Në të gjithë Rripin e Gazës, në një peizazh të sapo transformuar nga lufta, grumbujt me mbeturina të qelbura paraqesin rreziqe të mëdha për shëndetin dhe mjedisin.
“Ne kurrë nuk kemi jetuar pranë mbeturinave më parë”, thotë Asmahan al-Masri, një grua e zhvendosur, me origjinë nga Beit Hanoun në veri, shtëpia e së cilës tani është një shkretëtirë në Khan Younis, shkruan BBC, përcjell Telegrafi.
“Unë qaj si çdo gjyshe tjetër që nipërit e saj janë të sëmurë dhe kanë zgjebe. Kjo është si një vdekje e ngadaltë. Nuk ka dinjitet”.
Në tetë muaj, më shumë se 330,400 ton mbetje të ngurta vlerësohet të jenë krijuar në territorin palestinez, sipas OKB-së dhe agjencive humanitare që punojnë në kanalizime.
Siç thuhet më tej, gjashtëmbëdhjetë anëtarë të familjes Masri ndajnë një tendë në një kamp pranë universitetit al-Aqsa me miza dhe ndonjëherë gjarpërinj.
Qentë endacakë mund të bredhin aty pranë.
Të gjithë banorët ankohen për erën e keqe të vazhdueshme.
“Era është shumë shqetësuese. E mbaj të hapur derën e tendës që të marr pak ajër, por nuk ka ajër”, thotë Asmahan. “Vetëm era e plehrave”.
Disa nga më shumë se një milion njerëz që kohët e fundit u larguan nga ofensiva ushtarake e Izraelit në qytetin jugor të Rafahut janë detyruar të jetojnë në zona të hapura që tashmë ishin kthyer në “zona të përkohshme mbeturinash”.
“Ne kërkuam kudo për një vend të përshtatshëm, por ne jemi 18 njerëz me fëmijët dhe nipërit tanë, dhe nuk gjetëm askund tjetër ku mund të qëndronim së bashku”, thotë Ali Nasser, i cili kohët e fundit u zhvendos në kampin e Universitetit Al-Aksa nga shtëpia e tij në Rafah.
“Udhëtimi këtu na kushtoi mbi 1000 shekels (268 dollarë) dhe tani financat tona janë shkatërruar. Nuk kemi punë, nuk kemi të ardhura dhe kështu jemi të detyruar të jetojmë në këtë situatë të rëndë. Vuajmë nga të vjella, diarre dhe kruarje të vazhdueshme të lëkurës”.
Para luftës, vitet e bllokadës së vendosur nga Izraeli dhe Egjipti ndaj Gazës, që qeverisej nga Hamasi, kishin shkaktuar një tendosje të madhe në shërbimet bazë, siç është hedhja e mbeturinave.
Kufizimet e rrepta për ato që Izraeli tha se ishin për arsye sigurie për atë që mund të hynte në territor nënkuptonin se nuk kishte kamionë të mjaftueshëm mbeturinash, mungesë pajisjesh për klasifikimin dhe riciklimin e mbeturinave shtëpiake dhe për asgjësimin e duhur të tyre.
Që nga sulmet vdekjeprurëse të 7 tetorit nga Hamasi, ushtria izraelite ka bllokuar hyrjen në zonën kufitare, ku ndodhen dy deponitë kryesore të Gazës.
Njëri në Juhr al-Dik i shërbente më parë veriut dhe një tjetër, në el-Fukhari, i shërbente zonave qendrore dhe jugore.
“Ne po shohim një krizë të menaxhimit të mbetjeve në Gaza dhe një krizë që është përkeqësuar shumë gjatë muajve të fundit”, thotë Sam Rose, drejtor i planifikimit për agjencinë e OKB-së për refugjatët palestinezë, Unrwa.
Pamjet e mediave sociale të përpiluara nga BBC Verify tregojnë se deponitë e përkohshme të mbeturinave janë rritur pasi njerëzit kanë ikur në valë në qytete të ndryshme.
E BBC Verify thotë se i ka vërtetuar këto lokacione në qytetin e Gazës, Khan Younis dhe Rafah nga shkurti deri në qershor të këtij viti.
Ndërkohë programi i OKB-së për Zhvillim thotë se kohët e fundit është përfshirë në mbledhjen e 47,000 tonë mbeturinash nga Gaza qendrore dhe jugore dhe se ka shpërndarë 80,000 litra karburant për përpjekjet e pastrimit. Por duhet bërë shumë më tepër.
Dhe tani kur temperaturat e verës rriten, ka paralajmërime të reja nga agjencitë e ndihmës për rreziqet shëndetësore që vijnë nga kaq shumë mbeturina.
Megjithatë, dëshpërimi i shtyn shumë banorë të Gazës të ndërmarrin rreziqe shtesë: të kërkojnë diçka për të ngrënë, përdorur ose shitur.
“Ne jemi mësuar me erën. Çdo ditë ne vijmë këtu së bashku për të kërkuar kuti kartoni dhe gjëra të tjera që mund t’i djegim për të ndezur zjarre”, thotë Moham. /Telegrafi/