Burgu pa dalje – aty jetojnë “më të këqijtë e botës”, por ka edhe njerëz “shumë të mençur” (Foto)

Dënimi i sigurisë maksimale në Florence, Kolorado, ADX, është burgu më i ruajtur në SHBA. Aty është vendosur Ramzi Yousef, i cili planifikoi të bombardonte Qendrën Tregtare Botërore në vitin 1993, dhe njëri nga komplotistët e 11 shtatorit – Zacarias Moussaoui, Theodore Kaczynski, i njohur si Unabomber dhe Richard Reid, një sulmues bombash me këpucë.

Pas bombardimeve të Maratonës së Bostonit, 21-vjeçari Djhachar Tsarnaev u dënua me vdekje, gjithashtu u bë banor i ADX-së, një vend i monitoruar nga armatime 24 orë në ditë.

Dymbëdhjetë kulla të mëdha me roje të armatosura janë ngritur mbi ndërtesa me tulla, ndërsa pjesa e sipërme e murit shtrihet mbi tela me gjemba në majë të murit, i cili pjesërisht mbikëqyr malet aty pranë.

“Sapo të kalojnë nëpër derën e përparme, ju mund të shihni se si ndryshon shprehja e tyre e fytyrës… Është një moment kur ata e kuptojnë se çfarë i pret. Në një pikë, ata shikojnë bukurinë e maleve shkëmbore në sfond dhe kur hyjnë, kjo është hera e fundit që do ta shohin atë përsëri”, thotë ish-roja nga ADX, Robert Hood.

“ADX është jeta pas vdekjes, diçka që zgjat për pjesën tjetër të jetës dhe, sipas mendimit tim, është më keq se vdekja”, thotë Hood, i cili ka punuar në burg mes viteve 2002 dhe 2005.

Shumica e 400 të burgosurve, ditët i kalojnë në një qeli të vogël betoni 23 orë në ditë. Ushqimi iu servohet përmes hapjeve të vogla në derë. Shtrati është prej betoni, dhe ka një dyshek të hollë dhe batanije.

Në qeli, ata kanë një dritare që lejon hyrjen e një drite të vogël, por të burgosurit nëpërmjet saj nuk mund të shohin asgjë përveç ndërtesave.

Në qeli ka gjithashtu karrige dhe tavolina fikse betoni, dhe muret e forta i pengojnë të shohin ose të komunikojnë.

Një ndërtesë që kontrollon absolutisht çdo gjë.

“Arkitektura e kësaj ndërtese kontrollon gjithçka, është projektuar ashtu që të burgosurit nuk mund ta shohin qiellin. Ata kanë vendosur gjemba, në mënyrë që as helikopterët të mos të zbresin”, shpjegon Hood.

Të burgosurit pothuajse as nuk komunikojnë me askënd përveç rojeve dhe personelit të burgjeve.

Kur lënë qelitë, ata duhet të kenë lidhur këmbët, krahët dhe barkun, dhe përcillen nga rojat.

Rekreacioni në kafaz të hapur mundësohet një orë në ditë, por nuk bëhet në hapësirë më të madhe se qelitë e tyre. Përveç kësaj, brenda kafazit mund të shohin vetëm qiellin.

Për të arritur atje, ata duhet të kalojnë nëpër disa qindra kamera ndërsa hapin dhe mbyllin dyert e lëvizshme metalike.

Në disa qeli, ka radio marrës dhe televizorë bardh e zi që mund të shoqërohen nga një program fetar, edukativ ose program me interes të përgjithshëm.

Letrat dhe intervistat monitorohen gjatë gjithë kohës dhe të burgosurit detyrohen të pastrojnë dushet.

Niveli i lirisë në dispozicion të të burgosurve për mashtrime të mëdha përcaktohet nga Ministria e Drejtësisë dhe agjencive që hetojnë dhe ndjekin akuzën, dhe jo personeli i burgut.

Ata më të këqijtë gjenden në seksionin H që është nën masa të veçanta të sigurisë, dhe ata mund të vizitohen vetëm nga avokatët dhe anëtarët e tyre më të afërt të familjes.

Të burgosurit gjatë një vizite janë të ndarë nga vizitori përmes një dritareje qelqi dhe komunikojnë me telefon.

Të gjitha bisedat personale monitorohen, dhe vetëm intervistat ligjore dhe komunikimet me shkrim me avokatët konsiderohen të privilegjuara dhe personale.

Të burgosurit e ADX-së konsiderohen si më të dhunshmit dhe ka shumë terroristë. Shumë prej tyre tashmë janë në burg, duke vrarë të burgosur ose vizitorë, dhe shumë prej gjyqtarëve amerikanë besojnë se ata meritojnë të përfundojnë në ADX.

Disa vjet më parë, kundër Zyrës së Burgut u ngrit padi për shkak të izolimit të vështirë, pa kontakt të drejtpërdrejtë me njerëzit, duke shkaktuar zhdukjen e plotë të çdo kapaciteti shoqëror te të burgosurit, veçanërisht tek ata me probleme mendore.

Në padi thuhej se një pjesë e mirë e të burgosurve në ADX vazhdimisht qajnë, bërtasin dhe godasin muret e qelive të tyre.

“Disa prej tyre priten me zhiletë, me eshtra të mprehta të pulave, ose të çdo objekti tjetër që mund të t’iu shërbejë për prerje. Disa prej tyre hanë edhe gjësende të rrezikshme, si pjesë të televizorëve ose radiove”, thuhej ndër tjera në padi.

Qëkur burgu u hap në nëntor të vitit 1994, gjashtë të burgosur kanë kryer vetëvrasje.

Por jo të gjithë të burgosurit janë të njëjtë. Për shembull, Unabobmer, ose Ted Kaczynski, kaluan shumicën e kohës në burg duke lexuar.

Psikologët thonë se ai është vrasës jashtëzakonisht inteligjent që flet disa gjuhë të huaja, ka diplomuar në fakultet dhe se qetësia e tij në burg nuk është një surprizë.

Të tjerët janë praktikisht “të vdekurit e gjallë”, të cilët do të kalojnë gjithë jetën në katër mure.

I burgosuri Djhokhar Tsarnaev është më i vështirë për të qëndruar në një burg të tillë të rëndë.

Është i ri dhe para tij janë 50 vjet burg nëse nuk falet nga komisioni për amnisti, por shanset janë minimale.

Jo të gjithë të burgosurit si Kaczynski, të cilët kurrë nuk do t’i shihni duke gjuajtur ose duke folur me veten, shumë prej tyre nuk di të lexojnë, nuk kanë arsimim formal nga bota e jashtme që do t’i shtynte të bënin diçka.

Ata në këtë gjendje bëhen paranoik dhe disi të çmendur, dhe pothuajse të gjithë kanë disa dënime të përjetshme. /Telegrafi/