​Një sinjal i ri misterioz dëgjohet në universin e largët

Për herë të dytë në histori, astronomët kanë zbuluar një sinjal përsëritës me një model, domethënë, një breshëri të shpejtë misterioze (FRB) të përsëritura në intervale të rregullta. Burimi i tyre është i panjohur në këtë kohë.

Një nga karakteristikat më të rëndësishme të sinjaleve misterioze nga hapësira e thellë, ose FRB, është se ato janë jetëshkurtra dhe të paparashikueshme. Ato zakonisht shfaqen papritmas dhe zgjasin vetëm disa milisekonda.

FRB të përsëritura, d.m.th. kur nuk është vetëm një interval, por disa me radhë, janë shumë të rralla dhe veçanërisht tërheqin vëmendjen e shkencëtarëve.

Përkatësisht, këto shpërthime janë një nga misteret më tërheqëse në kozmos. Ato janë jashtëzakonisht të fuqishme, disa lëshojnë më shumë energji se 500 milionë diej, dhe zgjasin më pak sesa rrahja e një syri.

Por një fenomen edhe më tërheqës sesa FRB-të e përsëritura janë ato që përsëriten në intervale të rregullta, çdo disa ditë ose muaj.

Vitin e kaluar, shkencëtarët e projektit CHIME njoftuan se kishin zbuluar tetë FRB të reja të përsëritura. Në total, janë vërejtur mbi 150 prej tyre, të përsëritura dhe të njëfishta. Por ato që përsëriten në intervale të parashikueshme – vetëm dy.

Shkencëtarët fillimisht zbuluan një FRB duke u shfaqur në intervale të rregullta në fillim të këtij viti. Ata vunë re që FRB 180916.J0158 + 65 FRB përsëritet çdo 16.35 ditë. Ky shpërthim i pazakontë i valëve për katër ditë në çdo orë nxjerr një sinjal ose dy, dhe më pas është joaktiv për 12 ditët e ardhshme, vetëm për të përsëritur më pas ciklin.

Tani astronomët kanë parë një model tjetër në një FRB tjetër, të njohur si 121102. Gjatë kësaj periudhe ciklike, sinjalet radio shfaqen gjatë një periudhe 90-ditore, e ndjekur nga një periudhë e qetë prej 67 ditësh, gjatë së cilës nuk ka asnjë sinjal. Ky model përsëritet çdo 157 ditë, transmeton CNN.

FRB 121102 ndodhet në një galaktikë xhuxh që është më shumë se 3 miliardë vite dritë larg. Fakti që ky model i përsëritjes së sinjalit është 10 herë më i gjatë se ai i përsëritur çdo 16 ditë, tregon një gamë potencialisht të madhe të aktiviteteve të mundshme të FRB, besojnë studiuesit.

Ekspertët besojnë se FRB 121102 mund të shkaktohet nga orbita e një ylli masiv, një vrimë e zezë ose një yll i dendur neutroni, por tani për tani ata nuk e dinë se çfarë i drejton ata.

Kjo është arsyeja pse ata janë duke kërkuar për FRB të tjera përsëritëse për të parë cilat janë modelet dhe nëse ndryshojnë me kalimin e kohës. /kp/Telegrafi/