Aeroplanët e parë luftarakë F-16 do të mbërrijnë në Ukrainë nga vendet anëtare të NATO-s, pas shumë muajsh përgatitjeje dhe trajnimi pilotësh.
Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, ka thënë se ata janë thelbësorë për të ndihmuar ukrainasit të zmbrapsen kundër dominimit ajror të Rusisë dhe të “zhbllokojnë qiejt”.
Por, forcat ruse thuhet se janë përgatitur edhe për F-16-të ukrainas.
Ato kanë shënjestruar një numër fushash ajrore ushtarake dhe ka shqetësime në rritje se këta aeroplanë të shumëpritur do të sulmohen dhe shkatërrohen menjëherë pasi të mbërrijnë.
Vetëm në korrik, të paktën tre fusha ajrore janë sulmuar: Myrhorod dhe Kryvyi Rih në Ukrainën qendrore dhe një në rajonin jugor të Odesës.
Moska pretendon se ka shkatërruar pesë aeroplanë luftarakë ukrainas Su-27 dhe një MiG-29, së bashku me një radar dhe raketa të vlefshme të mbrojtjes ajrore Patriot.
Autoritetet e Kievit janë kryesisht të heshtura dhe forcat ajrore kanë refuzuar të komentojnë, duke pretenduar në rrjete sociale se aeroplanët e shkatërruar dhe sistemi i mbrojtjes ajrore ishin në realitet mashtrime që i kishin kushtuar Rusisë disa raketa të shtrenjta Iskander.
Mashtrues apo jo, aleatët e Ukrainës, dhe vetë shumë ukrainas, kanë frikë se mund të ketë mbrojtje të pamjaftueshme për F-16-të e prodhuar në SHBA, shkruan yahoonews, përcjell Telegrafi.
Deri më tani, forcat ajrore ukrainase janë mbështetur kryesisht në “operacionet e shpërndara” për të siguruar që aeroplanët e saj luftarakë të mos goditen në tokë, sipas Prof. Justin Bronk, studiues i lartë për fuqinë ajrore dhe teknologjinë në Institutin e Shërbimit Mbretëror të Bashkuar.
Aeroplanët dhe pajisjet lëvizin rregullisht brenda ose ndërmjet bazave, shpjegon ai, kështu që “nëse Rusia kryen një sulm ajror, ata ndoshta thjesht do të godasin një pistë të zbrazët”.
Por, kjo mund të duhet të ndryshojë nëse Ukraina dëshiron të mbrojë flotën e saj të vlefshme të aeroplanëve perëndimorë nga raketat ruse.
Bëhet e ditur se F-16-të kërkojnë pista krejtësisht të lëmuara të pastruara nga gurët dhe mbeturinat, nëse nuk rrezikojnë nga dështimi i motorit.
Çdo përpjekje për të përmirësuar infrastrukturën në bazat ekzistuese do të bëhet e dukshme për “vëzhgimin rus, qoftë burim i inteligjencës orbitale apo njerëzore”, beson Prof Bronk.
Deri më tash, Rusia është mbështetur në mbikëqyrjen ose imazhet satelitore për të spiunuar bazat ajrore të Ukrainës, kështu që ajo kurrë nuk e dinte me siguri nëse raketat e saj kishin goditur objektivat.
Tani ajo ka drone spiunë si Zala, Supercam dhe Orlans që mund të dërgojnë imazhe në kohë reale nga thellësia e territorit ukrainas, duke shmangur sistemet elektronike të zbulimit dhe bllokimit.
Komandanti i njësisë së dronëve, Oleksandr Karpyuk, thotë se dronët tani mund të programohen paraprakisht për të fluturuar në distanca të gjata në heshtje.
Nuk ka asnjë indikacion që F-16-të kanë mbërritur në Ukrainë, megjithëse eksperti i aviacionit me bazë në Kiev, Anatoliy Khrapchynsky, sugjeron se forcat ruse po “hetojnë” fushat ajrore ukrainase, sepse ata besojnë se mund të jenë.
Vetëm këtë mua,j Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Antony Blinken, tha se transferimi i F-16 tashmë ishte duke u zhvilluar nga Danimarka dhe Holanda.
Rreth 65 F-16 janë premtuar nga vendet e NATO-s.
Ndryshe, këtë vit Ukraina ka qenë nën një kërcënim të madh nga bombat ruse rrëshqitëse, të cilat në thelb janë bomba të pajisura me pajisje me krahë që dalin jashtë dhe module udhëzuese për të ofruar aftësi precize goditjeje, të ngjashme me municionet JDAM nga Shtetet e Bashkuara.
Nëse Ukraina mund të mbrojë F-16 e saj në terren, shpresa është se ata mund të luajnë një rol të rëndësishëm në shtyrjen e aeroplanëve rusë në një pikë ku bombat rrëshqitëse nuk mund të synojnë më forcat tokësore ukrainase.
Jo të gjithë besojnë se F-16 do të jenë në gjendje të mbrojnë qytetet e vijës së parë të Ukrainës.
Nëse aeroplanët fluturojnë lart, ata do të jenë të prekshëm ndaj sistemeve të mbrojtjes ajrore të Rusisë, paralajmëron Prof Bronk.
Nëse ata fluturojnë ulët, ata do të duhet të fluturojnë më thellë në territorin rus për t’u dhënë raketave të tyre rreze të mjaftueshme. Dhe kjo mbart rreziqe edhe më të mëdha.
Problemi është se Ukraina po përballet me një mungesë të madhe Patriotësh dhe raketash. Presidenti Zelensky thotë se Ukraina ka nevojë për të paktën 25 sisteme mbrojtëse Patriot për të mbrojtur qiellin e saj dhe ajo ka vetëm një pjesë të vogël.
Ndërkohë, F-16 nuk do të kthejnë domosdoshmërisht valën e luftës, por ata do të kenë një ndikim të rëndësishëm në sulmet në tokë dhe në ajër. /Telegrafi/