Botë Nga Bota

“Bashkim Perëndimit, siguri krahut lindor, ndihmë Ukrainës”, NATO me shef dhe mision të ri

Para 6 muajve

Shefit të ardhshëm të NATO-s, Mark Rutte, do t’i nevojiten të gjitha aftësitë që ai fitoi si kryeministër holandez për të mbajtur të bashkuar aleancën perëndimore mes luftës në Ukrainë, frikës për lëvizjen e ardhshme të Moskës dhe pasigurisë politike në Uashington.

Rutte merr detyrën si Sekretar i Përgjithshëm i Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut nga Jens Stoltenberg i Norvegjisë më 1 tetor.

Tani shumë varet nga aftësia e Rutte për të krijuar konsensus brenda aleancës prej 32 anëtarësh.

Aftësia e tij për të mbrojtur afro 1 miliardë njerëz nën mbrojtjen e aleancës varet jo vetëm nga fuqia ushtarake, por edhe nga uniteti politik.

Sfidat janë të shumta për Rutte: një rikthim i mundshëm i Donald Trump skeptik për NATO-n si president i SHBA-së- fuqia mbizotëruese e aleancës – si dhe thirrjet nga aleatët e Evropës Lindore për më shumë përforcime për t’u mbrojtur kundër Rusisë, dhe lutjet nga Ukraina jo-anëtare për më shumë ndihmë ushtarake.

Bëhet e ditur se zyrtarët dhe diplomatët e NATO-s presin që Rutte të ruajë prioritetet e Stoltenberg – të mbledhë mbështetje për Kievin, duke i shtyrë vendet e NATO-s të shpenzojnë më shumë për mbrojtjen dhe mbajtjen e SHBA-së të angazhuar në sigurinë evropiane.

Pasi ka qeverisur për 14 vjet për t’u bërë kryeministri më jetëgjatë i Holandës, Rutte, 57 vjeç, është një dorë me përvojë në skenën botërore.

Por – edhe pse personalisht i dashur – ai ka qenë ndonjëherë kritik i hapur i qeverive të tjera, duke i thënë Hungarisë të respektojë të drejtat e komunitetit LGBTQ ose të largohet nga Bashkimi Evropian dhe duke vënë në pikëpyetje sundimin e ligjit në Rumani dhe Bullgari.

Në punën e tij të re, Rutte do të ketë nevojë për aftësitë me të cilat menaxhoi katër qeveri holandeze, shkruan Reuters, përcjell Telegrafi.

“Fakti që ai ka kaq përvojë në gjetjen e mënyrave për të ecur përpara, kompromise, bindjen e njerëzve, lidhjen me njerëzit – mendoj se do të jetë shumë, shumë e dobishme”, tha Kajsa Ollongren, ish-ministre holandeze e Mbrojtjes që shërbeu nën Rutte.

Ollongren dhe të tjerët e përshkruajnë stilin e udhëheqjes së Rutte si jashtëzakonisht praktik, gjë që mund të jetë diçka si një tronditje për një organizatë si NATO.

“Ai kurrë nuk do të mendojë: Oh, mirë, mund ta lë këtë deri nesër”, tha Ollongren.

Ollongren tha se Rutte mund të kombinojë mirësjelljen me mesazhe të forta, të tilla si kur ai kundërshtoi Trump gjatë një konference për shtyp të drejtpërdrejtë.

Rritja e Rutte si politikan ndërkombëtar erdhi në vitin 2014 pasi fluturimi MH17 i Malaysian Airlines u rrëzua nga një sistem raketor rus mbi Ukrainën lindore, duke vrarë të gjithë 298 pasagjerët dhe ekuipazhin, përfshirë 196 shtetas holandezë.

Ai premtoi se do të mbajë përgjegjësit do të mbajnë përgjegjësi.

Në punën e tij të re, Rutte do të jetë nën presionin e anëtarëve të NATO-s në Evropën Lindore për të dëshmuar se e kupton dëshirën e tyre për më shumë mbrojtje nga Rusia dhe mund të japë rezultate për ta.

“Një provë për të do të jetë: Cila është ambicia e NATO-s përballë krahut lindor dhe veçanërisht forcimit të krahut lindor”, tha Peter Bator, i cili shërbeu si ambasador i Sllovakisë në NATO deri në fillim të këtij viti.

Ndryshe, që nga pushtimi i plotë i Rusisë në Ukrainë, NATO ka dyfishuar në rreth 10,000 trupa të dislokuara në anëtarët e saj lindorë, në krye të forcave kombëtare të këtyre vendeve.

Por, vendet lindore duan më shumë trupa dhe armë – veçanërisht sisteme të mbrojtjes ajrore, që do të thotë të bindin anëtarët perëndimorë të lëvizin më shumë nga asetet e tyre në lindje.

Ndërsa NATO merr vendime me konsensus, fuqia e një Sekretari të Përgjithshëm varet nga krijimi i ideve të politikave dhe bindja e liderëve kombëtarë për t’i mbështetur ato.

Puna, tha Oana Lungescu, një ish-zëdhënëse e NATO-s, ka të bëjë me “jo vetëm arritjen e emëruesit të përbashkët, por edhe për të çuar përpara aleancën”.