Si një qytet i vogël në Marok mund të bëhet portë për tregti?

Dakhla, një qytet i vogël në territorin e diskutueshëm të Saharasë Perëndimore, i cili kontrollohet kryesisht nga Maroku, ndodhet në një grykë të gjatë rëre midis Oqeanit Atlantik dhe një lagune me ujë të kripur.

Era e tij e vazhdueshme e bën atë një pikë të nxehtë për entuziastët e ‘kitesurfingut’, por një port i ri, aktualisht në gjysmë të rrugës së ndërtimit, mund ta kthejë zonën në një portë për tregti, transmeton Telegrafi.

Megaprojekti prej 1.2 miliardë dollarësh pritet të përfundojë në vitin 2028. Me një sipërfaqe prej 1650 hektarësh, kompleksi do të përfshijë një port tregtar me një terminal nafte, një port peshkimi dhe një kantier detar.

Do të ketë një urë që lidh portin me tokën dhe një rrugë 7 kilometra që lidh portin me një autostradë kombëtare që kalon përgjatë bregdetit deri në veri deri në Tangierit dhe në jug deri në kufirin me Mauritaninë.

“Ne po ndërtojmë një ekosistem”, i thotë CNN, Nisrine Iouzzi, drejtoresha e ndërtimit për Portin Atlantik Dakhla.

Sapo të funksionojë, ajo pret që porti të ‘trajtojë’ 35 milionë tonë mallra në vit.

Kjo jo vetëm që do të nxisë ekonominë e Marokut, thotë ajo, por mund ta ndihmojë vendin të bëhet një qendër detare për tregtinë mbarëbotërore, duke lidhur rajone si Afrika Perëndimore, Lindja e Mesme, Evropa, Amerika e Veriut, Ishujt Kanarie dhe madje edhe Amerika e Jugut.

“Vendndodhja gjeografike është çelësi (për) suksesin e portit”, thotë ajo, duke shtuar se projekti ka tërhequr investime të konsiderueshme të huaja, përfshirë nga Emiratet e Bashkuara Arabe.

Porta për në Afrikë

Projekti është pjesë e strategjisë kombëtare të portit të Marokut, që synon të modernizojë dhe forcojë infrastrukturën portuale deri në vitin 2030, në mënyrë që të rrisë rolin e saj në zinxhirët e furnizimit global.

Portet detare si Casablanca, Tanger-Med dhe Agadir tashmë janë përmirësuar ose janë duke u përmirësuar, por për shkak të vendndodhjes së tij, porti Dakhla shihet si veçanërisht i rëndësishëm në hapjen e pjesëve të tjera të kontinentit afrikan për tregtinë me të gjithë botën.

“Ne besojmë fuqishëm se me këtë infrastrukturë – infrastrukturë portuale, infrastrukturë rrugore, energji të rinovueshme – do të jemi shumë tërheqës për investitorët që synojnë të arrijnë në një nga tregjet me rritje më të shpejtë, që është tregu i Afrikës Perëndimore”, thotë Mounir Houari, menaxher i Qendrës Rajonale të Investimeve të Dakhla.

Me zbatimin e marrëveshjes së tregtisë së lirë kontinentale të Afrikës, e cila synon të krijojë një treg të vetëm për mallra dhe shërbime, porti mund të inkurajojë përpunimin e lëndëve të para brenda kontinentit.

“Më pak se 5 për qind e burimeve natyrore afrikane përpunohen në Afrikë sepse nuk ka infrastrukturë industriale dhe infrastrukturë eksportuese”, thotë Houari.

Porti Dakhla “do të inkurajojë shumë afrikanë të fillojnë të përpunojnë burimet natyrore në Afrikë, duke lejuar vendet afrikane të krijojnë më shumë vende pune për të përmirësuar aftësitë dhe njohuritë e tyre dhe për të forcuar industritë e tyre”, shtoi Houari.

Rajoni i Sahelit, veçanërisht vendet pa dalje në det si Mali, Çadi, Nigeria dhe Burkina Faso, pritet të përfitojnë. Houari shpjegon se Maroku i ka dhënë rajonit qasje në infrastrukturën e tij rrugore dhe portuale, duke siguruar “një derë për tregtinë detare të Atlantikut”.

Turloch Mooney, kreu i inteligjencës portuale dhe analitikës në firmën kërkimore S&P Global Market Intelligence, thotë se zhvillimi mund të jetë i dobishëm për rajonin.

“Është shumë pozitive të shohësh infrastrukturë moderne portuale dhe tregtare duke u zhvilluar në Saharanë Perëndimore, ku ka potencial për të mbështetur një pjesë të madhe të brendshme në Afrikën Perëndimore dhe Sahel”, thotë ai.

“Infrastruktura portuale cilësore dhe operacionet efikase portuale janë pjesë e paketës së garancisë për investimet e huaja direkte dhe ka qenë një faktor kyç në strategjitë e suksesshme të rritjes së shumë vendeve në zhvillim”, shtoi ai.

Por Sahara Perëndimore dhe rajoni Sahel kanë një histori të gjatë trazirash.

“Mosmarrëveshjet lokale mund ta bëjnë zhvillimin e infrastrukturës portuale dhe logjistikës së besueshme shumë më sfiduese”, thotë Mooney.

Ai paralajmëron se vetëm infrastruktura nuk do të nxisë rritjen e tregtisë në rajon dhe se suksesi i portit do të varet nga qeverisja e mirë, lidhjet e besueshme të transportit dhe stabiliteti politik. /Telegrafi/