Me 140 shkurorëzime për një muaj - apo mbi 1499 brenda një viti - institucionit të martesës në Kosovë po i vihet përballë një sfide serioze. Një fenomen që dikur ishte i rrallë, sot po bëhet gjithnjë e më i zakonshëm
Mr.sci Miradije StatovciPsikologe KlinikePoliklinika”Galaxy”
Martesa, simboli tradicional i qëndrueshmërisë, besnikërisë dhe stabilitetit në kulturën shqiptare, po përjeton një krizë të thellë. Çfarë po ndodh me çiftet? Dhe pse ndarja po shihet gjithnjë e më shpesh si zgjidhje?
Një tendencë që nuk mund të injorohet
Statistikat zyrtare flasin qartë: çdo muaj, mbi 140 çifte vendosin t’i japin fund martesës së tyre. Në vit, kjo përkthehet në mbi 1499 shkurorëzime. Jo më shumë se një dekadë më parë, këto shifra do të konsideroheshin të jashtëzakonshme. Sot, për fat të keq, janë bërë pjesë e realitetit tonë social.
Shkurorëzimi, natyrisht, nuk është një fenomen vetëm shqiptar. Por rritja e shpejtë dhe shpesh e befasishme e tij në shoqërinë tonë flet për një ndryshim të thellë të vlerave, përjetimeve dhe pritshmërive që kemi ndaj martesës dhe partneritetit.
Shkaqet: nga ekonomia te teknologjia
Arsyet që çojnë çiftet drejt ndarjes janë të ndryshme, por disa prej tyre duken veçanërisht domethënëse:
• Vështirësitë ekonomike: papunësia, emigrimi, mungesa e një të ardhmeje të qëndrueshme financiare janë stresues të mëdhenj në çdo marrëdhënie.
• Mungesa e komunikimit: shumë çifte futen në martesë pa një përgatitje reale për jetën bashkëshortore, pa kuptuar se dashuria duhet të ushqehet, të kultivohet dhe të përballojë sfida.
• Presioni i rrjeteve sociale dhe teknologjisë: në epokën e krahasimeve të vazhdueshme dhe shpërqendrimeve të pafundme, shumë marrëdhënie dështojnë për shkak të mungesës së vëmendjes ndaj njëri-tjetrit.
• Ndryshimi i roleve gjinore: gratë sot janë më të pavarura financiarisht dhe emocionalisht, gjë që ka ndryshuar dinamikat e pushtetit brenda çiftit — shpesh për mirë, por jo gjithmonë pa konflikt.
• Martesat e nxituara: një numër i madh martesash ndodhin ende pa një themel të qëndrueshëm - si presion familjar, shtatzëni të paplanifikuara apo romantizëm i shpejtë.
Pasojat e padukshme
Ndërkohë që të rriturit përballen me dhimbjen dhe pasojat emocionale të ndarjes, ata që preken më shumë janë fëmijët. Ndjenja e pasigurive, konfliktet e prindërve dhe ndryshimet e menjëhershme në stilin e jetesës mund të kenë pasoja të thella në zhvillimin e tyre emocional dhe social.
Shkurorëzimi prek gjithashtu edhe vetë strukturën e shoqërisë. Familjet e fragmentuara, mungesa e modeleve pozitive të bashkëjetesës dhe mungesa e stabilitetit ndikojnë në mënyrën si ndërtohen marrëdhëniet në brezat e ardhshëm.
Çfarë mund të bëjmë?
Është koha për një reagim serioz dhe të organizuar:
• Futja e edukimit emocional dhe për marrëdhëniet në shkolla, në mënyrë që të rinjtë të mësojnë qysh herët si të ndërtojnë marrëdhënie të shëndetshme.
• Mbështetje për çiftet: ofrimi i shërbimeve të këshillimit familjar dhe terapi psikologjike duhet të jetë më i aksesueshëm dhe më pak i stigmatizuar.
• Këshillimi paramartesor: përpara se çiftet të vendosin të martohen, duhet të kenë mundësinë të kuptojnë më mirë çfarë kërkon bashkëjetesa afatgjatë.
• Politika sociale dhe ekonomike mbështetëse për familjet: bonuse për strehim, për fëmijët, për prindërit - që të lehtësohet barra ekonomike që shpesh e përshpejton krizën.
Përfundim
Shkurorëzimi nuk duhet të shihet si dështim, por si një vendim i vështirë në rast se çdo përpjekje ka dështuar. Megjithatë, rritja dramatike e numrit të shkurorëzimeve është një sinjal që nuk mund të anashkalohet. Nuk kemi të bëjmë vetëm me marrëdhënie individuale që nuk funksionojnë — kemi të bëjmë me një ndryshim rrënjësor në mënyrën si shohim dhe jetojmë marrëdhëniet.
A është martesa ende e vlefshme? Apo duhet të riformulojmë kuptimin dhe funksionin e saj në një shoqëri që po ndryshon kaq shpejt? /Telegrafi/
