Shkencëtarët zgjidhën misterin e ‘këndimit’ të balenave

Shkencëtarët kanë zbuluar se si disa nga balenat më të mëdha krijojnë këngët e tyre komplekse. Gjegjësisht, duket se gunga dhe balenat e tjera me buzë kanë zhvilluar një organ të specializuar që u mundëson atyre të këndojnë nën ujë.

Ekspertët kanë vërtetuar gjithashtu pse zhurma e krijuar nga njerëzit në oqeane është kaq shkatërruese për funksionimin e këtyre gjigantëve të oqeanit – “kënga” e balenave është e kufizuar në një frekuencë të ngushtë që mbivendoset me tingujt e anijeve.

“Tingulli është absolutisht vendimtar për mbijetesën e tyre, sepse është e vetmja mënyrë që ata mund të gjejnë njëri-tjetrin në mënyrë që të mund të çiftëzohen. Këto janë një nga kafshët më enigmatike që kanë jetuar ndonjëherë në planet. Ato janë të mëdha, të zgjuara dhe shumë sociale”, tha biologu Coen Elemans nga Universiteti i Danimarkës Jugore.

Balenat me gunga janë një grup prej 14 llojesh, duke përfshirë balenat blu, gunga dhe gri. Në vend të dhëmbëve, këto kafshë kanë veshë, rritje të bëra nga keratin, përmes të cilave filtrojnë sasi të mëdha uji dhe mbajnë prenë e tyre. Deri më tani, ka qenë një mister saktësisht se si ata prodhojnë këngët e tyre komplekse, shkruan nature.

Elemans së bashku me kolegët kryen eksperimente në laringjet e kafshëve, të cilat i morën nga tre kufoma balenash të bllokuara dhe frynë ajrin përmes tyre për të prodhuar tinguj. Njerëzit nxjerrin tinguj me ndihmën e kordave vokale, kur ajri kalon mbi to. Për këtë qëllim, balenat me buzë kanë një strukturë të madhe në formë U në majë të laringut, në të cilën ka një jastëk yndyror.

Gjatë analizës së modeleve kompjuterike, shkencëtarët zbuluan se kënga e balenave është e kufizuar në një frekuencë të ngushtë që mbivendoset me zhurmën e prodhuar nga anijet.

“Ata nuk mund të ndryshojnë mënyrën se si këndojnë për të shmangur zhurmën në oqeane”, shpjegoi Elemans, duke shtuar se tingujt e anijeve mund të pengojnë balenat të komunikojnë në distanca të gjata.

Ky zbulim mund të ketë një rëndësi të madhe për ruajtjen e balenave me gunga, blu dhe balenat e tjera të rrezikuara. /Telegrafi/