Ndërsa agresioni rus në Ukrainë hyn në një muaj të ri, elita e pasur pranë presidentit rus Vladimir Putin po përballet me rrethanat që ndryshojnë rrënjësisht larg vijës së frontit.
Agresioni i shtyu vendet perëndimore të vendosin sanksione kufizuese ndaj individëve dhe institucioneve bankare ruse.
Dhe ndërsa një grusht oligarkësh – ata miliarderë që bënë shumë nga pasuritë e tyre “nën syrin vigjilent të Putinit” – disa kanë bërë thirrje për paqe por shumë prej tyre kanë qëndruar të heshtur ndërsa vendet perëndimore ua kanë ndërprerë qasjen në tregjet botërore, shkruan CNN, përcjell Telegrafi.
Më 2 mars, Departamenti Amerikan i Drejtësisë njoftoi një përpjekje bashkëpunuese me Bashkimin Evropian dhe aleatët e tjerë për një task-forcë speciale që synon jahtet, aeroplanët, pasuritë e paluajtshme dhe asetet e tjera të tyre jashtë vendit.
Përveç kësaj, Departamenti Amerikan i Thesarit njoftoi një mori sanksionesh të reja kundër qindra anëtarëve të Dumës së shtetit të Rusisë, dhjetëra kompanive ruse të mbrojtjes dhe drejtorit ekzekutiv të Sberbank, institucionit më të madh financiar të Rusisë.
Zyrtarët thonë se qëllimet e tyre janë të shtrëngojnë ata që kanë përfituar nga sundimi i Putinit dhe potencialisht të ushtrojnë presion të brendshëm që Rusia të zvogëlojë ose të anulojë ofensivën në Ukrainë.
Parajsat tradicionale të sigurta financiare si Zvicra dhe Monako madje njoftuan masat e tyre kundër atyre që janë afër Putinit, dhe kombet larg konfliktit si Australia dhe Japonia gjithashtu kanë lëvizur duke ngrirë financat e tyre.
Dhe ndikimet e sanksioneve janë përhapur në të gjithë botën e biznesit dhe sportit pasi anëtarëve të rrethit të brendshëm të Putinit u janë ngrirë asetet.
Por kush janë oligarkët pranë Kremlinit që kanë komentuar për luftën apo që kanë qëndruar të heshtur?
Oleg Deripaska
Oleg Deripaska, një aleat i ngushtë i Putinit që bëri pasurinë e tij në biznesin e aluminit, u godit me sanksione më 10 mars nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar, e cila vuri në dukje pasurinë e vlerësuar të Deripaska prej mbi 2 miliardë euro dhe aksionet në En+ Group, një kompani e madhe energjetike dhe pronare e një prej prodhuesve më të mëdhenj të aluminit në botë, përcjell Telegrafi.
Menjëherë pas fillimit të agresionit rus të Ukrainës, Deripaska tha në aplikacionin e mesazheve Telegram: “Paqja është shumë e rëndësishme! Negociatat duhet të fillojnë sa më shpejt që të jetë e mundur!”.
Ndërsa rubla pësori rënie dhe tregu i aksioneve të Rusisë nuk u hap për tregti, Deripaska tha se donte “sqarime dhe komente të kuptueshme mbi politikën ekonomike për tre muajt e ardhshëm”, duke shtuar se vendimi i bankës qendrore për të rritur në mënyrë dramatike normat e interesit dhe për të detyruar kompanitë të shesin valutat e huaja ishte “testi i parë se kush do të paguajë në të vërtetë për këtë”.
Deripaska ishte sanksionuar më parë nga SHBA në vitin 2018 në përgjigje të “vlerësimeve” për zgjedhjet e vitit 2016.
SHBA e hetoi atë për pastrim parash dhe e akuzoi atë për “kërcënim të jetës së rivalëve të biznesit, përgjim të paligjshëm të një zyrtari qeveritar dhe pjesëmarrje në zhvatje dhe shantazh”, sipas Departamentit të Thesarit, i cili shtoi, “Deripaska ka thënë se ai nuk distancohet nga shteti rus”.
Mikhail Fridman
Mikhail Fridman, kryetar i konglomeratit Alfa Group, ka një vlerë neto prej 11.4 miliardë dollarësh, sipas Indeksit të Miliarderëve të Bloomberg.
