Kush po e udhëheq luftën tregtare BE-SHBA?

Nga Komisioneri Maros Sefçoviq te këshilltari i fuqishëm Peter Navarro, Euronews analizoi karakteret kryesore në luftën tregtare mes BE-së dhe SHBA-së.

Lufta tregtare midis Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara është nxehur ditëve të fundit.

Vendimi i presidentit amerikan, Donald Trumpit për të vendosur një tarifë për bllokun evropian ka tronditur lidhjet tregtare thellësisht të ndërthurura midis dy anëve të Atlantikut, duke kërcënuar të shkatërrojë zinxhirët e besueshëm të furnizimit, të rrisë kostot e prodhimit, të nxjerrë inflacionin, të shkatërrojë bizneset fitimprurëse dhe të fshijë vlerë të pakthyeshme në importet dhe eksportet.

Lexo po ashtu Shtëpia e Bardhë: Tarifa bazë prej 10 për qind zbatohet për të gjitha vendet - përveç Kinës, Meksikës dhe Kanadasë

Tarifat, të cilat Uashingtoni i ka përshkruar si “reciproke”, por të cilat Brukseli i ka quajtur “as të besueshme dhe as të justifikuara”, shihen si një tentativë të fuqishme për të rindizajnuar njëanshëm rendin ekonomik multilateral të vendosur pas Luftës së Dytë Botërore – i njëjti rend që BE-ja ka mbrojtur dhe promovuar vazhdimisht përmes marrëveshjeve të shumta tregtare.

Megjithëse shkatërrimi i relacioneve është në horizont, BE-ja po i shton përpjekjet për të gjetur një zgjidhje përmes negociatave, transmeton Telegrafi.

Këta janë aktorët kryesor në luftën tregtare mes evropianëve dhe amerikanëve.

Ursula von der Leyen – në krye të luftës evropiane

Ursula von der Leyen e ka pozicionuar veten fort në vijën e parë të luftës tregtare.

Arsyeja është e qartë: Komisioni Evropian që ajo drejton ka kompetencë ekskluzive për të përcaktuar politikën tregtare të bllokut të 27 shteteve, duke i dhënë asaj një hapësirë të madhe për manovrim për të vendosur se si të reagojë ndaj tarifave shqetësuese të Trump.

Si një mbrojtëse e palëkundur e lidhjeve transatlantike, Von der Leyen ka bërë tashmë një ofertë për të ulur tensionet: një marrëveshje “zero për zero” për të hequr të gjitha tarifat mbi mallrat industriale.

“Evropa është gjithmonë gati për një marrëveshje të mirë. Kështu që ne e mbajmë atë në tryezë”, tha presidentja e Komisionit të hënën dhe shtoi “por ne gjithashtu jemi të gatshëm të përgjigjemi me masa kundërshtimi dhe të mbrojmë interesat tona”.

Nëse përshkallëzimi i ndëshkimit të ndërsjellë vazhdon, në fund të fundit do të jetë Von der Leyen që do të vendosë se cilat fusha të ekonomisë amerikane do të goditen dhe cilat do të shpëtojnë. Ajo do të ketë gjithashtu fjalën e fundit për të vendosur nëse do të aktivizojë Instrumentin Kundër-Kundërshtimit (ACI), të cilin Komisioni nuk e ka përdorur kurrë që nga miratimi i tij në vitin 2023.

Megjithatë, Von der Leyen përballet me një sfidë të rëndësishme: kanalet e komunikimit. Ajo nuk ka folur me Trumpin që nga telefonata e përshëndetjes pas fitores së 78-vjeçarit në zgjedhjet presidenciale amerikane.

Maros Sefçoviq – negociatori i buzëqeshur

Pak e dinte Maros Sefçoviq pas emërimit të papritur si Komisioner Evropian për Tregtinë, se do të duhet të analizonte një luftë tregtare të plotë.

Sllovaku 58-vjeçar, i njohur në Bruksel për buzëqeshjen e shndritshme dhe kravatat e ngjyrosura, ka detyrën e fuqishme – megjithëse, në këtë rast, të padëshirueshme – për të menaxhuar marrëdhëniet tregtare të bllokut, duke e bërë atë personin kryesor pas presidentes Von der Leyen.

Sefçoviq ka udhëtuar dy herë në Washington DC dhe ka pasur disa biseda telefonike me homologët amerikanë (do të flasim më shumë për ta më vonë) në një përpjekje për të kuptuar më mirë se çfarë mund të jetë qëllimi final i administratës Trump. Deri tani, ai është kthyer plotësisht duar bosh, një shenjë e keqe për negociatat në vazhdim.

“Le të jemi të qartë: angazhimi me SHBA-në do të kërkojë kohë dhe përpjekje”, paralajmëroi Sefçoviq pas një takimi të ministrave të tregtisë në Luksemburg.

