Si ndihmojnë imazhet satelitore në zbulimin e krimeve të luftës në Ukrainë

Organet kryesore që hetojnë krimet e mundshme të luftës në Ukrainë thonë se po mbështeten në imazhet satelitore si prova të mundshme.

Teksa lufta në Ukrainë po zgjatet, avokatët dhe grupet e të drejtave të njeriut po mbështeten gjithnjë e më shumë në imazhet satelitore si prova në rastet e ngritura kundër rusëve, thonë ekspertët.

Agjencia e Bashkimit Evropian për Bashkëpunim në Drejtësinë Penale (Eurojust) tha se ata po mbështeten në këto imazhe për hetimet e tyre më shumë se kurrë, sepse ato ofrojnë “informacion kyç, duke forcuar hetimet për krimet thelbësore ndërkombëtare”.

Bëhet e ditur se aktualisht ka më shumë se 3,000 dosje të lidhura me krime të mundshme lufte në Ukrainë.

Imazhet satelitore përdoren krahas llojeve të tjera të provave, si videot, fotografitë, regjistrimet audio, deklaratat e dëshmitarëve dhe dëshmitë e viktimave.

Për çfarë janë të dobishme imazhet satelitore?

Imazhet satelitore janë veçanërisht të dobishme kur prokurorët po përpiqen të vendosin një afat kohor për një sulm ose veprim specifik, sipas Will Goodhind, hetues dhe analist i imazheve satelitore me projektin kërkimor me burim të hapur Contested Ground.

Për shembull, imazhet mund t’u tregojnë hetuesve se si duket një skenë para dhe pas shpërthimit të një bombe, gjë që mund t’i ndihmojë ata të bëjnë një vlerësim të llojit të armës së përdorur.

Prokurorët gjithashtu mund të krahasojnë një imazh satelitor me të tjerët që janë prodhuar ose në të njëjtin vend nga një satelit tjetër ose në një kënd paksa të ndryshëm për të vërtetuar ato, shkruan euronews, përcjell Telegrafi.

Cilët janë ofruesit më të mëdhenj të imazheve satelitore në Ukrainë?

Në Ukrainë, ka disa kompani kryesore, imazhet e të cilave po përdoren për prova si Planet Labs, Maxar Technologies dhe BlackSky, sipas avokatit ndërkombëtar Matthew Gillett.

Planet Labs ka 15 satelitë me rezolucion të lartë dhe 200 satelitë me rezolucion të mesëm në orbitën e ulët të tokës që qarkullojnë rreth globit, pra jo të vendosur në mënyrë specifike mbi Rusi ose Ukrainë, sipas CEO dhe bashkëthemeluesit Will Marshall.

“Imazhet satelitore të Ukrainës janë përdorur për të hetuar varrezat masive dhe fillimin e pushtimit rus”, vazhdoi Marshall.

Barrierat për qasje në imazhet satelitore ende ekzistojnë

Pavarësisht potencialit të këtyre imazheve, ka ende disa pengesa se kush mund t’i përdorë ato dhe kur, njoftuan ekspertët.

Siç raportohet, imazhet mund t’u jepen ekipeve ligjore me paralajmërime ose kufizime nga Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC) ose NATO në lidhje me mënyrën se si mund të përdoren.

Nëse imazhet zbulohen publikisht, ka “pritshmëri” se do të çojnë në arrestime.

Ekziston gjithashtu rreziku i keqinterpretimit të një imazhi.

“Dikush mund të shohë shenja të zeza në një pistë në aeroport ose në një bazë ushtarake dhe të mendojë se ky është një lloj shpërthimi, por mund të jetë thjesht një lloj vaji në tokë nga karburanti”, tha Gillett.

Krimet e luftës, gjenocidi ose krimet kundër njerëzimit përgjithësisht ndiqen penalisht në gjykatat vendase, ose nga ato ndërkombëtare si ICC.

Gjykatat ukrainase ngritin akuza në mungesë, që do të thotë se një person gjykohet dhe dënohet pa qenë i pranishëm në sallën e gjyqit, thonë ekspertët.

Eurojust tha se ka pasur 481 gjykime të ngritura kundër njerëzve në mungesë.

Ndërkohë, në nivelin e ICC-së, urdhrat për liderin rus Vladimir Putin dhe komisioneren e tij për të drejtat e fëmijëve, Maria Lvova-Belova, u lëshuan në vitin 2023.

Urdhri i Putinit thotë se ai dyshohet se është përgjegjës për krimin e luftës të dëbimit të paligjshëm dhe transferimit të fëmijëve nga Ukraina në Rusi.

Ndryshe, ICC lëshoi ​​katër urdhër-arreste të tjera për shtetasit rusë në vitin 2024, duke përfshirë dy anëtarë të rangut të lartë të ushtrisë dhe marinës ruse. /Telegrafi/