Në dokumentacionin historik, Tirana përmendet së pari në shekullin XV gjatë luftërave të Skënderbeut me pushtuesit osman. Ajo nisi të krijohej pikërisht gjatë shekujve XV, XVI dhe XVII.
Xhamitë e saj u ndërtuan në pjesët më aktive të qytetit, pranë pazareve, haneve (hoteleve), hamameve (banjat publike), mahallave (lagjeve, zonave të populluara) dhe ndërtimeve të rëndësishme.
Historianë, arkitektë e studiues të shumtë thonë se qyteti i Tiranës u ngrit dhe u ndërtua mbi katër bërthama kryesore. Bërthama e parë e qytetit lindi dhe hodhi shtat së bashku me xhaminë e vjetër të Sulejman Pashës në vitin 1614, në qendër të Tiranës. Bërthama e dytë e qytetit u krijua në fillim të shekullit XVIII, rreth xhamisë së Firës, 600 metra në veriperëndim të xhamisë së parë, në vendin ku sot është shkolla Jeronim De Rada. Bërthama e tretë ndërtohet rreth xhamisë së Zajmit në 1775, në verilindje të xhamisë së vjetër. Bërthama e katërt nis me fillimin e ndërtimit të xhamisë së Et’hem Beut në vitet 1794-1821, e vendosur aty ku ndodhet edhe sot e kësaj dite.
Xhamia e Zajmit u ndërtuar në vitet 1776-77 (1189 hixhri) nga Mehmet bej Zajmi, varri i të cilit ishte pranë xhamisë. Ajo ndodhej në anën e djathtë të rrugës së “ Dibrës, pa arritur tek ndërprerja e saj me rrugën “ Thanas Ziko” (rrugë e cila ka mbajtur emrin Zajmi deri në momentin që xhamia ekzistonte). Regjimi komunist antifetare i atyre viteve, u tregua i pamëshirshëm duke harruar apo duke anashkaluar faktin domethënës së xhamitë ishin një pjesë e rëndësishme e trashëgimisë kulturore të Tiranës, duke ndërhyrë brutalisht në identitetin e tyre.
Ajo vendosi që edhe Xhamia e Zajmit të prishej (para vitit 1967) për nevoja urbanististike. Zgjerimi i rrugës morri pjesën e oborrit të xhamisë. Ajo funksionojë për një periudhë kohore si biblotekë dhe kopsht, e më vonë në banesë shumëkatëshe në funksion të banorëve të zonës.
Edhe sot po të pyesësh banorët e zonës se ku ndodhet Xhamia e Zajmit ata shumë normalisht të orientojnë drejt vendndodhjes së saj, ku vetëm gjurmë nga xhamia nuk ka. Por ajo nuk është harruar! /Tirona. info/