Për herë të parë, minjtë klonohen nga qelizat e thara dhe të ngrira

Shkencëtarët kanë arritur të klonojnë minj nga qelizat e thata dhe të ngrira të lëkurës për herë të parë në histori. Kjo procedurë mund të jetë një hap përpara në ringjalljen e popullatave të specieve të rrezikuara.

Kjo do të thotë se ata mund të ruajnë qelizat e lëkurës nga kafshë të ndryshme si një lloj sigurimi në rast se kërcënohen me zhdukje.

Gjegjësisht, shumë specie të rrezikuara çiftëzohen me të afërmit, gjë që rrit rrezikun e defekteve të lindjes. Për më tepër, humbja e diversitetit gjenetik mund t’i bëjë kafshët më të prekshme ndaj shumë kërcënimeve të tjera, siç janë sëmundjet.

Deri më tani, shkencëtarët kanë mbajtur qelizat e ngrira të klonimit në azot të lëngshëm, i cili është i shtrenjtë dhe i rrezikshëm. Në rast se ka një ndërprerje të energjisë ose nëse azoti i lëngshëm nuk plotësohet rregullisht, qelizat fillojnë të shkrihen dhe bëhen të papërdorshme. Sperma e liofilizuar (e tharë dhe e ngrirë) mund të përdoret gjithashtu për të krijuar klone, por nuk mund të merret nga të gjitha kafshët.

“Nëse ne mund të ruajmë qelizat e nevojshme pa azot të lëngshëm duke përdorur teknologjinë e tharjes me ngrirje, kjo mundëson ruajtjen e lirë dhe të sigurt të burimeve gjenetike nga e gjithë bota”, tha biologu Teruhiko Wakayama nga Universiteti Yamanashi në Japoni, siç raportohet nga theguardian.

“Vendet në zhvillim do të jenë në gjendje të ruajnë burime të vlefshme gjenetike në vendet e tyre. Gjithashtu, kjo teknologji mund të përdoret për të krijuar femra në ato specie të rrezikuara ku mbeten vetëm meshkujt”, shtoi ai.

Në studimin e ri, shkencëtarët ngrinë qelizat e thara të lëkurës nga bishti i minjve dhe i ruajtën ato deri në nëntë muaj përpara se të përpiqeshin të krijonin klone prej tyre. Procesi i tharjes në ngrirje vrau qelizat, por ekspertët zbuluan se ende mund të krijonin embrione të klonuara duke futur qelizat e vdekura në vezët e miut të denukleuara.

Embrionet e miut në një fazë të hershme, të njohura si blastocist, u përdorën për të krijuar një furnizim të qelizave staminale që iu nënshtruan një raundi të dytë klonimi. Qelizat staminale u futën në vezët e miut me enukleacion, duke rezultuar në embrione që minjtë zëvendësues i bartën deri në fund.

Miu i parë i klonuar, i quajtur Dorami, u pasua nga 74 të tjerë. Në mënyrë që shkencëtarët të kontrollonin nëse klonet ishin pjellore, ata përzien nëntë femra të klonuara dhe tre meshkuj me minj normalë. Të gjitha femrat kishin mbeturina.

Por pavarësisht një arritjeje kaq të madhe, procesi është mjaft joefikas. Përkatësisht, tharja në ngrirje dëmtoi ndjeshëm ADN-në në qelizat e lëkurës, dhe shkalla e suksesit të krijimit të këlyshëve të shëndetshëm femra dhe meshkuj ishte vetëm 0.2 deri në 5.4 për qind. Në disa qeliza, kromozomi Y humbi, kjo është arsyeja pse qelizat femërore u krijuan nga qelizat mashkullore.

“Nëse i njëjti trajtim do të mund të bëhej në speciet e rrezikuara ku mbijetuan vetëm meshkujt, do të ishte e mundur të krijoheshin femra dhe të ruheshin speciet në mënyrë natyrale”, thonë shkencëtarët.

Gjenetika Alena Pance nga Universiteti i Hertfordshire tha se aftësia për të ruajtur materialin gjenetik është jashtëzakonisht e rëndësishme për ruajtjen e specieve dhe diversitetin e tyre gjenetik. Por ajo shtoi se është edhe më e rëndësishme, nëse duam një zgjidhje afatgjatë, të arrijmë që qelizat e thara në ngrirje të mund të ruhen pafundësisht. /Telegrafi/