nivel të mbështetjes që kishte nën administratën e mëparshme mund të shihet edhe nga aktivitetet e fundit të Izraelit kundër Iranit, të cilat Washingtoni i ka injoruar gjerësisht.

Dinamika Biden-Netanyahu

Është bërë mjaft nga marrëdhënia që Biden dhe Netanyahu kanë pasur gjatë viteve. Të dy e kanë njohur njëri-tjetrin për dekada dhe kanë pasur pjesën e tyre të drejtë të mosmarrëveshjeve, duke përfshirë mosmarrëveshjet mbi zgjidhjet dhe mospërfilljes së Netanyahut për respektimin e një qëndrimi dypartiak.

Ekziston edhe citati i famshëm i Biden: “Bibi nuk pajtohem me asnjë gjë që ti thua, por unë të dua”.

“Fakti që presidenti Biden vonoi telefonatën e tij me Netanyahun pasi hyri në Shtëpinë e Bardhë u perceptua nga shumë si një sinjal për Netanyahun se ai ka humbur favorin nga Washingtoni. Sidoqoftë, ky gjest nuk duhet të ekzagjerohet. Në fund të ditës, për sa kohë që interesat dhe faktorët ideologjikë që kanë formësuar marrëdhëniet SHBA-Izrael janë ende në fuqi, Washingtoni nën udhëheqjen e Joe Biden nuk ka gjasa të ndryshojë qëndrimin e tij ndaj Izraelit në mënyrë të konsiderueshme”, tha Voller.

“Biden ka pasur marrëdhënie të gjata me Netanyahun. Si nënkryetar i Obamës, por edhe para emërimit të tij, Biden nuk u largua nga mbështetja tradicionale e Washingtonit për Izraelin”, u shpreh ai, duke shtuar se Biden ka qenë historikisht mbështetës i fortë i Izraelit.

Sidoqoftë, Voller gjithashtu pranoi që dinamika aktuale në Izrael mund të ndryshojë shpejt, shkruan Al Jazeera, përcjell Telegrafi.

“Ekziston një shans i vogël që Netanyahu të mos jetë kryeministri i ardhshëm. Nëse është, për shembull, Naftali Bennett, gjërat mund të duken më ndryshe, duke pasur parasysh qëndrimin më të fortë të këtij të fundit”, vazhdoi eksperti.

Zgjedhjet palestineze

Përveç faktorit Biden, shpresa për palestinezët u shfaq kohët e fundit në formën e zgjedhjeve të planifikuara derisa Hamas dhe Fatah arritën një marrëveshje pas vitesh konflikti. Megjithatë, Hashemi, tha se ai mbetet i dyshimtë nëse votat mund të bëjnë një ndryshim.

“Unë dyshoj se mund të ketë një përpjekje për të organizuar zgjedhje, por vetëm nëse udhëheqësit e tanishëm të korruptuar palestinezë janë të garantuar të fitojnë. Së pari, zgjedhjet nën okupimin ushtarak nuk kanë kuptim. Së dyti, çfarë në lidhje me Gazën, e cila mbetet nën rrethim”, tha ai.

Kundërshtarët e presidentit të autoritetit palestinez, Mahmoud Abbas, nuk janë të lirë të organizohen dhe të mobilizohen, dhe gjithashtu ekziston edhe pandemia, deklaroi Hashemi.

Prandaj, pa një ndryshim të paradigmës amerikane drejt rritjes së mbështetjes për palestinezët dhe një udhëheqjeje të vazhdueshme të korruptuar palestineze, shpresa do të vazhdojë të jetë mjaft e kufizuar.

Sidoqoftë, mund të ketë një rrugë drejt një jete më të mirë për palestinezët, tha Hashemi, megjithëse një që do të jetë e vështirë për t’u zotëruar.

“Unë besoj fuqimisht që çelësi i vetëvendosjes palestineze është lidershipi i ri palestinez, përgjatë linjave të Kongresit Kombëtar Afrikan në Afrikën e Jugut. Derisa të mos ndodhë kjo, palestinezët do të mbesin një popull i thyer dhe i mposhtur duke jetuar nën okupim”, u shpreh ai.

Ndryshimi do të duhet të ndodhë së pari brenda tij, pasi Washingtoni me sa duket ende nuk është përgjigjja e pyetjeve dhe e shpresave palestineze. /Telegrafi/