Si duket ultrazëri i gjirit dhe për çfarë shërben?

Dr. Lendita Kamberi,
Specialiste e radiologjisë

Ultrazëri i  gjirit është një metodë diagnostike me të cilën merret një pasqyrë e gjendjes së indit të gjirit, sipas llojit të ndryshimeve solide, të kalcifikuara ose cistike. Kryhet në korrelacion me ultrazërin e aksillës, me qëllim monitorimin e gjendjes së nyjave limfatike.

Ekografia e gjirit (ekografia) është një metodë ekzaminimi që rekomandohet për pacientët më të rinj, gratë deri në 40 vjeç, për shkak të ndjeshmërisë së shtuar, kur bëhet fjalë për strukturën e gjëndrave. Pas moshës 40-vjeçare bëhet ekografia e gjirit nëse lind nevoja pas mamografisë.

Procedura me ultratinguj është e thjeshtë, e shkurtër dhe pa dhimbje. Gjatë këtij ekzaminimi, pacienti nuk ekspozohet ndaj rrezatimit, prandaj sigurisht që rekomandohet si ekzaminim parandalues, i cili më së miri bëhet midis ditës së 5-të dhe të 12-të të ciklit menstrual.

Meqenëse kjo metodë është plotësisht e sigurt, aplikohet edhe për gratë shtatzëna, nënat që ushqejnë foshnja me gji dhe persona të tjerë të cilët për ndonjë arsye nuk bën të rrezatohen. Si gratë ashtu edhe burrat mund ta bëjnë këtë ekzaminim për të monitoruar çdo ndryshim, nëse është e nevojshme.

Cili është qëllimi i ekzaminimit?

Ekografia e gjirit është një teknikë e ekzaminimit të indeve nëpërmjet valëve ultratinguj që kalojnë nëpër gji. Ekografia përdoret për të analizuar lëkurën, yndyrën nënlëkurore, gjëndrat e qumështit, nyjat eventualë ose cistit në gji. Nëse vërehen ndryshime të dyshimta, ato shpohen nën kontroll me ultratinguj dhe materiali dërgohet për analizë citologjike.

Ekzaminimi me ultratinguj i gjirit nuk është i plotë pa ekzaminimin e nyjave limfatike në sqetull. Arsyet për ekzaminimin me ultratinguj të gjirit mund të jenë kontrollet e rregullta, dhimbja e sisëve, një gungë në sisë, e cila mund të jetë një mastopati e padëmshme, tumor beninj i fibroadenomës ose një cist, e ndonjëherë edhe një ndryshim malinj – kanceri i gjirit. Ekzaminimi na jep informacione të nevojshme për etiologjinë e ndryshimit dhe na çon në procedura të mëtejshme diagnostikuese ose terapeutike.

Përse bëhet?

Ultrazëri i gjirit është i nevojshëm dhe ka rëndësi të madhe diagnostikuese si në rastet e mëposhtme:

▪ Kur shfaqen nyja në sisë (përcaktohet nëse bëhet fjalë për formacion të ngurtë apo cistik)
▪ Për shkak të galaktorresë (prodhimi i qumështit në gji jashtë periudhës së ushqyerjes me gji)
▪ Në ektazinë duktale të qumështit (gjendje në të cilën kanalet e qumështit në gji zgjerohen dhe mbushen me lëng)
▪ Në mastopati të ndryshme (displazi me ose pa proliferim epitelial)
▪ Ekzaminimi i rekomanduar te femrat me postoperativë dhe vragave pas terapisë me rrezatim
▪ Ekzaminimi i rekomanduar te gratë në terapi substicionale hormonale
▪ Ekzaminimi i rekomanduar te gratë me implante
▪ Gjiri simptomatik te meshkujt.

Si duket ultrazëri i  gjirit? Si kryhet?

Zakonisht, para ekzaminimit, mjeku do të shikojë gjinjtë tuaj ndërsa jeni në këmbë. Asaj që mjeku i kushton vëmendje është pamja dhe simetria e gjinjve, pamja e thimthave dhe lëkura e gjinjve. Ekografia e gjirit kryhet në pozicion shtrirë, me krahun të ngritur mbi kokë. Mjeku fillimisht do të lyejë një sasi të vogël xheli në gji dhe më pas do të kontrollojë ngadalë pamjen e indit të gjirit me ndihmën e një sondë ekografike, eventualisht do të kërkojë nyjat limfatike të zmadhuara në sqetull dhe më pas do të përsërisë edhe në gjirin tjetër.

Nëse ka ndonjë ndryshim në strukturën e gjirit, ai arkivohet në imazhin që i bashkëngjitet gjetjes. Këshillohet gjithmonë të bashkëngjitni imazhe dhe gjetje të paratrajtimit (jo ekskluzivisht ekzaminim me ultratinguj), veçanërisht në rastin e një ndryshimi të regjistruar më parë, pas operacionit ose në pacientët onkologjikë.

Pas ekzaminimit, pacienti do të marrë një shpjegim të detajuar të gjendjes së tij, një propozim për diagnozë të mundshme të mëtejshme (mamografi, rezonancë magnetike), por, nëse është e nevojshme, edhe këshilla se te cili mjek duhet të shkojë (te onkologu, endokrinologu), si dhe këshilla për monitorim të mëtejshëm dhe vetëmonitorim të rregullt.

Nëse ekziston ndonjë dyshim mbi natyrën e ekzaminimit, nën drejtimin e ekografisë mund të bëhet punksioni citologjik dhe/ose biopsia dhe analiza patohistologjike e indit të marrë, në mënyrë që të marrë fakte diagonostike dhe shpesh prognostike.

Sa shpesh e bëni ultrazërin e gjirit?

Ekografia e gjirit bëhet për një vit, përveç nëse gjinekologu dhe radiologu e rekomandojnë më shpesh.

Pas ultrazërit të gjirit

Pas ekzaminimit, ju mund të ktheheni në aktivitetet tuaja të zakonshme të përditshme.

Parandalimi kushton më pak dhe jep më shumë

Për të gjitha sa u tha më sipër, është e rëndësishme ngritja e nivelit të ndërgjegjësimit të femrave dhe meshkujve për të shkuar në ekzaminime parandaluese, në mënyrë që, nëse sëmundja ekziston, të zbulohet në kohë, në një fazë sa më të hershme kur të jetë i mundur shërimi.

/Telegrafi/