“SHBA-të i shohin tarifat jo si një hap taktike, por si një masë korrigjuese. Ne jemi plotësisht të gatshëm të ulemi në tavolinën e negociatave sa herë që partnerët tanë amerikanë të jenë gati”, pohoi ai.

Nën buzëqeshjen e tij, Sefçoviq sjell një përvojë të konsiderueshme në negociata, pas rolit të tij si njeriu kryesor i ekzekutivit të BE-së në përpjekjet e ndërlikuara me Britaninë e Madhe për BREXIT.

Bjoern Seibert – operatori në hije

Vetëm ata që janë thellë të përfshirë në institucionet e BE-së e dinë emrin e Bjoern Seibert.

Shefi i kabinetit i Ursula von der Leyen, një njeri i qetë dhe me syze, shpesh është quajtur një ‘éminence grise’, një ndërmjetës pushteti që ushtron ndikim të madh në heshtje, në hije. Seibert ka qenë shumë i rëndësishëm në forcimin e lidhjeve mes BE-së dhe SHBA-së duke zhvilluar kontakte të ngushta me njerëzit kyç në administratën Joe Biden.

Por, ky rrjet i paçmuar u shpërbë menjëherë kur Trump dhe ekipi i tij morën Shtëpinë e Bardhë, duke e detyruar Seibert të nis nga fillimi. Ndihmësi i Von der Leyen iu bashkua Sefçoviq gjatë udhëtimit më të fundit në Washington, një shenjë e angazhimit të thellë në këtë proces.

Para kësaj, ai udhëtoi në kryeqytetin amerikan vetëm për të takuar anëtarë të Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Trump dhe Këshillit Kombëtar Ekonomik.

Gjermania është në kontakt të rregullt me ambasadorët në Bruksel për të siguruar që shtetet anëtare janë të informuara siç duhet dhe, më e rëndësishmja, janë dakord me iniciativat e Komisionit. Ai mbështetet nga Tomas Baert, këshilltari për tregtinë e Von der Leyen.

Sabine Weyand – eksperte e brendshme e përkryer

Ndërsa Von der Leyen, Sefçoviq dhe Seibert veprojnë në nivelin më të lartë politik, ka qindra ekspertë të njohur dhe të provuar në Bruksel që punojnë për tregtinë në një nivel teknik, duke kaluar me durim çdo detaj për të gjetur importet amerikane që mund të ngarkohen me tarifa kundërshtimi. Ndër këta, Sabine Weyand dallohet nga turma.

Një funksionare me shumë vite në Komision, Weyand drejton Drejtorinë e Përgjithshme për Tregtinë (DG Trade) dhe ka një pamje panoramike, të privilegjuar mbi të gjitha vendimet tregtare që përfshijnë mallra, shërbime, të drejtat e pronës intelektuale dhe investimet e huaja.

Nën komandën e Von der Leyen, DG Trade ka zgjeruar arsenalin e masave të mbrojtjes tregtare, duke e bërë departamentin më reaktiv dhe më të vendosur.

Aftësitë e Weyand do të jenë të dobishme për luftën tregtare: ajo ishte negociatorja e dytë kryesore e BE-së për BREXIT dhe udhëhoqi përfundimin e disa marrëveshjeve tregtare të lira, përfshirë marrëveshjen BE-Mercosur, që bashkon 780 milionë konsumatorë.

Krerët e vendeve të BE-së – si gjithmonë, të ndarë

Komisioni Evropian mund të ketë kompetencë ekskluzive mbi tregtinë, por kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht se mund të veprojë vetëm, të mbyllë sytë dhe të shpresojë për më të mirën.

Me rreziqet që kanë arritur në stratosferë, Von der Leyen do të duhet të sigurojë mbështetje nga shtetet anëtare për të siguruar një front të bashkuar dhe koherent kundër Shtëpisë së Bardhë.

Më në fund, tarifat pritet të jenë shumë dëmtuese për ekonomitë kombëtare, kështu që biseda direkte me liderët e BE-së është e domosdoshme për të kuptuar dhe menaxhuar ndëshkimin e ndërsjellë.

Por liderët, në mënyrën e zakonshme, janë të ndarë se si të vazhdojnë. Disa, si presidenti francez, Emmanuel Macron, duan të shkojnë deri në fund dhe të përdorin opsionet më të forta.

Të tjerë, si kryeministrja italiane, Giorgia Meloni, mbështesin një qasje të matur për të u përqendruar në negociata në vend të hakmarrjes së menjëhershme. Pas kulisave, liderët janë duke lobuar për Von der Leyen për të kursyer sektorët e ndjeshëm dhe fitimprurës.

Si do të zhvillohet debati do të përcaktojë se çfarë do të ndodhë më pas: masat kundërshtimore të Komisionit mund të bllokohen me një shumicë të kualifikuar të shteteve anëtare.

