Orban ofrohet si ndërmjetësues mes Shkupit dhe Sofjes

Kryeministri hungarez, Viktor Orban, që zhvilloi vizitë dyditore në Maqedoninë e Veriut, tha se ndarja e Shkupit nga Tirana, sa i përket negociatave për anëtarësim në Bashkimin Evropian, “është një gabim historik”.

Orban, shteti i të cilit udhëheq me Presidencën aktuale të BE-së, u ofrua që personalisht të shërbejë si ndërmjetës mes Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë.

Një ditë më herë, u bë publike lajmi se BE-ja e ka ftuar Shqipërinë që të hapë kapitullin e parë të negociatave për anëtarësim. Shkupi dhe Tirana kishin qenë bashkë në procesin e anëtarësimit.

“E kam një propozim të cilin ia shpalosa kryeministrit [maqedonas, Hristijan] Micoski dhe i thash se jam i gatshëm që ta përdor Presidencën e BE-së dhe ta ndërmjetësoj këtë çështje. Nëse palët janë të gatshme ta pranojnë Hungarinë si ndërmjetëse, është çështje e tyre, por ne jemi të gatshëm dhe duam të ndërmjetësojmë”, tha Orban, duke shtuar kjo ka të bëjë me “gjetjen e një zgjidhjeje që iu përshtatet maqedonasve dhe bullgarëve”.

Sipas kryeministrit hungarez, Maqedonia e Veriut duhet të mbajë konferencë ndërqeveritare me BE-në në fund të vitit.

Në korrik të vitit 2022, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria mbajtën konferencat e para ndërqeveritare me BE-në procesin e pranimit të tyre në BE, por që Shkupi të mbajë konferencën e dytë, duhet të hapë kapituj. Për të hapur kapituj, Maqedonia e Veriut duhet të plotësojë kushtin që të fusë komunitetin bullgar në preambulën e Kushtetutës.

Ndërkaq, kryeministri maqedonas Mickoski, i uroi Shqipërisë dhe popullit të saj për përparimin në rrugën evropiane dhe u bëri thirrje maqedonasve që të mos e humbin shpresën.

“Nuk duhet ta humbim shpresën dhe të zhgënjehemi. Ne do të vazhdojmë të punojmë, të zgjidhim problemet brenda vendit që janë grumbulluar dhe trashëguar nga Qeveria paraprake. Por, është mirë që kemi miq në BE, e një nga ta është kryeministri Viktor Orban”, tha Mickoski.

Qeveria e tij beson se i ashtuquajturi propozim francez, që përfshin kushtin e ndryshimit të Kushtetutës, të respektohet, por pasi që Maqedonia e Veriut të anëtarësohet në BE.

Orban po ashtu e përdori takimin me Mickoskin për të kritikuar Brukselin sa i përket çështjes së integrimit evropian.

“Njerëzit dhe shtetet e Ballkanit Perëndimor meritojnë shumë më shumë sesa ajo që u ofron Brukseli. Këto shtete do të duhej që kohë më parë të ishin anëtare të BE-së. Maqedonia e Veriut dhe kroatët morën mendim pozitiv më 2008. Që atëherë, Kroacia është anëtare dhe negociatat me BE-në për anëtarësim nuk kanë nisur me Maqedoninë e Veriut. Ky është gabim i madh i BE-së dhe unë do të thosha se është gabim historik, një gabim që mund të përmirësohet sepse Maqedonia e Veriut duhet të vendoset pas Shqipërisë”, tha Orban.

Më 27 shtator, para takimit kokë më kokë me homologun e tij maqedonas, Hristijan Mickoski, Orban, qëndroi pranë qendrës së shtypit në hotelin e Ohrit, ku mëngjesin e së premtes nisi një konferencë ndërqeveritare.

Orbani piu kafenë e mëngjesit, kreu biseda telefonike dhe lexoi dokumente në tarracën e hotelit, nga ku më pas u nis drejt vilës së kryeministrisë, e cila ndodhet në afërsi.

Ai e nisi vizitën në Maqedoninë e Veriut të enjten dhe prej atëherë janë zhvilluar disa takime dypalëshe në nivel ministror.

Hungaria aktualisht kryeson Presidencën e Bashkimit Evropian.

Menjëherë pas formimit të Qeverisë në Shkup në qershor, gjatë samitit të NATO-s në Uashington që u mbajt në gjysmën e parë të korrikut, Mickoski u pajtua me Orbanin që Maqedonia e Veriut të merrte një kredi nga Hungaria në vlerë prej 500 milionë eurosh.

Më 17 shtator, ligji për kredinë hungareze u miratua në Parlamentin maqedonas.

Huaja e Bankës Hungareze të Eksport-Importit, një shoqëri private me përgjegjësi të kufizuar, do të merret në një këst, afati i shlyerjes së saj është 15 vjet, duke përfshirë një periudhë mospagimi prej tre vjetësh, dhe norma e interesit është fikse, 3.25 për qind. Ajo do të shlyhet me 24 këste gjashtëmujore, në datat 15 shkurt dhe 15 gusht të çdo viti.

Opozita maqedonase më pas akuzoi se marrëveshja e kredisë ishte lidhur me dyer të mbyllura, me qëllime tejet të dyshimta dhe se ka sjellë pasoja politike dhe ekonomike, duke rritur jashtëzakonisht shumë borxhin publik.

Por, OBRM-PDUKM  thotë se procedura është transparente dhe se për herë të parë ka një kredi për të cilën paraprakisht dihet se për çfarë do të shpenzohet dhe se do t’i ndihmojë komunat dhe ekonominë.

Në vitin 2013, Orban ishte për vizitë zyrtare në vend, kur iu dha Urdhri “8 Shtatori” për merita të jashtëzakonshme në zhvillimin dhe forcimin e marrëdhënieve miqësore dhe bashkëpunimit paqësor ndërmjet Maqedonisë së Veriut dhe Hungarisë. Urdhrin iu dorëzua presidenti i atëhershëm Gjorge Ivanov, ndërsa ai ishte takuar edhe me kryeministrin e atëhershëm Nikolla Gruevski./REL/