Nga Maracanazo në Mineirazo dhe “Dora e Zotit” – ndeshjet më të paharrueshme në historinë e Kupës së Botës

Disa ndeshje mbeten të njohura për cilësinë ose shpirtin e tyre sportiv, ndërsa të tjera janë sinonim i polemikave dhe ndeshjeve të ndyra…

Nëse ka një gjë që garanton Kupa e Botës, ajo është drama që përshkon.

Turneu nuk dështon kurrë të gjenerojë tension, gjë që nuk është aspak befasuese duke qenë se po flasim për kulmin e futbollit profesionist. Aksionet nuk janë kurrë aq të larta sa janë në një Kupë Botërore.

Megjithatë, disa ndeshje janë ngritur mbi gjitha të tjerat, të njohura për cilësinë e tyre, apo ndoshta edhe famën. Dhe ndonjëherë për të dyja.

Mediumi sportiv GOAL ka paraqitur një listë me ndeshjet më të paharrueshme në historinë e Kupës së Botës, ndërsa Telegrafi ua sjell më poshtë atë.

Brazil 1-2 Uruguai | 1950

Brazilianët ishin jashtëzakonisht të sigurt se Selecao do të fitonte Kupën e Botës në tokën vendase, duke përgatitur edhe një këngë festive, ndërsa një gazetë e shpalli Selecaon ‘kampionët e botës’ në mëngjesin e takimit të tyre me Uruguain.

Megjithatë, Urugai fitoi finalen me rezultat 2-1 duke bërë dramaturgun legjendar brazilian, Nelson Rodriguez ta cilësoj këtë humbje si “Maracanazo” (Goditja e Maracanas), shkaku i efektit tragjik në psikikën kombëtaren.

“Çdo vend ka katastrofën e saj kombëtare, diçka si Hiroshima. Katastrofa jonë, Hiroshima jonë, ishte disfata nga Uruguai në 1950”, thoshte Rodriguez për “Maracanazo”, duke aluduar në fatkeqësinë e madhe kur kishte afërsisht 220 mijë njerëz brenda stadiumit ‘Maracana’ atë ditë dhe megjithatë, pas ndeshjes u dëgjuan vetëm britmat.

Brazili, si komb, kaloi në një gjendje shoku. Shumë persona vdiqën, ndërsa pati një mori vetëvrasjesh të raportuara në të gjithë vendin.

Hungaria 2-3 Gjermania Perëndimore | 1954

Stadiumi Wankdorf ishte menduar të ishte vendi për kurorëzimin më 4 korrik 1954. Në vend të kësaj, ai siguroi mjedisin për “Mrekullia e Bernës”.

Hungaria kishte hyrë në finalen e Kupës së Botës si favoritja më e madhe, pasi konsideroheshin si ekipi më i mirë i futbollit që ishte parë ndonjëherë. Ata ishin kampionët në fuqi olimpike dhe në një seri prej 32 ndeshjesh pa humbje. Për më tepër, ata kishin goditur kundërshtarët e tyre të fundit, Gjermaninë Perëndimore, në fazën e grupeve, me një fitore 8-3.

Megjithatë, edhe përkundër epërsisë 2-0 pas vetëm tetë minutash lojë, Gjermania Perëndimore kishte barazuar në mes të pjesës së parë dhe kishte shënuar golin e fitores gjashtë minuta para fundit.

Pas ndeshjes, pati shumë polemika të ndryshme, dhe zemërimi i shkaktuar i Hungarisë nga disfata qepi farën e pakënaqësisë ndaj regjimit komunist të asaj kohe që çoi në kryengritjen e 1956-ës.

Pra, është e drejtë të thuhet se finalja e Kupës së Botës 1954 ishte një nga ndeshjet më dramatike dhe më me ndikim të luajtur ndonjëherë.

Kili 2-0 Itali | 1962

David Coleman prezantoi në mënyrë të famshme momentet kryesore të takimit të Kilit me Italinë në Kupën e Botës 1962 si “ekspozita më e keqe, më e tmerrshme, e neveritshme dhe e turpshme e futbollit, ndoshta në historinë e lojës”.