Donald Trump – fajtori kryesor

Imazhi i Donald Trumpit duke zbuluar tarifat e vetëquajtura “reciproke” në një tabelë të madhe ka shpërthyer shpejt në një simbol – ose të kundërshtuar, në varësi të vendit.

Tarifa ishte një ndër kryefjalat kryesore të fushatës së Trumpit, ku gjithçka ishte e mundur, dhe tani janë një element qendror i presidencës së tij të dytë, e cila, brenda pak më shumë se tre muajsh, ka provuar të jetë jashtëzakonisht shpërthyese për pothuajse çdo cep të marrëdhënieve ndërkombëtare.

Presidenti ka evokuar shpesh pasurinë e Epokës së Artë të Amerikës për të justifikuar imponimin e detyrimeve ndëshkuese, duke e paraqitur iniciativën e tij të pabesueshme si mënyrën e vetme për të rishpërndarë deficitin tregtar të vendit. As ankesat e forta nga investitorët, shumë prej të cilëve mbështetën rizgjedhjen e tij, nuk kanë dobësuar vendosmërinë e 78-vjeçarit.

Sipas Shtëpisë së Bardhë, tarifat do të mbeten në fuqi derisa presidenti të përfundojë “kërcënimin që përbën deficiti tregtar dhe trajtimi jo-recimrokal i tij” është kënaqur, zgjidhur ose lehtësuar. Kjo kushtezon plotësisht në dorën e Trump për të vendosur, rast pas rasti, kohëzgjatjen e masave.

Von der Leyen ka punë për të bërë: Trump e ka sulmuar BE-në si një “monopol” që u formua si një “fuqi e bashkuar” kundër Amerikës. Ai ka refuzuar tashmë ofertën e saj për një marrëveshje tarifash “zero për zero”, duke kërkuar në vend të kësaj që blloku të rrisë blerjet e energjisë amerikane dhe të bëjë që deficiti tregtar të zhduket “për një javë”.

“BE ka qenë shumë e fortë gjatë viteve. Ishte – unë gjithmonë them se u formua për të bërë vërtet dëm për Shtetet e Bashkuara në tregti”, tha Trump dhe shtoi se “nuk do të jetë ashtu. Duhet të jetë e ndershme dhe reciproke. Duhet të jetë e ndershme. Nuk është e ndershme”.

JD Vance – tifoz i zemëruar

Për Evropën, JD Vance është bërë sinonim i fjalimeve të zemëruara.

Që nga marrja e detyrës, zëvendëspresidenti amerikan ka dënuar ashpër BE-në për rregulloret e saj dixhitale, politikën e emigracionit, shpenzimet për mbrojtje dhe mungesën e supozuar të lirisë së fjalës. Përplasja me Volodymyr Zelenskyn në Zyrën Oval shkaktoi shqetësim dhe nxiti një shpërthim solidariteti nga liderët e BE-së ndaj presidentit ukrainas.

Së fundmi, Vance ka marrë një rol tifoz për të mbrojtur tarifat e Trump ndaj kritikëve të shumtë. Në një intervistë me Fox News, zëvendëspresidenti pranoi se detyrimet ishin një “ndryshim i madh” dhe përfitimet e tyre të supozuara do të kërkonin kohë për t’u arritur.

“Ajo që do t’u kërkoja njerëzve të kuptojnë këtu është se ne nuk do të rregullojmë gjërat brenda natës”, tha ai.

Me Vance që merr një rol aktiv në procesin e vendimmarrjes në Shtëpinë e Bardhë – Trump e ka ngarkuar atë me sigurinë e një blerësi të ri për TikTok – BE mund të mos ketë zgjedhje tjetër veçse të negociojë drejtpërdrejt me njeriun që ka kritikuar publikisht bllokun.

Në mënyrë interesante, siç raporton CNN, Vance dikur ishte kundër proteksionizmit tregtar.

Howard Lutnick dhe Jamieson Greer – homologët

Kë kujtoni kur doni të telefononi Shtetet e Bashkuara?

Nëse telefonata ka të bëjë me tregtinë, përgjigjja më e dukshme do të ishte Howard Lutnick, Sekretar i Tregtisë i SHBA-së, dhe Jamieson Greer, Dërguar i Tregtisë i SHBA-së. Këta janë dy njerëzit me të cilët Maros Sefçoviq ka biseduar javët e fundit, duke tentuar, pa sukses, të gjejë një kompromis funksional.

Ndërsa Greer mban një profil të ulët, Lutnick kërkon të jetë në qendër të vëmendjes.

