Për fuqinë e letërsisë

Nga: Michel Houllebecq (pjesë nga vepra “Nënshtrimi”)
Përktheu: Edit Dibra

… Vetëm letërsia mund t’ju japë atë ndjesi bashkimi me një shpirt tjetër njerëzor, me tërësinë e shpirtit të autorit, dobësitë dhe madhështitë, kufizimet, vogëlsinë, fiksimet, besimet; me gjithçka që e mallëngjen, i intereson, e ngacmon ose e neverit.

Vetëm letërsia mund t’ju lejojë të hyni në kontakt me shpirtin e një të vdekuri, në mënyrë të drejtpërdrejtë, më të plotë dhe më të thellë se ç’do të bënte biseda me një mik- sado e thellë, sado e forte që të jetë një miqësi, është e pamundur të hapemi në një bisedë, ashtu siç bëjmë përpara një flete të bardhë, kur i drejtohemi një bashkëbiseduesi të panjohur.

Sigurisht, në letërsi, muzikaliteti i fjalive kanë rëndësinë e tyre; thellësia e mendimit të autorit, origjinaliteti i mendimeve nuk mbeten pas; por një autor është para së gjithash një qënie njerëzore, i pranishëm në librat e tij, pavarësisht në shkruan mire apo keq, rëndësi ka që ai shkruan dhe që është i pranishëm në librat e tij (është e çuditshme që një kusht kaq i thjeshtë, në dukje kaq pak paragjykues, të jetë e kundërta në të vërtetë, e që ky fakt i qartë, që vëzhgohet lehtë, të jetë shfrytëzuar kaq pak nga filozofët e orientimeve të ndryshme; sepse qëniet njerëzore zotërojnë pavarësisht nga cilësia, të njëjtën sasi pranie; në parim ato janë pak a shumë njësoj të pranishme; gjithsesi, ca shekuj më vonë s’kemi këtë përshtypje, e shumë shpesh, shohim të shfaqet mes faqesh që na ngjajnë si të diktuara nga shpirti i një individi, një qënie e pasigurt, gjithnjë e pasigurt, gjithnjë e më fantazmagorike, anonime).

Po kështu, një libër që na pëlqen, është para së gjithash libri i një autori që na pëlqen, të cilin kemi dëshirë ta takojmë, kemi dëshirë të kalojmë me të.