Paratë, mitet dhe misteret – ngritja dhe rënia: Si e krijoi familja Medici dhe e humbi perandorinë bankare

Ngjitja e familjes Medici nga fermerë të varfër në dinastinë më të madhe politike filloi me Giovanni di Bicci de ‘Medici.

Sipas të dhënave, përcjell Telegrafi, si një biznesme ni zgjuar dhe inovativ, ai filloi si një huadhënës në Romë dhe përdori prenë nga martesa e tij për të ngritur një bankë private në qendër të Firences.

Në fillim të shekullit të 15-të, Xhovani fitoi favorin e Papatit dhe Medici e mori kontrollin e thesarit të Papës, duke u bërë bankieri zyrtar i Papës Martin V dhe shumë pasardhës të mëvonshëm pas kësaj.

Falë lidhjes me Kishën, banka Medici u bë më e shquar dhe më e respektuar në Evropë, duke administruar madje edhe paratë e mbretërve.

Banka ishte kaq e fuqishme saqë lëshuan monedhën e tyre, florin, e cila u pranua për tregti.

Medici gjithashtu ishte në ballë të inovacionit bankar, gjë që ndihmoi në rritjen e profilit të tyre midis të pasurve të Evropës.

Ata ishin një nga bankat e cila në sajë të madhësisë së rrjetit të tyre bankar – mund të jepnin kredi në të gjithë kontinentin, në një kohë kur huadhënia e parave ishte një mëkat.

Banka konsiderohej si një nga kompanitë e para shumëkombëshe në Evropë dhe në kulmin e saj kishte ekskluzivitete, nga Londra deri në Konstandinopojë.

Banka jo vetëm që e bëri familjen Medici të pasur, por edhe i bëri ata jashtëzakonisht të fuqishëm.

Ndërsa Giovanni ishte një bankier i zgjuar, djali dhe trashëgimtari i tij më i madh ishte një politikan edhe më i matur.

Cosimo de Medici përdori pasurinë dhe diplomacinë e tij për t’u bërë i pari i Medici që sundonte Republikën e Firences nga “hijet”.

Cosimo rezistoi që të kishte një titull politik por ishte i njohur gjerësisht si i pari midis të barabartëve.

Një vëzhgues në kohën e sundimit të tij tha: “Çështjet politike zgjidhen në shtëpinë e Cosimos. Njeriu që ai zgjedh udhëheq zyrën… Ai është ai që vendos paqen dhe luftën… Ai është mbret në të gjitha”.

Nën kujdesin e Cosimo de ‘Medici, dy nga disa simbolet, Palazzo Medici dhe Duomo di Firenze u përfunduan, dhe u ndërtua biblioteka e parë publike e Firences, e cila ishte e lirë për të gjithë për t’u përdorur.

Cosimo gjithashtu mbështeti, ndër të tjera, artistin Donatello dhe porositi përkthimin e parë latin të veprave të plota të Platonit.

Trashëgimtari i Cosimo, Piero de ‘Medici, ishte një njeri me shëndet të dobët që nuk kishte dashuri për artet dhe shpesh ishte në shtrat.

Ai arriti të mbajë pushtetin në Firence për pesë vjet përpara se t’ia kalonte djalit të tij Lorenzo.

Lorenzo de Medici ishte sundimtari i fundit i madh i dinastisë bankare Medici, dhe ndoshta patroni më i madh.

Ndryshe nga babai i tij, para tij, por falë arsimimit të tij, Lorenco ishte një diplomat i madh dhe u bë i njohur si Lorenzo Il Magnifico.

Ndër sukseset e tij ishte paqja midis principatave veriore dhe rritja në standardin e përgjithshëm të jetesës në Firence.

Gjatë sundimit të tij, Firence u bë epiqendra e arteve, përcjell Telegrafi.

Mendimtarët e mëdhenj dhe piktorët e Rilindjes u mirëpritën dhe u kujdesën për Akademinë Medici, ndërsa paratë e Medici financuan pothuajse të gjithë të mëdhenjtë e epokës duke përfshirë Da Vinçin, Botticellin dhe Michelangelon.

Për fat të keq, Lorenco nuk ishte aq madhështor në financa. Pas një sërë investimesh të këqija dhe marrëdhënieve të dyshimta, banka e Medici ra në likuidim.

Në këtë kohë, dinastia Medici ishte aq e fuqishme saqë kishte degëzuar jashtë politikës në Firence në Papatin e Romës.

I pari nga katër Papët Medici ishte djali i Lorenzos, i cili u bë Papa Leo X.

Papati në atë kohë ishte i korruptuar dhe pushteti i uritur; fjala “nepotizëm” ka rrënjët e saj nga kjo periudhë e sundimit papnor.

Leo X nuk ishte ndryshe nga kolegët e tij dhe ai duket se e ka sunduar Romën si një mbretëri dhe jo si një vend të shenjtë, duke i shtyrë shtetet papale në luftëra jopopullore dhe borxhe të mëdha.

Por, çarjet filluan të shfaqen gjatë shekullit të 17-të, dhe rënia e pashmangshme e dinastisë Medici kishte filluar.

Nga shekulli i 18-të, ndjekja e pushtetit kishte falimentuar dinastinë dhe luftimet kishin shkatërruar vijën e trashëgimisë. Evropa ishte në trazirë dhe lufta e vazhdueshme kërcënoi të trondiste edhe Firencën.

Megjithatë, për të ruajtur objektet e shumta që Medici kishte grumbulluar, Anna Maria Luisa de ‘Medici nënshkroi një pakt, duke e dorëzuar Republikën e Firences në Shtetin Toskan – dhe në kthim, asnjë nga pasuritë e Medici nuk mund të largohej nga Firence.

Përkundër këtyre, Firence ka mbijetuar vështirësitë e kohës dhe falë koleksioneve të artit të Medici, është një nga destinacionet kryesore turistike në Itali. /Telegrafi/