Ai u sanksionua së fundmi nga Bashkimi Evropian, i cili tha se ai “ka arritur të kultivojë lidhje të forta me administratën e Vladimir Putinit dhe është përmendur si një financues i lartë rus dhe mbështetës i rrethit të brendshëm të Putinit”.
Para se të sanksionohej, Fridman, i cili ka lindur në Ukrainën perëndimore, i shkroi në një letër administratës disa ditë pas agresionit se donte që “gjakderdhja të përfundonte”.
“Prindërit e mi janë shtetas ukrainas dhe jetojnë në Lviv, qyteti im i preferuar. Por unë kam kaluar gjithashtu një pjesë të madhe të jetës sime si qytetar i Rusisë, duke ndërtuar dhe rritur biznese. Jam thellësisht i lidhur me popujt ukrainas dhe rus dhe e shoh konfliktin aktual si një tragjedi për të dy”, ka shkruar Fridman.
“… Ndërsa një zgjidhje duket tmerrësisht e largët, unë mund t’u bashkohem vetëm atyre, dëshira e zjarrtë e të cilëve është që gjakderdhja të përfundojë”, shtoi ai në letër, të cilën e ka publikuar Financial Times.
Friedman e quajti dhunën një “tragjedi”, duke shtuar se “lufta nuk mund të jetë kurrë përgjigja” – por ai ndaloi së kritikuari drejtpërdrejt Putinin.
“Nëse bëj ndonjë deklaratë politike që është e papranueshme në Rusi, do të ketë implikime shumë të qarta për kompaninë, për klientët tanë, për kreditorët tanë, për palët tona të interesit”, citohet të ketë thënë më tej Fridman.
Roman Abramovich
Një tjetër oligark që shprehu shqetësimin publik për krizën, por nuk arriti të kritikonte Rusinë është Roman Abramovich, pronar i klubit të Premierligës, Chelsea, i cili ka bërë hapa për të shitur skuadrën mes sanksioneve ndaj tij, përcjell Telegrafi.
Abramovich “është një nga të paktët oligarkë nga vitet 1990 që ruan lidhjen me Putinin”, sipas Mbretërisë së Bashkuar, megjithatë ai gjithmonë e ka mohuar një lidhje të tillë.
Para se të sanksionohej nga Britania e Madhe më 10 mars, Abramovich tha se të ardhurat neto nga shitja e klubit do të përdoren për të krijuar një fondacion bamirësie “për të mirën e të gjitha viktimave të luftës në Ukrainë”.
Bashkimi Evropian sanksionoi Abramovich javën e kaluar, duke përmendur “lidhjet e tij të gjata dhe të ngushta me Vladimir Putin” dhe duke vërejtur se “qasja e tij e privilegjuar” tek presidenti e ndihmoi atë “të ruante pasurinë e tij të konsiderueshme”.
Oligarkët e shquar që kanë qëndruar të heshtur:
Shumë aleatë të Putinit dhe anëtarë të rrethit të tij të brendshëm nuk kanë komentuar publikisht për agresionin, duke nënvizuar potencialisht vërejtjet e Fridman-it se kontestimi i veprimeve të liderit rus vjen me pasoja.
Megjithatë, sanksionet nga vendet perëndimore kundër zyrtarëve dhe udhëheqësve të qeverisë ruse vazhdojnë të rriten, duke përfshirë ata kundër – (OSE: Të tjerët që përballen me sanksione perëndimore përfshijnë):
Igor Sechin, shefi ekzekutiv i kompanisë energjetike Rosneft – një superjaht në pronësi të Sechin u sekuestrua së fundmi, sipas ministrisë franceze të financave.
Andrey Kostin, kryetar i bankës VTB.
Alexei Miller, CEO i kompanisë energjetike Gazprom.
Sergey Chemezov, kreu i kompanisë shtetërore të mbrojtjes Rostec.
Igor Shuvalov, kryetar i Vnesheconombank.
Nikolai Tokarev, president i kompanisë shtetërore ruse të tubacionit Transneft.
Genadi Timchenko, themelues dhe pronar i Volga Group – një firmë investimi me një pjesë të madhe interesi në prodhuesin rus të gazit Novatek.
Arkady Rotenberg, pronar i Mostotrest, kompania ruse e ndërtimit që ndihmoi në ndërtimin e një ure që lidhte gadishullin e Krimesë me Rusinë. Rotenbergët janë miq të ngushtë të Putinit. /Telegrafi/