Zgjedhjet, pesë çështje kyçe me të cilat përballet kancelari i ardhshëm i Gjermanisë

Qytetarët gjermanë do t’i drejtohen kutive të votimit të dielën, pas një fushate të shkurtër të papritur zgjedhore të shënuar nga një debat i ashpër mbi emigracionin, sigurinë dhe një perspektivë të dobët ekonomike të vazhdueshme.

Lideri i partisë më të madhe opozitare, Unioni Kristian Demokrat (CDU) i qendrës së djathtë, Friedrich Merz, duket i gatshëm të jetë kancelari i ardhshëm i vendit sipas sondazheve të fundit, transmeton Telegrafi.

Me rreth 30 për qind të votave për t’u llogaritur, Merz sinjalizoi se do të ishte i hapur për të formuar një koalicion me socialdemokratët (SPD) të kancelarit aktual Olaf Scholz ose të Gjelbërit.

Pavarësisht nga fituesi, personi në krye do të përballet jo vetëm me një ndryshim të klimës së politikës së jashtme, por edhe me një publik në vend të shqetësuar për pesë çështje kyçe, sipas një raporti të Gallup të parë nga Euronews.

Pakënaqësi e thellë për standardet e jetesës

Gjermanët tani janë më të pakënaqur për standardet e tyre të jetesës, se në çdo moment tjetër që nga kriza financiare e vitit 2008.

Përqindja e gjermanëve që thanë se gjendja e tyre financiare po përmirësohej ra ndjeshëm nga 42 për qind në 2023 në 27 në 2024, sipas Gallup.

Pakënaqësia e tyre i bën ata një vend ndër më pak optimistë për standardin e tyre të jetesës në Bashkimin Evropian, së bashku me Austrinë dhe Greqinë.

Pritjet e tyre të dobëta përputhen me parashikimet e ekspertëve për ekonominë e Gjermanisë, e cila u tkurr për të dytin vit radhazi në 2024. Gjermania, dikur një fuqi ekonomike, parashikohet të jetë performuesi më i dobët i bllokut në vitin 2025.

Politikanët nga i gjithë spektri politik janë ngritur në këtë rast për të propozuar politika që mund ta nxjerrin Gjermaninë nga rënia e saj ekonomike, duke përfshirë uljen e burokracisë së tepërt dhe uljen e çmimeve të larta të energjisë elektrike.

Kriza e banesave

Pakënaqësia me strehimin e përballueshëm është rritur gradualisht gjatë 15 viteve të fundit, me gjermanët të ndarë në mënyrë të barabartë duke qenë të kënaqur dhe të pakënaqur me disponueshmërinë e banesave të përballueshme në zonën e tyre lokale për herë të parë që nga viti 2006.

Gjermanët nuk janë të vetëm në Evropë që po bëhen gjithnjë e më të frustruar nga mungesa e strehimit të përballueshëm, megjithatë Gallup vëren se rënia e kënaqësisë në Gjermani është veçanërisht e mprehtë – nga 73 për qind në 2010 në 47 në 2024.

Qeveria ka mbetur prapa në përpjekjet e saj ambicioze për të ndërtuar 400,000 shtëpi të reja të përballueshme në vit, të mbuluara nga normat e larta të interesit dhe kostot e ndërtimit.

Problemi është veçanërisht i mprehtë në qytetet e mëdha – si Berlini – ku konkurrenca për shtëpi ka bërë që çmimet të rriten në qiell në krahasim me një dekadë më parë.

Qëndrimet e ngurtësuara ndaj emigrantëve

Një varg sulmesh në të cilat i dyshuari ishte një emigrant, e ka shtyrë emigracionin në ballë të fushatës zgjedhore të Gjermanisë.

Merz ka tërhequr polemika duke rënë dakord të punojë me Alternativën për Gjermaninë (AfD) të ekstremit të djathtë, për të futur masa që shtrëngojnë politikat e migracionit përmes parlamentit.

Megjithatë, shumica e partive janë zhvendosur djathtas dhe kanë premtuar kontrolle më të forta mbi imigracionin.

Politikat e tyre përputhen me këndvështrimin e opinionit, me Gallup që zbuloi se pranimi i emigrantëve nga gjermanët ka pasur luhatje në vitet e fundit, por ka rënë në vitin 2023.

Nga disa ekonomi të mëdha evropiane, përfshirë Francën dhe Italinë, Gjermania është i vetmi vend në të cilin pranimi i emigrantëve është dukshëm më i ulët se sa ishte në vitin 2016 – një vit pasi qeveria pranoi mijëra azilkërkues.

Më pak besim te qeveria

Megjithëse besimi i gjermanëve në institucione si ushtria dhe sistemi gjyqësor ka qenë i qëndrueshëm gjatë viteve të fundit, besimi i tyre në qeverinë kombëtare ka rënë në pikën më të ulët në më shumë se një dekadë.

Gjermania e tejkaloi vazhdimisht pjesën tjetër të Evropës për besimin në qeveri. Megjithatë, këtë vit, besimi i opinionit në qeveri nuk është më i jashtëzakonshëm dhe tani është i ndarë në mes – duke arritur vetëm 50 për qind në 2024.

Në të kundërt, besimi në qeverinë e ish-kancelares Angela Merkel në vitin e saj të parafundit si lider ishte 65 për qind.

Një rënie e besimit në qeveri përkon me rënien e koalicionit të ashpër trepartiak të Scholz-it – i cili u shpërbë në mënyrë spektakolare në nëntor pasi Scholz shkarkoi ministrin e tij të Financave, Christian Lindner.

Më shumë lidership

Imazhi i lidershipit gjerman është goditur në vend, si dhe midis evropianëve të tjerë, me një rënie të dukshme nga mesatarja prej 60 për qind në 54 vetëm në 12 muajt e fundit.

Sllovenia, Norvegjia dhe Finlanda janë veçanërisht skeptikë ndaj lidershipit të Gjermanisë, me vlerësimet e miratimit që kanë rënë me të paktën 10 për qind që nga viti 2023.

Merz ka propozuar rikthimin e pozicionit kryesor të Gjermanisë në BE, duke thënë në një panel diskutimi të shtunën se ai ishte “i gatshëm” të rivendoste atë që aleatët kanë thënë se ishte mungesa e lidershipit gjerman brenda bllokut.

“Unë po shoh se Gjermania është në një pozicion strategjik në qendër të Evropës, se kaq shumë gjëra në Evropë varen nga Gjermania”, tha Merz. /Telegrafi/