Ishte e vështirë të mos pajtoheshe. Kishte pasur vetëm dy kartonë të kuq – të dy për Italinë, por policia duhej të ndërhynte në katër raste të ndryshme në një përpjekje të dëshpëruar për të ruajtur paqen.

Gjaku i keq filloi para ndeshjes, me dy gazetarë italianë që provokuan bujë në vendin pritës me përshkrimin e tyre të Kilit si një vend i “kequshqyerjes, analfabetizmit, alkoolizmit dhe varfërisë”.

Homologët e tyre kilianë u kundërpërgjigjën duke pretenduar se italianët ishin fashistë, gangsterë dhe të dopinguar.

Pas shumë polemikave, kartonëve të kuq, largimit të lojtarëve me polici nga fusha, Kili fitoi 2-0 ndeshjen që u bë e njohur si ‘Beteja e Santiagos’.

Anglia 4-2 Gjermania Perëndimore | 1966

Për tifozët e Anglisë, komenti i Kenneth Wolstenholme mbi sekondat e fundit të Kupës së Botës 1966 ka kaluar prej kohësh në folklorin e futbollit.

Përfundimi madhështor i Geoff Hurst në fitoren e famshme 4-2 ndaj Gjermanisë Perëndimore ishte historik për disa arsye. Së pari, asnjë lojtar nuk kishte shënuar më parë një het-trik në një finale të Kupës së Botës, dhe është një sukses që mbetet i papërsëritshëm. Së dyti, Anglia u kurorëzua kampione e botës për herë të parë – dhe ende të vetme në historinë e kombit.

Megjithatë, për shumicën e neutralëve, momenti më i paharrueshëm i lojës nuk ishte goli i tretë i Hurst, por i dyti. Me rezultatin delikat në 2-2, Hurst lëshoi ​​një gjuajtje që u ndal nga traversa dhe pas disa konsultimeve të gjyqtarëve, goli u cilësua i rregullt.

Ky mbetet njëri nga vendimet më të diskutueshme të futbollit, pasi në fakt vendosi finalen në favor të Anglisë.

Brazil 1-0 Angli | 1970

Mbetet një nga imazhet më tërheqëse të historisë së Kupës së Botës: Pele dhe Bobby Moore duke shkëmbyer fanellat në fund të një gare titanike. Thelbi i aftësisë sportive.

Brazili kishte mbizotëruar atë ditë, me Pelen që i dha asistimin Jairzinhos për të zgjidhur një ndeshje në grup të luajtur në kushte përvëluese në Guadalajara.

Brazil-Anglia në vitin 1970 mund të mos ketë qenë ndeshja më emocionuese në historinë e Kupës së Botës, por ajo mbetet një nga më ikoniket, pasi kishte një nivel respekti në fushë atë ditë në Meksikë që krijoi lidhje të pathyeshme midis dy skuadrave, duke u bërë miq nga kundërshtarët.

Italia 4-3 Gjermania Perëndimore | 1970

‘Loja e Shekullit’ dukej për një kohë të gjatë sikur do të ishte një shembull teksti shkollor i ‘catenaccios’. Italia kishte kaluar në epërsi në minutën e tetë të gjysmëfinales së saj të Kupës së Botës 1970 me Gjermaninë Perëndimore në Mexico City dhe e mbrojti atë në mënyrë tipike të patundur. Por më pas ndodhi diçka e çuditshme.

Me vetëm disa sekonda nga fundi i shtesës, mbrojtja e Italisë, e drejtuar nga legjendari Giacinto Facchetti, u thye për ta çuar ndeshjen në vazhdime.

Ajo që pasoi ishte padyshim gjysmë ora më dramatike e futbollit që ka parë ndonjëherë Kupa e Botës. U shënuan pesë gola në vazhdime, pasi të gjitha planet e lojës taktike u larguan, me të dy grupet e lojtarëve që vuanin nga lodhja serioze për shkak të nxehtësisë së madhe.