Sekretari i Tregtisë, një miliarder dhe ish-CEO i Cantor Fitzgerald, është një prani e zakonshme në emisionet e lajmeve, ku ai shpesh ofron fraza provokuese në një mënyrë Trumpiane. Ai ndan një qasje ideologjike për tarifat të ngjashme me atë të presidentit, duke shkuar deri aty sa të thotë se ato do të ishin “të vlefshme” edhe nëse do të çonin në një recesion.

Si Trump, Lutnick ka kundërshtuar deficitin tregtar që SHBA ka me BE-në.

“BE-ja e Bashkuar Evropiane nuk do të marrë pulë nga Amerika. Ata nuk do të marrin karkaleca nga Amerika. Ata e urrejnë mishin tonë të viçit sepse mishi ynë është i bukur dhe i tyre është i dobët”, tha Lutnick javën e kaluar dhe shtoi se “është e pabesueshme”.

Peter Navarro – evangjelisti i tarifave

Fakti që Sefçoviq mbajti disa takime dhe telefonata pa rezultate me Lutnick dhe Greer ka nxitur një pyetje të sikletshme: po flet ai me ata që e drejtojnë lojën?

Një nga këta njerëz është Peter Navarro, një mbështetës i Trumpit që kaloi katër muaj në burg pasi u mbajt në përbuzje të Kongresit për hetimin e ngjarjeve të 6 janarit.

Me titullin e doktoraturës në ekonomi nga Universiteti i Harvardit, Navarro ka qenë kritik i ashpër i marrëveshjeve të tregtisë së lirë dhe një mbështetës i fuqishëm i tarifave si një zgjidhje për deficitet tregtare. Ai e sheh ekonominë përmes lentes së sigurisë kombëtare dhe ka shkruar disa libra që detajojnë pikëpamjet e tij luftarake ndaj Kinës. Në vitin 2019, u zbulua se Navarro kishte shpikur karakterin “Ron Vara” për të cituar veten në librin e tij Death by China.

Ai tani shërben si këshilltar i lartë i Trumpit për tregtinë dhe prodhimin.

Në një artikull për Financial Times, Navarro kritikoi kombet e huaja për “barrazhin e armëve jo-tarifore”, siç janë taksat mbi vlerën e shtuar (TVSH), manipulimi i monedhës dhe standardet e produkteve, të cilat ai thotë se “ngulfasin” eksportet amerikane. Zyrtari 75-vjeçar veçoi BE-në për atë që ai e quajti “përdorimin e ligjësisë si armë” për të synuar kompanitë e mëdha të teknologjisë në Amerikë.

“SHBA do të përputhet tani me tarifat shumë më të larta dhe barrierat shkatërruese jo-tarifore që na janë vendosur nga kombet e tjera”, shkruante Navarro dhe shtoi se “kjo nuk është një negociatë. Për SHBA-në, është një emergjencë kombëtare e shkaktuar nga deficitet tregtare të krijuara nga një sistem të manipuluar”.

Shtëpia e Bardhë – një rreth i brendshëm i ndërlikuar

Ka shumë rrugë që dërgojnë te Trumpi.

Ekipi ekonomik i presidentit përfshin gjithashtu Scott Bessent, Sekretarin e Thesarit; Kevin Hassett, drejtorin e Këshillit Ekonomik Kombëtar, i cili është homologu i Seibert; dhe Stephen Miran, kryetarin e Këshillit të Këshilltarëve Ekonomik.

Bessent, menaxher fondesh dhe i diplomuar në Yale, shihet si një nga personazhet më të moderuar në Shtëpinë e Bardhë dhe ka kërkuar që shtetet të negociojnë me Trump për të ulur nivelin e tarifave, të cilat ai thotë se tani janë në “maksimum”.

“Presidenti Trump do të jetë personalisht i përfshirë në këto negociata, dhe ai beson, si shumica prej nesh, se ka pasur një fushë të padrejtë loje, prandaj negociatat do të jenë të vështira”, i tha Bessent Fox News.

Më afër presidentit është Susie Wiles, shefja e tij e stafit që shmang mediat dhe roli i saj si portier; Stephen Miller, nënkryetar i stafit dhe arkitekti i politikës së ashpër të migracionit të Trump; dhe anëtarët e familjes së tij, përfshirë Donald Trump Jr, Eric Trump dhe gruan e tij, Lara Trump.

Dhe sigurisht, është Elon Musk, CEO i Tesla dhe X, i cili ka marrë një pozicion të fuqishëm jashtë kabinetit në administratën për të ulur buxhetin federal. Është e dukshme që Musk nuk ka përqafuar tarifat me të njëjtën entuziazëm si rrethi i brendshëm i Trumpit.

Miliarderi i pasur, i njohur për natyrën e tij të paparashikueshme, ka shpërthyer publikisht kundër Navarro, duke e quajtur atë një “idiot të vërtetë,” dhe ka mbështetur idenë e një “zona pa tarifa” mes SHBA-së dhe BE-së. /Telegrafi/