Pse të pasurit bëhen më të pasur – edhe gjatë krizave globale si ajo e shkaktuar nga COVID-19?

Vdekjet, ngarkesat në spitale dhe masat kufizuese nuk janë gjërat e vetme me të cilat do të mbahet mend COVID-19.

Siç shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi, pandemia gjithashtu ka zgjeruar në mënyrë drastike pabarazitë në të gjithë globin gjatë tre viteve të fundit.

Sipas Indeksit të Miliarderëve të Bloomberg, 131 miliarderë më shumë se dyfishuan vlerën e tyre neto gjatë pandemisë.

Për shembull, personi më i pasur në botë, shefi i Louis Vuitton, Bernard Arnault, kishte një pasuri prej 159 miliardë dollarësh më 27 dhjetor 2022, me rreth 60 miliardë dollarë në krahasim me fillimin e vitit 2020.

Elon Musk, njeriu i dytë më i pasur në planet, rriti pasurinë e tij në 139 miliardë dollarë – që ishte më pak se 50 miliardë dollarë para pandemisë.

Dhe Gautam Adani i Indisë, i treti në indeks, ka parë rritjen e pasurisë së tij më shumë se dhjetëfish në këtë periudhë, nga afërsisht 10 miliardë dollarë në fillim të 2020 në 110 miliardë dollarë në fund të 2022.

Në të njëjtën kohë, afër 97 milionë njerëz – më shumë se popullsia e çdo kombi evropian – u shtynë në varfëri ekstreme vetëm në vitin 2020, duke fituar më pak se 1.90 dollarë në ditë (kufiri i varfërisë i përcaktuar nga Banka Botërore).

Norma globale e varfërisë vlerësohet të jetë rritur nga 7.8 për qind në 9.1 për qind deri në fund të vitit 2021.

Tani, rritja e inflacionit në qiell po ndikon në rritjen e pagave reale, duke “gërryer” të ardhurat e disponueshme të njerëzve në mbarë botën.

Për të frenuar rritjen e çmimeve, bankat qendrore po reduktojnë fluksin e parave në ekonomi duke rritur normat e interesit dhe duke tërhequr likuiditetin e tepërt.

Por kjo ka goditur sërish punëtorët, me kompanitë – nga firmat e teknologjisë si Amazon, Twitter dhe Meta tek bankat si Goldman Sachs – duke njoftuar pushime nga puna në fund të një 2022 tashmë të trazuar.

Në këtë drejtim, Al Jazeera ka folur me ekonomistët për të kuptuar pse të pasurit vazhdojnë të pasurohen edhe në mes të krizave dhe nëse kjo është e pashmangshme sa herë që ka një ngadalësim ekonomik, përcjell Telegrafi.

Dhe një konkluzion i përgjithshëm është se: Shumë vende miratojnë politika të tilla si uljet e taksave dhe stimujt financiarë për bizneset për të nxitur ekonomitë në mes të krizave si pandemia. Bankat qendrore e vërshojnë ekonominë me para për ta bërë më të lehtë huadhënien dhe shpenzimin. Kjo i ndihmon të pasurit të rrisin paratë e tyre përmes investimeve të tregut financiar. Por zgjerimi i pabarazisë nuk është i pashmangshëm.

Në shkrimin e Al Jazeera shkruan se një vit pas pandemisë, tregjet e kapitalit ishin rritur 14 trilionë dollarë, me 25 kompani – kryesisht në segmentin e teknologjisë, automjeteve elektrike dhe çipave – që përbënin 40 për qind të fitimeve totale, sipas një analize të performancës së aksioneve të 5,000 kompanive nga firma konsulente McKinsey.

“Rezultati është se kjo periudhë pandemie ka parë rritjen më të madhe të pasurisë së miliarderëve që nga fillimi i regjistrimeve”, tha për Al Jazeera, drejtori i drejtësisë ekonomike të Oxfam America, Nabil Ahmed. “Dhe ne ende po pajtohemi se sa e jashtëzakonshme ka qenë ajo rritje”.

Madje, miliarderët panë që pasuria e tyre të rritet po aq në 24 muaj sa në 23 vjet, sipas një raporti të Oxfam, i publikuar në maj të këtij viti.

Kështu, çdo 30 orë, ndërsa COVID-19 dhe rritja e çmimeve të ushqimeve po shtyjnë afro një milion njerëz të tjerë në varfëri ekstreme, ekonomia globale po krijon gjithashtu një miliarder të ri.

Sigurisht, si pabarazitë e të ardhurave ashtu edhe ato të pasurisë kanë qenë në rritje që nga vitet 1980 kur qeveritë në mbarë botën filluan të liberalizojnë ekonominë për të lejuar më shumë pjesëmarrje të sektorit privat.

Por pandemia i përshpejtoi ato struktura të pabarazisë – qoftë liberalizimi i tregut të punës, rritja e fuqisë monopole apo erozioni i taksave publike – ka thënë Ahmed i Oxfam. /Telegrafi/