Gjermanët shënuan të parët për 2-1, Italia pastaj shënoi dy tjera për 3-2, ‘panzerët’ barazuan për 3-3 dhe në fund ishte Gianni Rivera që ia solli fitoren 4-3 italianëve.

“Mund ta urojmë skuadrën tonë, sepse ata nuk humbën, edhe nëse rezultati thotë ndryshe”, shkruante gazeta Bild në atë kohë.

Brazil 4-1 Itali | 1970

Është e pamundur të mos ndjesh njëfarë simpatie për ekipin e Italisë në Kupën e Botës 1970. Vetëm katër ditë pasi mposhtën Gjermaninë Perëndimore në ‘Lojën e Shekullit’, ata duhej të përballeshin me ekipin më të madh ndërkombëtar që ka parë ndonjëherë loja e futbollit.

Brazili ishte një skuadër superiore dhe e mbushur me superyje, mes tyre kryesori Pele, i cili po bënte përpjekje për të fituar një Kupë Bote të tretë, 12 vjet pas të parës së tij.

“I thashë vetes para ndeshjes se ai është bërë prej lëkurës dhe kockave si gjithë të tjerët. Por, gabova”, do të zbulonte më vonë italiani Tarcisio Burgnich.

Ndeshja u fitua 4-1 nga Brazili dhe kjo ende konsiderohet si ekspozita më e mirë e ‘Lojës së Bukur’ në historinë e futbollit.

Gjermania Perëndimore 2-1 Holanda | 1974

Mesfushori holandez, Johan Neeskens shënoi një penallti vetëm dy minuta pas nisjes së finales së Kupës së Botës 1974. Lojtari i parë i Gjermanisë Perëndimore që preku topin ishte portieri Sepp Maier, pasi e largoi atë nga rrjeta.

Një gol i tillë i hershëm duhet të kishte qenë një fillim ëndrrash, megjithatë gjermanët fituan një penallti të tyre në mes të pjesës së parë, e cila u shndërrua në gol nga Paul Breitner, dhe më pas morën epërsinë dhe fitoren falë golit të Gerd Mullerit, fitore që pa Gjermaninë të kurorëzohej kampione e botës, vetëm dy vjet pasi mori titullin evropian.

Johnny Rep më vonë deklaroi se i vjen keq që holandezët shënuan të parët dhe aq shpejt. Pse? Sepse lojtarët menjëherë u interesuan më shumë të “talleshin me gjermanët” sesa të shënonin golin e dytë.

Willem van Hanegem madje pranoi më pas në librin ‘Brilliant Orange’ se Lufta e Dytë Botërore kishte luajtur një rol në dëshirën e tij për të kaluar ngadalë kundërshtarët e tyre në nënshtrim, duke thënë se “Nuk më interesonte nëse fitonim vetëm 1-0, për sa kohë që ne i poshtëroi ata”.

Itali 3-2 Brazil | 1982

Autobiografia e Paolo Rossit titullohet, ‘E bëra Brazilin të qajë’ dhe është e vërtetë. Edhe pse ka të ngjarë që shumë neutralë derdhën lot kur Italia e eliminoi Selecaon nga Kupa e Botës 1982 në atë që Zico e quajti “ditën që futbolli vdiq”.

Brazili kishte mbërritur në Spanjë me një nga formacionet e tyre më të talentuara dhe më sulmuese ndonjëherë, dhe ata jetuan duke fituar katër ndeshjet e para në dy fazat e grupeve, duke shënuar 13 gola në proces, ndërsa pësuan vetëm tre.

Megjithatë, ata u përplasën me një Rossi të frymëzuar në Barcelonë. Brazilit i nevojitej vetëm një barazim për të ecur tutje, por nuk e morën edhe përkundër se barazuan dy herë, pasi italiani përfundoi het-trikun e tij dhe Italia ngriti në fund trofeun.

‘Brazili 82’, thjesht u shtua në listën e skuadrave më të mëdha që nuk e fituan kurrë Kupën e Botës, krahas ‘Hungarisë 54’ dhe ‘Holandës 74’.

