Abdulrazak Gurnah, fitues i Nobelit për Letërsinë

Çmimi Nobel për Letërsinë këtë vit iu dha shkrimtarit Abdulrazak Gurnah, “për depërtimin e tij të pakompromis dhe të dhimbsur mbi efektet e kolonializmit dhe fatin e refugjatit në hendekun midis kulturave dhe kontinenteve.”

Gurnah lindi në vitin 1948 dhe u rrit në ishullin e Zanzibarit, në Oqeanin Indian, por mbërriti në Angli si refugjat në vitet 1960.

Para se të dilte në pension ka qenë profesor i Anglishtes dhe Letërsisë Post-koloniale në Universitetin Kent në Kentërbëri, duke u përqendruar kryesisht në shkrimtarë si Wole Soyinka, Ngugu ea Thiong’o dhe Salman Rushdie. Ai nisi të shkruajë në moshën 21-vjeçare, në kohën e mërgimit në Angli, dhe, edhe pse suahili ishte gjuha e tij e parë, anglishtja u bë mjeti i tij letrar.

Ka publikuar 10 romane si dhe një numër tregimesh. Komiteti i Nobelit tha se “tema e shqetësimit të refugjatit përshkon gjithë veprën e tij”.

Përkushtimi i Gurnahit ndaj së vërtetës dhe kundërshtia ndaj thjeshtësisë spikasin. Kjo mund ta bëjë atë të zymtë dhe në të njëjtë kohë të pakompromistë, kur ai ndjek fatet e individëve me dhembshuri të madhe dhe angazhim të paepur.

Romanet e tij largohen nga përshkrimet tipike dhe na hapin sytë drejt një Afrike Lindore me larmi kulturore dhe të panjohur për shumë, në pjesë të tjera të botës.

Në universin letrar të Gurnah, gjithçka po ndryshon – kujtimet, emrat, identitetet. Kjo me shumë gjasa pasi puna e tij nuk mund të arrijë fundin në asnjë kuptim përfundimtar. Eksplorimi i pafund i nxitur nga pasioni intelektual është i pranishëm në të gjithë librat e tij.