Ekonomi Energjetika

Sa premtoi e sa i realizoi Qeveria investimet në Trepçë?

Para 3 muajve

Në ndarjet buxhetore për vitin 2025, Qeveria ka planifikuar të ndajë vetëm 3 milionë euro për “Trepçën”, që sipas kategorisë ku do të shpenzohen këto para, destinimi do të jetë për subvencione dhe transfere e jo për zhvillimin ekonomik të saj.

“Është e vërtetë që është nda një buxhet apo linjë kreditore për neve mbi 20 milionë euro, por nuk ka mujtë me u realizue për arsye të problemave të ngjashme që i diskutuam deri më tash, duke pasë një listë të pagave të papastruara”, thotë Faton Ahmeti, Ud Kryeshef i Bordit të Ndërmarrjes “Trepça”.

Në shkurt të vitit 2023, Qeveria kishte aprovuar në parim kërkesën për huamarrje deri në 20 milionë euro për “Trepçën”, me qëllimin që të bëhen investime kapitale në miniera dhe në flotacione.

Por, një vendim i tillë nuk është përkthyer në marrëveshje ndërkombëtare të ratifikuar nga Kuvendi.

Ministri i Financave, Hekuran Murati kishte thënë se stafi dhe minatorët e “Trepçës” duhet të tregojnë që janë të gatshëm për më të mirën e ndërmarrjes.

Ndërsa, sa i përket vendimit të qeverisë për t’i dhënë kredi “Trepçës”, Murati shtoi se ekipet teknike janë në negocim dhe duhet të sigurohet kapaciteti pagues i ndërmarrjes.

“Sa i përket mbështetjes së financimit për ‘Trepcën’, apo kredinë e ‘Trepçës’, e miratuar. Ekipet teknike janë në negociim me menaxhmentin e ‘Trepçës’, çështja është se duhet çdo herë të sigurohet sepse bëhet fjalë pëër kredi, për huadhënie, duhet të sigurohet kapaciteti pagues i ndërmarrjes, njësoj siç ka qenë edhe me Telekomin e Kosovës për shembull”.

“Në raport me Telekomin e Kosovës, kanë qenë disa parakushte që është dashur të ndërmerren disa hapa që të vihet në dispozicion edhe kredia e që në këtë rast ka qenë shkurtimi shpenzimeve, reduktimi i stafit që jo domosdo kanë qenë i nevojshëm në atë kohë, në mënyrë që të vohet në dispozicion kredia. Në këtë rast Trepça duhet të tregoj, edhe stafi edhe minatorët, duhet të treogjnëë se janë të gatshëm të bëjnë më të mirën e mundshme për ndërmarrjen që bashkërisht ta qojmë ndërmarrjen përpara”, kishte deklaruar Ministri i Financave, Hekuran Murati në një konferencë për medie më 31 tetor 2023.

Ndryshe, shkak i lënies së punës në “Trepçë”, sipas punëtorëve dhe sindikatës, është mosmarrja e pagës me kohë, për të cilën disa herë edhe kanë hyrë në grevë tregon Asllan Osmani, mbikëqyrës i ndërrimit, i sistemit të pompimit të lumit, lloçit në Stan Tërg.

“Qysh pse hyni në greva? Unë punoj me marrë një pagë, me çu në shtëpi, me ble ushqim për fëmijë, me mbajtë familjen. Me ble. Kur vjen fundi i muajit, s’ka pagë. Po kur del, deri me të 10-in, vjen i 10-ti s’ka pagë, vjen edhe i 15-ti. Po anaj bre një datë, kur mundeni me na e qitë datën? Ta dimë, veç te dimë, t’ju thom unë familjes, valla në këtë ditë e kam datën…. S’kanë datë, s’kanë. Unë kam qenë në grevën e tetorit që ishim ato ditë, kam qenë në ato bisedimet që na tradhtuan”, thotë Osmani.

Ibrahim Januzaj, Kryetar i Sindikatës së Minatorëve në “Trepçë” ka treguar për “Betimi për Drejtësi” se me paga kanë problem për një kohë të gjatë.

“Kemi pas vonesa të vazhdueshme. S’mund të them çdo muaj por thuajse një vit të plotë, tu e nda përgjysmë, një vit të plotë, kemi pas vonesa në mos realizimin e pagave dhe vonesë atë vazhdueshme në realizimin e pagave ndoshta kjo ka bërë që fokusi ynë të jetë vetëm tek pagat”, thotë Januzaj.

Ndërsa Faton Ahmeti, U.D Kryeshef i Bordit të Ndërmarrjes “Trepça: thotë se asnjë muaj punëtorët nuk kanë mbetur pa paga, ani pse ato u vonuan.

E drejtë elementare është me marrë rrogën me kohë. Sa i përket çështjes së grevës ne mundemi me grevu, por sa e kom analizu unë çështjen e borxheve të pagës, asnjë vit nuk ka kalu për me tejkalu një pagë vitin, do të thotë të gjitha janë marrë me vonesë, por pagat janë marrë. Do të thotë kryesorja pagat, kish pasë çdo herë vonesa, po paga është marrë. Unë besoj që s’ka borxhli ma i mirë se Qeveria, do të thotë borxhli i mirë se të rrin pas. Dhe në këtë rast e drejta për grevë është s’mundemi me ja mohu askujt, po edhe nuk është në dorën time tash unë me i gjeneru të hyrat nëse Qeveria thotë unë nuk t’i jap 8 milionë euro”, thotë Ahmeti.

Shkak pse ka vonesa, sipas ushtruesit të detyrës së Kryesuesit të Bordit Drejtues të Ndërmarrjes, është fakti që “Trepça” nuk arrin të nxjerrë mjaftueshëm xehe, e cila pastaj do të përkthehej në pagat e tyre, tregon më tej Ahmeti.

“Ne e kemi një kosto që mundem me thënë që ndër shpenzimet më të mëdha është lista e pagave, që e kemi mbi 1 milionë euro mujoren dhe shpenzimet e tjera që i kemi për operim, janë diku 450 deri në 500 mijë euro mujore mbi 1.5 milionë euro ne kemi shpenzime dhe prej tyre që ne mundemi me i mbulu janë për momentin 750 deri në 800 mijë euro që na mundemi me i mbulu me të hyra vetanake”, thotë ai.