Gjermania Perëndimore 3-3 Franca (5-4 penallti) | 1982

Heroi i një prej lojërave më të mëdha të të gjitha kohërave ishte Harald Schumacher, i cili priti dy penallti në fitoren e Gjermanisë Perëndimore kundër Francës në 1982. Megjithatë, ai nuk duhej të ishte në fushë.

Në minutën e 60-të të një përballje gjysmëfinale në Sevilla, Schumacher kishte penguar Patrick Battiston duke u rrëzuar, por gjyqtari Charles Corver nuk dha as penallti, e lëre më të jepte e kartonin e kuq për faulli që ishte i qartë.

Battiston jo vetëm që kishte humbur dy dhëmbë, ai ishte rrëzuar pa ndjenja – dhe më vonë kaloi në koma – nga forca brutale e një ndërhyrje që rezultoi gjithashtu në tre brinjë të thyera dhe rruaza të dëmtuara. Michel Platini më vonë pranoi se mendonte se Battiston kishte vdekur në fushë atë natë.

Fatmirësisht, mbrojtësi u rikuperua plotësisht dhe luajti rolin e tij për Francën që fitoi trofeun e parë të madh ndërkombëtar, Kampionatin Evropian, vetëm dy vjet më vonë.

Në të vërtetë, Platini argumentoi se të mposhturit nga Gjermania Perëndimore dhe tejkalimi i tronditjes së shikimit të Battistonit të larguar me barelë, në fakt ishte krijimi i tyre.

“Asnjë film në botë nuk mund të kishte dhënë aq emocione kontradiktore sa Sevilla 82. Me humbjen, ne u bëmë një ekip i madh”, pati thënë më vonë Platini.

Argjentinë 2-1 Angli | 1986

Jorge Valdano që atëherë pati theksuar se përballja çerekfinale e Argjentinës me Anglinë në Kupën e Botës 1986 nuk ishte një lojë veçanërisht e mirë, të paktën gjatë pjesës së parë. Megjithatë, ajo arriti “statusin mitik” për shkak të një njeriu: Diego Maradona.

Në harkun kohor prej katër minutash, argjentinasi krijoi dy nga momentet më të paharrueshme në historinë e futbollit.

Së pari erdhi ‘Dora e Zotit’, me numrin 10 që përdori dorën për të mposhtur portierin anglez Peter Shilton, ndërsa më vonë shënoi golin e fitores pas një sllallomi nga gjysma e fushës.

“Ne të gjithë e pamë këtë. Të gjithë ne në bankinë – lojtarët, trajnerët, menaxheri – të gjithë e pamë qartë si dita. Të gjithë e dinim se ai e kishte prekur topin me dorë, kështu që thjesht nuk mund ta besonim që gjyqtari nuk e kishte parë atë”, thoshte ish-anësori i Anglisë, John Barnes

Gjyqtari Ali Bin Nasser ka pohuar gjithmonë se shikimi i tij ishte penguar dhe se ai ishte zhgënjyer nga kolegu i tij Bogdan Docev.

“Unë kisha dyshimet e mia, por kur pashë se anësori po vraponte drejt qendrës, pranova golin sepse isha i detyruar të ndiqja rregullat e FIFA-s”.

Disa lojtarë, duke përfshirë Shilton, mbeten të hidhëruar për ‘Dorën e Zotit’, duke pretenduar se Maradona nuk do të kishte shënuar golin e tij të dytë nëse Anglia nuk do të ishte kaq e habitur nga i pari.

Argjentinë 2-2 Angli (4-3 me penallti)| 1998

Anglia ishte favorite për ta fituar ndeshjen dhe shënoi dy gola, pasi pranoi të parin pas vetëm gjashtë minutave lojë. Megjithatë, Argjentina barazoi me Javier Zanettin në fund të pjesës së parë.

Momenti që ndryshoi rrjedhën e ndeshjes ishte kartoni famëkeq i David Beckham në minutën e 47-të pas një ndërhyrje në Diego Simeonen, që pa Anglinë të luftonte deri në fund.

