Botë Nga Bota

Katër dekada që nga fillimi i epidemisë së SIDA-s, pse ende nuk ka një vaksinë?

Para 3 vitesh

Vaksinat kundër Covid-19 filluan të premtohen vetëm disa muaj pasi coronavirusi i ri filloi të përhapet në të gjithë globin.

Pra, pse dekada të tëra kërkimesh për HIV/AIDS kanë sjellë kaq pak përparim në një vaksinë për të parandaluar një sëmundje që mori rreth 680,000 jetë në vitin 2020?

Ndërsa globi shënon Ditën Botërore të SIDA-s të mërkurën, pse nuk ka ende një vaksinë për të mbrojtur njerëzit nga Virusi i Imunitetit të Njeriut (HIV)?

Sipas France24, përcjell Telegrafi, një përgjigje është se vullneti politik dhe investimi kolosal që kanë nxitur zhvillimin e vaksinës Covid-19 kanë munguar kryesisht në kërkimin e vaksinës kundër SIDA-s që kur u zbulua HIV në vitin 1983.

Por një tjetër qëndron në kompleksitetin e shkencës pas HIV-it.

“Me vaksinat kundër Covid-19, studiuesit shqetësohen se vaksina është në gjendje të shmangë një pjesë të vogël të varianteve që janë bërë veçanërisht shqetësuese”, thuhet në një raport të qershorit nga Iniciativa Ndërkombëtare e Vaksinave kundër SIDA-s (IAVI).

“Por për HIV-in, ka miliona e miliona viruse të ndryshme që kanë rezultuar nga aftësia e fshehtë e virusit për të pësuar mutacion me shpejtësi… Është ky nivel mahnitës i diversitetit që çdo vaksinë HIV duhet të përballet”.

Olivier Schwartz, kreu i njësisë së viruseve dhe imunitetit në Institutin Pasteur në Paris, thotë se ndërsa shumica e njerëzve mund të shërohen natyrshëm nga një infeksion fillestar me coronavirus dhe kështu të fitojnë imunitet, ky nuk është rasti për HIV.

“HIV ndryshon shumë më lehtë se Covid-19 dhe kështu është më e vështirë të gjenerohen të ashtuquajturat antitrupa neutralizues që mund të parandalojnë infeksionin”, citohet të ketë thënë ai.

Vetëm një pjesë e vogël e njerëzve prodhojnë natyrshëm këto antitrupa kur ekspozohen ndaj HIV.

Hulumtimi për një vaksinë ka nënkuptuar studimin e atyre përgjigjeve të rralla, të kuptuarit se si funksionojnë ato dhe përpjekjen për t’i përsëritur ato në sistemin imunitar të njerëzve të shëndetshëm.

Një vaksinë mRNA?

Disa dhjetëra vaksina janë duke u studiuar, me një nga firma amerikane Moderna që kërkon të përdorë të njëjtën metodë të shpërndarjes së mRNA si vaksina e saj kundër Covid-19.

Kjo do të thotë “dërgimi i sistemit imunitar, hap pas hapi, për të nxitur antitrupa që mund të luftojnë HIV-in”, shpjegon raporti.

Deri më tani, teknika është komplekse, duke përfshirë një dozë fillestare për të aktivizuar qelizat B të rëndësishme përpara se disa doza të përpiqen të nxisin trupin të prodhojë një sërë antitrupash.

“Këto vitet e fundit kanë parë një rritje të paprecedentë në të kuptuarit tonë për sistemin imunitar”, ka thënë Serawit Bruck-Landais nga organizata franceze për AIDS, Sidaction.

Por edhe me përparime në dukje, thotë Bruck-Landais, përparimi në trajtimin e HIV-it “nuk mjafton për të qenë në gjendje të themi se do të kemi një vaksinë kundër SIDA-s së shpejti”.

“Mungesa e investimeve”

Studiuesit që bëjnë kërkime për vaksinat thonë se janë anashkaluar për sa i përket financimit.

“Tregu është shumë i dobët për grupet farmaceutike dhe ka një mungesë zhgënjyese të investimeve”, thotë Nicolas Manel, një drejtor kërkimi në Institutin Kombëtar Francez të Shëndetit dhe Kërkimeve Mjekësore (INSERM).

“Shumë studiues janë shumë të motivuar, por ata duhet të mjaftohen me fondet që kanë”.

Në mungesë të një vaksine, fokusi historikisht ka qenë në promovimin e masave parandaluese si seksi i mbrojtur dhe në përgjithësi qasja më e mirë në kujdesin shëndetësor për popullatat e margjinalizuara.