Falë rrjeteve sociale, ky suplement proteinik që ekziston prej disa vitesh, është bërë vetëm kohët e fundit i njohur në masë, veçanërisht për personat që duan të forcojnë dhe definojnë masën muskulore pa shtuar shumë kalori
“Proteina e pastër” është një lloj proteine pa yndyrë dhe pa karbohidrate. Është suplement që, kur përzihet me ujë, krijon një pije të hollë, të tejdukshme, të ngjashme me ujin me aromë. Popullariteti i saj u përhap përmes rrjeteve sociale, ku shumë njerëz e përdorin si zëvendësues të “whey protein shake”.
Sipas dietologes Janice Dada, kjo nuk është ndonjë risi: “Proteina e pastër përdorej prej kohësh në spitale për pacientët që kanë kufizime në mënyrën e të ushqyerit. Në thelb, është një formë tjetër e proteinës që tashmë ekziston, vetëm me prezantim të ri.”
Nutricionistja Dr. Federica Amati nga Imperial College London shton se bëhet fjalë për një version të rafinuar të proteinës së hirrës (whey), që përqendrohet në pastërti, jo në shije apo përbërës shtesë.
Çfarë është saktësisht “proteina e pastër”?
Në formën e saj bazë, proteina e pastër është pluhur proteinik i filtruar dhe i përqendruar, që kur përzihet me ujë, jep një pije të tejdukshme. Dallimi qëndron në burimin e proteinës:
Proteina e zakonshme e hirrës (whey protein) prodhohet nga koncentrati i hirrës, i cili përmban edhe yndyra dhe karbohidrate. Këto përbërës e bëjnë pijen e zakonshme më të dendur dhe me pamje të turbullt.
Proteina e pastër (clear protein) përftohet nga izolati i hirrës (whey isolate), i cili filtrohet në mënyrë që të hiqen pothuajse të gjitha yndyrat dhe karbohidratet, duke lënë një produkt shumë të pastër proteinik.
Në përqindje, proteina e zakonshme përmban rreth 80% proteinë, ndërsa proteina e pastër arrin përmbajtje mbi 90–95%, me vetëm 1–2 gramë karbohidrate për porcion. Për këtë arsye, pijet “clear protein” janë më të lehta për tretje, nuk kanë pamje qumështore dhe ngjajnë me ujë të aromatizuar, thotë Dada, transmeton Telegrafi.
Si konsumohet proteina e pastër
Për shkak të mungesës së yndyrnave dhe sheqernave, prodhuesit zakonisht shtojnë aroma frutash dhe ëmbëlsues për ta bërë shijen më tërheqëse. Një porcion (rreth një lugë nga përzierja) përmban 20–25 gramë proteina, e njëjtë me një “protein shake” klasik, por me më pak kalori.
“Është më e lehtë për stomakun dhe ndonjëherë më e përshtatshme për ata që nuk e duan ndjesinë e rëndë të shejkëve të zakonshëm”, shton Dr. Amati.
Përparësitë dhe mangësitë e proteinës së pastër
Ekspertet bien dakord se proteina e pastër nuk është e nevojshme për shumicën e njerëzve. Një dietë e balancuar e ofron mjaftueshëm proteinë në mënyrë natyrale.
“Unë nuk jam kundër përdorimit, por e rekomandoj vetëm në raste specifike, për shembull, për të moshuarit, personat që vuajnë nga mungesa e peshës trupore, ose pacientët që kanë nevojë për suplementim klinik. Por përdorimi pa arsye nuk është i nevojshëm”, konstaton Dr. Amati.
Ajo shton se trupi i njeriut nuk është evoluar për të përthithur proteina në formë të lëngshme në doza të larta (20–25 g njëherësh).
Studime të Harvard T.H. Chan School of Public Health dhe NIH tregojnë se marrja e proteinave nga ushqimet e plota (si vezët, peshku, bishtajoret) ka efekte më të qëndrueshme për masën muskulore dhe shëndetin metabolik sesa suplementet e përqendruara.
Kur mund të jetë e dobishme
Në disa raste, proteina e pastër është praktike dhe e nevojshme, si:
- gjatë dietave të lëngshme mjekësore (p.sh., para kolonoskopisë);
- për persona me intolerancë ndaj laktozës;
- për ata që duan proteinë pas stërvitjes, por pa ndjesinë e rëndë të ‘shake’ klasik.
Kjo formë përthithet shpejt, nuk shkakton fryrje apo probleme me tretjen, por siç paralajmëron Dada, “mungesa e karbohidrateve mund ta bëjë më pak efektive për rigjenerimin e muskujve pas stërvitjes.” Sipas Mayo Clinic, kombinimi i proteinave me një burim karbohidratesh është thelbësor për rikuperim optimal.
A është zgjedhja më e mirë afatgjatë?
Një lugë proteine të pastër (rreth 20–25 g) mund të ndihmojë në përmbushjen e nevojave ditore për proteina, por nuk mund të zëvendësojë burimet e natyrshme. Burime më të shëndetshme përfshijnë:
- mishin e bardhë të pulës, gjelin e detit, peshkun, vezët, kosin dhe djathin e bardhë;
- proteina bimore si thjerrëzat, fasulet, qiqrat, kinoa, tërshëra, lajthitë dhe bajamet.
Sipas Healthline, konsumimi i proteinës së pastër në sasi të moderuar nuk është i dëmshëm për njerëzit e shëndetshëm, por nuk rekomandohet për gratë shtatzëna, personat me sëmundje të veshkave apo për përdorim të përditshëm pa mbikëqyrje nutricionisti.
Përfundimi
Proteina e pastër mund të jetë një zgjidhje e përshtatshme për raste specifike, por nuk është e nevojshme për shumicën e njerëzve. Ajo nuk është “sekreti i trupit ideal”, siç shpesh portretizohet në rrjete sociale, por një mjet ndihmës që duhet përdorur me kujdes
Siç përmend Dr. Amati: “Nuk ekziston asnjë suplement që mund të zëvendësojë një ushqyerje të mirë dhe të ekuilibruar. Proteinat më të mira janë ato që vijnë nga ushqimi i vërtetë.” /Telegrafi/