Detaje të reja nga prodhimi i pakufizuar i energjisë

Shkencëtarët në Korenë e Jugut kanë njoftuar se kanë krijuar një rekord botëror gjatë shkrirjes bërthamore.

Gjegjësisht, gjatë shkrirjes bërthamore, ata arritën të arrijnë një temperaturë prej 100 milionë gradë Celsius për 48 sekonda, që është shtatë herë më e nxehtë se bërthama e Diellit.

Në këtë mënyrë u bë një hap tjetër përpara drejt prodhimit të energjisë me shkrirje bërthamore. Gjegjësisht, shkrirja përpiqet të arrijë të njëjtin reagim që bën që Dielli dhe yjet e tjerë të shkëlqejnë. Më konkretisht, shkrirja është bashkimi i dy atomeve për të çliruar sasi të mëdha energjie.

Shpesh quhet graali i shenjtë për zgjidhjen e krizës klimatike, sepse shkrirja ka potencialin të sigurojë një sasi të pakufizuar energjie, pa ndotjen e karbonit që ngroh planetin Tokë. Por, fuzioni bërthamor është jashtëzakonisht sfidues.

Prodhimi i energjisë me anë të shkrirjes zakonisht përfshin një reaktor në formë donuti, i quajtur tokamak, në të cilin hidrogjeni nxehet në një temperaturë jashtëzakonisht të lartë për të krijuar plazmën.

Drejtori i Qendrës së Kërkimeve KSTAR në Institutin Korean të Fusion Energy (KFE), Si-Woo Yoon, vuri në dukje se temperatura e lartë dhe plazma me densitet të lartë, në të cilën reagimi mund të zgjasë për një kohë të gjatë, janë jetike.

Instituti i lartpërmendur arriti 100 milionë gradë në 48 sekonda, që është një rekord botëror. Kjo ndodhi gjatë testeve nga dhjetori 2023 dhe shkurti 2024. Rekordi i mëparshëm ishte 30 sekonda, i cili u arrit në vitin 2021. Yoon tha për CNN se nuk ishte e lehtë të ruash një temperaturë kaq të lartë për shkak të natyrës së paqëndrueshme të plazmës me temperaturë të lartë.

Shkencëtarët nga KFE kanë thënë se kanë arritur të ruajnë një temperaturë të tillë duke përdorur tungsten në vend të karbonit. Qëllimi është që deri në vitin 2026 të ruhen 100 milionë gradë për 300 sekonda. Ajo që shkencëtarët po bëjnë në Korenë e Jugut do të kontribuojë në zhvillimin e Reaktorit Ndërkombëtar Termonuklear në Francë, i njohur si ITER. Tokamak francez është më i madhi në botë.

Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës në vitin 2022, ishte e mundur të prodhohej më shumë energji gjatë shkrirjes bërthamore sesa duhej për vetë eksperimentin. Për më tepër, një rekord në prodhimin e energjisë së shkrirjes u vendos pranë qytetit anglez të Oksfordit. Përkatësisht, 69 megaxhaule energji janë prodhuar për pesë sekonda, e cila është e mjaftueshme për të furnizuar 12,000 shtëpi në të njëjtën kohë. Megjithatë, komercializimi i shkrirjes bërthamore është ende larg. /Telegrafi/