Çuditërisht, skuadra e Glenn Hoddle pothuajse kishte fituar një ndeshje vërtet magjepsëse pa Beckham, pasi panë golin e Sol Campbell të anulohej 10 minuta nga fundi, me Alan Shearer që dyshohet se pengoi portierin argjentinas.

Ishte me të vërtetë një lojë që kishte gjithçka, duke përfshirë dy penallti brenda nëntë minutave fillestare, të dyja të kthyera në gol dhe një supergol individual nga Michel Owen.

Në fund ndeshja u vendos vetëm pas ekzekutimit të penalltive, me Argjentinën që fitoi 4-3 dhe kaloi në raundin tjetër.

Koreja e Jugut 2-1 Itali | 2002

Takimi i Koresë së Jugut me Italinë bëri diçka të jashtëzakonshme. Ajo në thelb bashkoi dy kombe të ndara për një kohë të shkurtër, pasi Koreja e Jugut mori mbështetje publike nga fqinjët e tyre në veri përpara ndeshjes, ndërsa tifozët që zbritën në Daejeon më 18 qershor 2002 u kënaqën duke i kujtuar Azzurrët një nga humbjet e tyre më poshtëruese në Kupën e Botës.

‘Përsëri 1966’ ishte mesazhi nga tribuna, një referencë për humbjen e Italisë ndaj Koresë së Veriut në ‘Goodison Park’ 38 vjet më parë. Në mënyrë të pabesueshme, luftëtarët Taeguek e imituan atë fitore shokuese, dhe në rrethana të bujshme.

Koreja e Jugut humbi një penallti të hershme përmes Ahn Jung-hwan dhe më pas pranoi golin e hapjes për Christian Vieri. Megjithatë, skuadra pragmatike e Italisë pranoi një gol vetëm dy minuta pa përfunduar ndeshje, e cila shkoi në vazhdime.

Francesco Totti më pas u përjashtua në mënyrë të diskutueshme për një karton të dytë të verdhë për simulim, duke dërguar Azurrët në tërbim.

Penalltitë dukeshin të pashmangshme pasi italianët u tërhoqën më tej në mbrojtje, por, me vetëm tre minuta kohë, Jung-hwan korrigjoi dështimin e tij të mëparshëm nga pika e bardhë, duke shënuar ‘golin e artë’  në shtëpi. Pas këtij goli, pasoi shpërthimi. Miliona koreanë dolën në rrugë për të festuar një trazirë mahnitëse, ndërsa në Itali pati zhurmë.

Në të vërtetë, gjyqtari Byron Moreno u bë menjëherë një nga personazhet më famëkeqe në historinë e futbollit italian, ndërsa presidenti i Perugias, Luciano Gaucci përjashtoi Jung-hëan nga klubi.

Koreja e Jugut do të vazhdonte të arrinte në gjysmëfinale, pas një tjetër fitoreje tjetër të diskutueshme në fazën e 1/8-tës, këtë herë ndaj Spanjës.

Gjermani 0-2 Itali | 2006

Rrallëherë kanë qenë kaq tërheqës 118 minuta futboll pa gola. Takimi i Gjermanisë me Italinë në Dortmund në vitin 2006 kishte tension dhe cilësi. Gjithçka që duhej për t’u bërë një nga ndeshjet më të mëdha në historinë e Kupës së Botës ishte një moment magjie. Italia bëri dy.

Në të vërtetë, në Itali, momentet para dhe pasi Fabio Grosso çau bllokimin në minutën e 119-të që atëherë kanë marrë statusin ikonik. Pas këtij goli, Gjermania u hodh në sulm për golin e barazimit, por Italia shënoi në minutën e fundit golin tjetër me anë të Alessandro Del Pieros duke siguruar finalen e madhe.

Në fund, Italia fitoi trofeun e Kupës së Botës, duke mposhtur Francën në finalen e madhe.

Uruguai 1-1 Gana (4-2 me penallti) | 2010

“Dora e Zotit tani më përket mua. Kam bërë pritjen më të mirë të turneut. Dhe ndoshta më e diskutueshmen në histori”, deklaroi Luis Suarez pas fitores së Uruguait ndaj Senegalit në çerekfinalen e vitit 2010.

