​Skeningu neonatal për herë të parë në Kosovë

Për herë të parë në Kosovë, brenda pak ditësh, në Klinikën e Neonatologjisë pranë Qendrës Klinike Universitare të Kosovës do të realizohet skeningu metabolik neonatal, i cili mundëson zbulimin e hershëm të sëmundjeve gjenetike tek foshnjet. Një shërbim i tillë ende nuk kryhet në vendet e rajonit.

Sipas drejtorit të Klinikës së Neonatologjisë, Luan Morina skeningu metabolik neonatal është arritja më e madhe në mjeksinë preventive, shkruan KosovaPress.

Ai tregon se laboratori, aparaturat moderne dhe hapësira janë gati që të jetësohet ky projekt, derisa potencon se edhe stafi shëndetësor është trajnuar për realizimin e këtij shërbimi.

“Si projekt tjetër që tashmë jemi në fazën finale dhe veçse janë çështje ditësh dhe mund të themi me një krenari shumë të madhe, mund ta falënderojmë Ministrinë e Shëndetësisë, SHSKUK-në, QKUK-në që kanë bërë të realizohet edhe skeningu metabolik neonatal. Që për herë të parë bëhet në vendin tonë dhe mund të themi se ky nuk bëhet në shtetet fqinje, pra në regjion nuk realizohet. Skeningu metabolik neonatal ka të bëjë më diasgnostifikimin e hershëm të sëmundjeve gjenetike. Sëmundje që në moment të lindjes nuk detektohen, por në faza të caktuara të jetës. Me testimet që ne do të realizojmë, ne do të diagnostifikojmë ose do të bëjmë të mundshëm detektimin e këtyre fëmijeve të cilët do të kenë predispozita në një kohë ta caktuar që të manifestojnë këtë sëmundje. Ky skening neonatal në fillim do të startojmë me pesë sëmundje: fenilketonurinë, galaktozeminë, fibrozën cistike, hipotiroidizën kongjenital dhe atrofinë spinale muskulare. Skeningun neonatal mund ta quajmë si e arritura më e madhe e mjekësisë preventive”, thekson Morina, shkruan KosovaPress.

Morina përmend transportin neonatal, me ç’rast bëhet bartja e foshnjeve nga spitalet regjionale në Klinikën e Neonatologjisë, që kanë nevojë për trajtim intensiv.

Neonatologu Luan Morina, në një intervistë për KosovaPress thotë se sfidë për këtë klinikë mbetet trajtimi i foshnjeve të lindura para kohe. Porse shton se falë punës dhe profesionalizmit të stafit, është arritur që edhe foshnjet e lindura me nga 700 gramë të mbijetojnë.

“Klinika e Neonatologjisë ofron shërbime të shumta, duke filluar nga trajtimi i prematuritetit, i cili mbetet sfidë e Neonatologjisë. Kur jemi te prematuriteti janë ato foshnje që lindin para kohe, foshnje të cilat shtatzënia ndërprehet para javës së 37-të. Ne kemi raste kur kemi prematuritet të thellë. Duke filluar nga 24-25 javë, por që është preamturiteti më i thellë ose faza më e vështirë, ku foshnjet lindin me një peshë të vogël 500/600 gramë…Falë punës, suksesit dhe trajnimit gjithmonë të stafit dhe profesionalizmit të stafit të klinikës tonë kemi rezultate të mira dhe kemi arritur që foshnjet me nga 700/800 gramë që të mbijetojnë”, tha Morina.

Ndërkaq, drejtori i Neonatologjisë në QKUK, Luan Morina potencon se prioritet për këtë klinikë mbetet angazhimi për rënien e mortalitetit të foshnjeve, shkruan KosovaPress.

“Nëse e krahasojmë me një neonatologji para 15 viteve ose edhe më shumë, kur mortalitetin e kemi pasur 30 pro mil, që mund të themi se ka qenë shifër shumë e madhe. Tashmë ne, falë angazhimit të stafit kemi një numër shumë më të ulët. Kemi një mortalitet në rënie, kemi më pak se 14 pro mil. Mirëpo, edhe kjo shifër do të ishte më e mirë, sikur mos ta kishim edhe një fenomen në rritje siç është prematuriteti siç e përmenda, ai i thellë. Ku normalisht një foshnje e cila lind në prematuritet 24-25 javë, është pak më e vështirë, ka më pak mundësi që të shkojë mirë dhe të mbijetojë. Këto foshnje na e rrisnin numrin e vdekshmërisë”, potencon Morina.

Ai tregon se aktualisht në Klinikën e Neonatologjisë po trajtohen mbi 80 foshnje, ku 9 prej tyre janë në respirator.

“Në Klinikën e Neonatologjisë aktualisht i kemi 83 foshnje të cilat janë duke marrë trajtim në klinikën tonë. Prej tyre i kemi 9 foshnje që i kemi në ventilim mekanik ose në respirator, foshnje që janë të intubuara dhe janë në aparat të frymëmarrjes…Prej tyre në trajtim ose një metodë jo më inavzie, CPAP, i kemi 10 foshnje në CPAP, të cilat gjithashtu kanë nevojë për përkrahje respiratore. Ndërsa prej këtyre foshnjeve, 16 pranime nga jashtë, ose janë foshnje që janë referuar nga spitalet regjionale dhe private”, tregon Morina.

Përveç tjerash, Morina tregon se kjo klinikë funksionon me 30 mjekë specialistë, derisa shton se synim mbetet rritja e numrit të stafit të mesëm, shkruan KosovaPress.

Ai thotë se hapësirat janë të mjaftueshme dhe se janë te furnizuar mirë me barna esenciale.

Klinika e Neonatologjisë është i vetmi shërbim terciar në nivel të Republikës së Kosovës, e cila kryen shërbime shëndetësore ndaj të gjitha foshnjave. Përveç në Klinikën Obstetrike Gjinekologjike në QKUK, Neonatologjia ofron trajtim edhe për foshnjet që lindin në spitalet regjionale dhe në ato private. /KP/