Rexhep Mitrovica, burrështetasi që u la nën harresë

U lind me 15 Janar 1888, në Mitrovicë, nga nëna Hajrie dhe babai Mahmud. Familja, fal pasurisë, i mundësoi shkollimin të birit Rexhep Mitrovica, gjë që ndikoi pozitivisht në formësimin e karakterit të tij.

Ishte nxënës i shkollës fillore të Shkupit, e më pas vijoi mësimet në Gjimnazin Mbretëror të Selanikut dhe në liceun privat modern “Progres” në Selanik.

Në Paris u brumos një me frymën evropiane, e cila thuajse i ishte mohuar sa kishte qenë në vendlindje, për shkak të rrethanave ekzistuese. Përveç që njohu për së afërmi civilizimin e mohuar, atje studioi letërsi frënge dhe drejtësi dhe po ashtu degën e elektronikut.

Duke qenë çdoherë me mendje dhe zemër kah atdheu, pas Revolucionit Xhonturk, më 1908, kthehet në atdhe ku angazhohet për përgatitjet e Kongresit të Manastirit.

Niveli i tij intelektual ishte i lartë dhe dëshira e tij për t’i shërbyer atdheut bënë që me 1909 të emërohet mësues e pastaj drejtor në Normalen e Shkupit. Ndërkohë, zgjidhet nënkryetar i klubit “Bashkimi” dhe bashkëpunon me gazetën e këtij klubi, “Bashkimi i Kombit”.
Veprimtaria e tij aktive pason me pjesëmarrjen e tij në Kongresin e II-të të Manastirit me 2-3 prill 1910. Pas dy vitesh, me 1912,udhëton me Mit’hat Frashërin, Sali Gjukën e Bedri Pejanin, nga Shkupi në Mitrovicë, Pejë, Gjakovë, Durrës e deri në Vlorë, ku më 28 Nëntor ngrihet Flamuri Kombëtar dhe shpallet Pavarësia e Shqipërisë. Rexhep Mitrovica ishte një ndër protagonistët kryesorë të shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë. Ai është nënshkrues i dokumentit dhe më pas zgjidhet anëtar i Senatit dhe nënministër i Punëve Botore.

Pas Konferencës së Londrës me 1913, territori i Kosovës mbet sërish nën zgjedhën serbe. Krimet serbe ndaj popullatës shqiptare ishin të tmerrshme. Rexhep Mitrovica nuk mund të rrinte i heshtur përballë asaj situate, ndaj i shkruan letër Ismail Qemalit duke i rrëfyer gjenocidin serb, për t’iu bërë të ditur fuqive perëndimore vuajtjet e tmerret nëpër të cilat kalonte kombi ynë.

Në Mars të 1914, u dekretua drejtor i arsimit për Shqipërinë e Mesme. Situata politike në Shqipëri gjatë kësaj kohe ishte e pakëndshme, ndaj më 1915 largohet për në Sofje e më pas në Bukuresht të Rumanisë. Kthehet më 1916, në Mitrovicë, ku angazhohet për hapjen e shkollave në gjuhën shqipe. Dy vjet shërbeu si mësues dhe drejtor i Shkollës Popullore në Mitrovicë.

Ai ishte anëtar i Komitetit “Mbrojtja e Kombëtare e Kosovës” më 1919. Merr pjesë si anëtar i delegacionit në Konferencën e Paqes në Paris, si përfaqësues i Komitetit të Durrësit për Shqipërinë e Mesme. Më 27 mars 1920, zgjedhet deputet i Partisë Popullore. Shkruan artikuj të ndryshëm me pseudonimin “Kumona e Popullit” dhe përshëndet pranimin e Shqipërisë si anëtare e Lidhjes së Kombeve më 17 dhjetor të po atij viti.

Më 1921 zgjidhet deputet i Kosovës në Parlamentin e Parë Shqiptar të dalë nga Kongresi i Lushnjës. Zgjidhet ministër i Arsimit në Qeverinë e Xhafer Ypit (24 dhjetor 1921- shkurt 1924). Në datat 27 korrik – 3 gusht 1922, organizoi Kongresin Arsimor që u mbajte në Tiranë.

Një vit më pas, më 1923, kryen punën e zëvendësministrit të Punëve të Brendshme në vend të Sejfi Vllamasit. Jep dorëheqje nga posti i Ministrit të Arsimit dhe më 1924 largohet për në Bari të Italisë. Atje, më 21 shtator, me një grup bashkatdhetarësh themelon organizatën “Bashkimi Kombëtar” – organizatë antikomuniste e emigracionit politik shqiptar(1925-1939).

Më 30 prill 1939 kthehet në Shqipëri, ku bëhet anëtar i Këshillit të shtetit. Ndërsa, në prill 1941, kthehet në Mitrovicë. Propozohet komandant i forcave shqiptare në Trojet e Lirueme dhe organizon hapjen e shkollave shqipe në Prefekturën e Mitrovicës (Mitrovicë, Vushtrri, Podujevë dhe Pazar i Ri).

Burgoset në gusht të vitit 1943 dhe internohet në Porto Romano afër Durrësit. Pas kapitullimit të Italisë fashiste, lirohet dhe merr pjesë në themelimin e Lidhjes së Dytë të Prizrenit shtator,ku zgjidhet kryetar i Komitetit Qendror të Lidhjes. Në nëntor 1943 emërohet kryeministër i Shqipërisë natyrale. Rrethanat e pafavorshme dhe në dëm të Shqipërisë bënë që me prill 1944 të mbajë një fjalim në radio, që të nesërmen u botua në gazetën “Bashkimi i Kombit. Jep dorëheqje nga detyra e kryeministrit dhe nga mesi i nëntorit vendoset në Austri ku shkruan “Kujtimet”. Më 1947 kalon në Itali e më pas në Stamboll.

Më 1949, me Mit’hat Frashërin themelojnë organizatën “Lidhja Kosovare”. Kryetar u zgjodh i biri i tij, Nexhat Mitrovica.

Shkroi memorandume me anë të të cilave njoftonte opinionin ndërkombëtar për pozitën e shqiptarëve në Kosovë nën regjimin e Titos dhe në Shqipëri nën diktaturën e Enver Hoxhës.

Vdiq më 21 maj 1967 dhe u varros të nesërmen në Maltepe. Në pllakën e mermertë është gdhendur emiri i tij: “Rexhep Mitrovica, Kryeministër i Shqipërisë”.

Duke lexuar biografinë e tij, kuptojmë një personalitet të shquar dhe mjaftë largpamës për periudhën në të cilën jetoi. Ndaj, do të kalojë kohë të kuptojmë veprën e njerëzve të shquar që nuk u shpërblye sa ishin gjallë. Ne duhet të jemi krenar për veprën e Rexhep Mitrovicës dhe të gjithë personaliteteve si ai. T’i shërbesh atdheut është vepra më sublime që një njeri mund ta ketë bërë.

Duke kujtuar dhe respektuar veprën e Rexhep Mitrovicës është mire që eshtrat e tij të riatdhesohen, në tokën të cilën ai aq shumë e deshi. Sepse, vetëm duke respektuar personalitete të tilla, kombi ynë do ecë përpara në rrugën e tij të mohuar prej shekujsh.