Vendimi i Suarez për të bllokuar me dorë një goditje me kokë nga Dominic Adiyiah mbetet një temë e madhe debati, dhe jo vetëm mes mbështetësve të Uruguait dhe Ganës.

Në fund të fundit, një përballje tepër e tensionuar ishte e barabartë me një gol secila, me Diego Forlan që anuloi golin spektakolar të Sully Muntari dhe ndeshjen që u vendos në penallti.

Nëse Suarez nuk do të kishte ndërhyrë, Uruguai me siguri do të ishte eliminuar. Në vend të kësaj, ata mbijetuan dhe vazhduan të triumfojnë 4-2 në penallti, me Fernando Muslera që priti dy goditje nga pika e bardhë.

Pritja me dorë e Suarezit i kishte grabitur Ganës jo vetëm një vend në gjysmëfinale, por një vend në histori, si kombi i parë afrikan që arriti ndonjëherë në katërshen e fundit.

Spanja 1-5 Holandë | 2014

Ashtu si gjithë të tjerët në Salvador, Arjen Robben ishte në gjendje shoku pas golit të bukur me kokë nga Robin Van Persie, i cili shtangu të gjithë me golin e shënuar në ndeshjen e grupeve të Kupës së Botës 2014.

Nuk ishte vetëm një gol estetikisht i këndshëm; ishte jashtëzakonisht domethënës. Spanja kishte qenë në epërsi në atë kohë. Por goli i barazimit i Van Persie shkatërroi ‘La Rojan’ dhe frymëzoi holandezët, të cilët bënë trazira në pjesën e dytë.

Van Persie shënoi përsëri, Robben shënoi dy gola, ndërsa Stefan de Vrij shënoi gjithashtu me Holandën që fitoi një sasi të vogël hakmarrjeje për humbjen e fundit nga Spanja katër vjet më parë.

Humbja nga Holanda kishte dëshmuar vdekjen e lojës ‘tika-taka, marka e futbollit të pasimeve të sakta që i kishte mundësuar spanjollëve të fitonin tre turne të mëdhenj ndërkombëtarë radhazi, dhe kështu u vërtetua pasi skuadra e Vincente Del Bosque u mposht nga Kili në ndeshjen e tyre të radhës, që nënkuptonte një eliminim në fazën e grupeve për kampionët në fuqi të botës dhe Evropës.

Brazil 1-7 Gjermani | 2014

Gjermania deklasoi Brazilin mikpritës në gjysmëfinale duke i shënuar pesë gola gjatë pjesës së parë, ndërsa në pjesën e dytë shënuan edhe dy gola tjerë, ndërsa Brazili vetëm në minutën e fundit shënoi golin e nderit, në humbjen më të rëndë në shtëpi dhe më traumatike që nga Kupa e Botës 1950. Nga Maracanazo në Mineirazo…

Shumë tifozë në fakt u larguan nga Estadio Mineirao para pushimit. Ata që mbetën përshëndetën skuadrën e tyre mes pjesëve. Gjatë pjesës së dytë, disa edhe brohoritën golat e Gjermanisë.

Disa mbështetës hodhën fanellat nga nervozizmi, të tjerë dogjën të tyret, ndërsa një burrë në mënyrë të çuditshme filloi të përtyp flamurin e tij.

Mats Hummels zbuloi pas fitores 7-1 se lojtarët kishin rënë dakord pas pjesës së parë për të shmangur çdo sfilatë dhe duhej të mbeteshin të përqendruar deri në fund.

Belgjikë 3-2 Japoni | 2018

“Le të urojmë Japoninë. Ata luajtën lojën perfekte”, tha trajneri i Belgjikës, Roberto Martinez pas ndeshjes.

Japonia ishte afër të kalonte në çerekfinalen e parë në histori pas epërsisë së dyfishtë, por në pjesën e dytë pranuan tri gola për të humbur ndeshjen.

/Telegrafi/