Markerët imunologjikë dhe rëndësia e tyre në diagnostikimin e artritit reumatoid
Artriti reumatoid është një sëmundje kronike autoimune inflamatore e indit lidhor, e cila më së shpeshti prek disa nyje njëkohësisht. Përveç ekzaminimit klinik, në diagnostikimin e artritit reumatoid rol të rëndësishëm kanë analizat laboratorike të gjakut, veçanërisht përcaktimi i markerëve specifikë imunologjikë.
Pse shfaqet artriti reumatoid?
Kjo sëmundje shfaqet kur sistemi imunitar gabimisht sulmon indet e shëndetshme të vetë organizmit, kryesisht mukozën e nyjeve, duke shkaktuar inflamacion të vazhdueshëm, dhimbje, ënjtje, ngurtësi dhe humbje graduale të lëvizshmërisë. Inflamacioni afatgjatë mund të çojë në deformime të nyjeve, por edhe të prekë sisteme të tjera organike, përfshirë sistemin hematologjik, kardiovaskular dhe respirator. Sëmundja shfaqet më shpesh te gratë e moshës 40–60 vjeç.
Si duket pamja klinike
Pamja klinike e artritit reumatoid zakonisht përfshin përfshirje simetrike të nyjeve, veçanërisht të nyjeve të vogla të duarve dhe këmbëve në fazat e hershme të sëmundjes. Me përparimin e sëmundjes, inflamacioni mund të përhapet edhe në gjunjë, kyçe të këmbëve, bërryla, shpatulla dhe ijë.
Simptomat tipike janë nyje të ënjtura dhe të dhimbshme, ngurtësi e mëngjesit që zgjat më shumë se një orë, lodhje, temperaturë e lehtë e rritur trupore dhe humbje e oreksit, transmeton Telegrafi.
Analizat dhe parametrat që tregojnë për artrit reumatoid
Paneli bazë laboratorik për artritin reumatoid përfshin përcaktimin e faktorëve reumatoidë (RF) dhe antitrupave anti-CCP.
Faktori reumatoid është një proteinë që prodhohet nga sistemi imunitar dhe që mund të reagojë me indet e vetë organizmit. Vlerat e rritura të RF në gjak shpesh lidhen me artritin reumatoid dhe me sëmundje të tjera autoimune, si sindroma e Sjögren-it. Megjithatë, RF nuk është plotësisht specifik, pasi mund të jetë i pranishëm edhe te sëmundje të tjera inflamatore ose joreumatike, madje edhe te persona të moshuar pa artrit reumatoid. Për këtë arsye, RF përdoret si pjesë e një vlerësimi më të gjerë diagnostik, por jo si kriter i vetëm për vendosjen e diagnozës.
Disa antitrupa kanë lidhje edhe me prognozën e sëmundjes
Antitrupat anti-CCP (anticitrulinë ciklike peptidike) përfaqësojnë një marker laboratorik shumë specifik për artritin reumatoid. Prania e tyre në gjak tregon fort për këtë sëmundje dhe ndihmon në dallimin e artritit reumatoid nga sëmundjet e tjera autoimune që shfaqen me artrit.
Antitrupat anti-CCP shpesh mund të zbulohen që në fazat e hershme të sëmundjes, madje edhe para shfaqjes së simptomave klinike të theksuara. Gjithashtu, prania e tyre ka rëndësi prognostike, pasi lidhet me një ecuri më të rëndë të sëmundjes dhe me rrezik më të lartë për dëmtim të nyjeve.
A nevojitet përgatitje e veçantë për këto analiza?
Për analizat laboratorike përdoret mostër gjaku venoz. Nuk kërkohet përgatitje e veçantë, por rekomandohet që marrja e gjakut të mos bëhet menjëherë pas ushqimit. Rezultatet zakonisht merren brenda së njëjtës ditë, ndërsa interpretimi përfundimtar bëhet nga mjeku, në përputhje me pamjen klinike dhe gjetjet e tjera diagnostike. /Telegrafi/