Gjithçka filloi me një parullë në murin e një shkolle: 10 vjet nga fillimi i luftës civile siriane – krejt çfarë ka ndodhur deri më tani

Ndërsa lufta civile siriane, e cila ua mori jetën qindra mijëra civilëve, ka filluar pikërisht 10 vjet më parë.

Si pasojë e saj, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi, rreth 300,000 nga qindra mijëra civilë të zhvendosur në Idlib, Siria veriperëndimore për shkak të sulmeve të regjimit të Asadit dhe mbështetësve të tij u kthyen në shtëpitë e tyre, një vit pas një marrëveshje midis Turqisë dhe Rusisë.

Lufta filloi me një kryengritje proteste më 15 mars të vitit 2011, në provincën jugore të Deraa, kur një grup studentësh shkroi në një mur të shkollës: “Është radha juaj radha, doktor!” – një referencë për karrierën e hershme të udhëheqësit të regjimit Bashar al-Assad.

Ndërsa mijëra e mijëra të tjerë dolën në rrugë duke kërkuar reforma, demonstratat shpejt u përhapën në provincat e tjera të vendit.

Duke i quajtur njerëzit që kërkojnë ndryshimin “terroristë”, regjimi i Asadit mobilizoi ushtarët dhe forcat e tij të sigurisë për të mbrojtur pushtetin e tij.

Përdorimi i forcës nga ana e regjimit bëri që demonstratat paqësore publike të ktheheshin në luftë civile.

Konfliktet e armatosura midis forcave të regjimit të Asadit dhe grupeve të opozitës ushtarake të mbledhura nën flamurin e Ushtrisë së Lirë Siriane (FSA) filluan në vitin 2012.

Përmes sulmeve intensive dhe bllokimeve brutale, me kalimin e viteve grupet terroriste të mbështetura nga Irani dhe forcat e regjimit të mbështetura nga Rusia kanë rifituar një pjesë të madhe të territorit të humbur të regjimit.

– Miliona civilë të zhvendosur

Qindra mijëra civilë humbën jetën në luftën civile dhe zyrtarët e OKB-së kanë vërejtur kryerjen e krimeve të luftës të tilla si përdorimi i armëve kimike, uria, dëbimet, bllokadat, arrestimet arbitrare dhe torturat, shkruan Yenisafak, përcjell Telegrafi.

Sipas Agjencisë së Kombeve të Bashkuara për Refugjatët (UNHCR), 6.6 milionë sirianëve iu desh të largoheshin nga vendi, i cili para vitit 2011 kishte një popullsi prej rreth 22-23 milionë.

Vetëm Turqia ka strehuar afërsisht 3.7 milionë nga këta njerëz – më shumë se çdo vend tjetër në botë.

Ndërsa sipas Zyrës së KB për Koordinimin e Çështjeve Humanitare (OCHA), ndërsa 6.7 milionë njerëz ishin zhvendosur brenda vendit, të paktën 13 milionë civilë në Siri erdhën për të kërkuar ndihmë humanitare.

– Armëpushim në Idlib për një vit

Në takimin e procesit të paqes në Astana më 4-5 maj, 2017, Turqia, Rusia dhe Irani krijuan katër zona të sigurta në Idlib dhe disa rajone fqinje në veri të provincës Homs, Ghouta Lindore në kryeqytetin Damask dhe rajone jugore të vendit.

Ndërkohë, Turqia dhe Rusia nënshkruan një marrëveshje të re në Moskë më 5 mars, 2020. Rreth 282,500 civilë u kthyen në shtëpitë e tyre.

Dhe një armëpushim të cilin forcat e regjimit shkelin herë pas here tani supozohet se mbrohet kryesisht.

– Kriza ekonomike

Regjimi i Asadit nuk plotëson nevojat themelore të njerëzve në rajonet që kontrollon, shkruan Yenisafak.

Regjimi, duke humbur kontrollin e ekonomisë së vendit, nuk mund të luftojë krizën e bukës dhe karburantit që është thelluar në muajt e fundit.

Gjithashtu, sanksionet ekonomike nga SHBA dhe Evropa mbi regjimin e Asadit bënë që lira e Sirisë të pësojë humbje të mëdha.

Një proces i zgjidhjes politike që filloi në Gjenevë, Zvicër më 30 qershor 2012, nën mbikëqyrjen e KB, nuk pati ndonjë sukses shkak të “kokëfortësisë së regjimit”.

Dhe sukses nuk pati edhe pse sipas një raporti nga Rrjeti Sirian për të Drejtat e Njeriut (SNHR), regjimi i Asadit torturoi dhe vrau 14,315 nga njerëzit që arrestoi në mënyrë arbitrare.

Raporti tha gjithashtu se objektet e kujdesit shëndetësor ishin në shënjestër të partive të paktën 863 herë gjatë luftës civile dhe të paktën 859 punonjës shëndetësorë të vrarë.

Veç kësaj, raporti tha se objektet e kujdesit shëndetësor ishin në shënjestër të palëve të paktën 863 herë gjatë luftës civile dhe të paktën 859 punonjës shëndetësorë janë vrarë.

Sipas raportit, të paktën 1,584 shkolla u sulmuan në luftën civile, 1,411 prej tyre nga regjimi Asad dhe Rusia.

Ndër tjerash, po sipas të dhënave, gjatë kësaj periudhe, janë vrarë edhe të paktën 709 punëtorë të medias. /Telegrafi/