Me më pak se katër muaj deri në zgjedhjet presidenciale në SHBA, qeveria në Berlin po përgatitet për mundësinë e fitores së Donald Trumpit.
Si mund të ndikojë kthimi i tij si president i SHBA-së në Gjermani dhe BE?
Ndërsa fitorja e Donald Trump në zgjedhjet presidenciale amerikane në vitin 2016 befasoi pjesën më të madhe të botës, këtë herë, Evropa – dhe Gjermania në veçanti – po përgatiten tashmë për mundësinë e një ndryshimi të madh në politikë në Uashington këtë nëntor.
“Në fund të fundit, është e vështirë të mbetesh partnerë me një administratë kaq të vështirë si ajo e Trumpit. Gjermania ka treguar se mund të funksionojë disi, siç bëri herën e kaluar kur Trump ishte president”, tha shkencëtari Dr. Antonios Souris.
“Megjithëse duhet të themi se administrata e re nuk është ende në pushtet, është ende një situatë delikate”, shtoi ai.
Por, bota ishte një vend tjetër në vitin 2016 kur Trump u zgjodh president për herë të fundit – ish-kancelarja Angela Merkel ishte ende në pushtet, pandemia nuk e kishte kapluar globin dhe Rusia nuk kishte nisur ende pushtimin e saj në shkallë të plotë të Ukrainës.
Nëse Trump do të rizgjidhet, ai do të duhet të përballet me qeverinë e koalicionit të udhëhequr nga kancelari Olaf Scholz.
Çfarë po bën Berlini?
Qeveria gjermane tashmë po rrit aftësitë e mbrojtjes dhe po punon me partnerët për të siguruar që Evropa të mbetet një fuqi e madhe ekonomike botërore, pavarësisht kush fiton në SHBA në nëntor, njoftoi drejtoresha rajonale e fondit gjerman, Sudha David-Wilp.
“Gjermania dhe aleatët e saj po përgatiten për secilin skenar”, tha ajo.
Koordinatori Transatlantik Michael Link udhëtoi në konventën e Partisë Republikane të SHBA në Milwaukee javën e kaluar, ku JD Vance u prezantua si kandidati i Trumpit.
Link tha se ai është duke u përgatitur gjerësisht për të gjithë skenarët, shkruan euronews, përcjell Telegrafi.
“Kjo përfshin forcimin e kontakteve me republikanët amerikanë për të identifikuar se ku, pavarësisht nga të gjitha dallimet, ka interesa të përbashkëta të rëndësishme”, tha ai.
Siç raportohet, ekspertët janë të shqetësuar pasi Trump tha se do të inkurajonte Rusinë që të “bëjë çfarëdo që dëshiron”.
Link nuk ishte i vetmi që mori pjesë në kongresin e Milwaukee. U shfaqën gjithashtu politikanë të opozitës dhe ish-Ministri i Shëndetësisë Jens Spahn.
Çfarë po presin Gjermania dhe BE-ja?
Nëse Trump fiton, ai mund ta kthejë vëmendjen në mbrojtjen e interesave të SHBA-së nga Pekini, jo nga Moska.
Studiuesja e Institutit Gjerman për Çështjet Ndërkombëtare dhe të Sigurisë (SWP), Laura von Daniels, tha se JD Vance e la këtë të nënkuptohet në Konferencën e Sigurisë në Mynih.
“Furnizuesit e municioneve në SHBA thjesht nuk janë të mjaftueshëm për të mbështetur më Ukrainën. Këto furnizime nevojiten për të mbrojtur SHBA-në kundër kërcënimeve të mundshme nga Paqësori, nga Indo-Paqësori, nga Kina, në thelb”, tha von Daniels.
Ndërkohë, studiuesi në Këshillin Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë, Filip Medunic, mendon gjithashtu se marrëdhëniet transatlantike mund të ndikojnë në politikën e SHBA-së ndaj Kinës.
“Trump ka treguar tashmë në mandatin e tij të parë, dhe përsëri tani, se politika e sigurisë nuk merret më si e mirëqenë, si dikur, për Evropën dhe Gjermaninë si një aleat i ngushtë i SHBA-së. Është bërë e qartë se ai është gati të kërkojë kosto që duhet të përballojnë aleatët”, shtoi ai.
Sipas von Daniels, Gjermania dhe Evropa duhet të rrisin shpenzimet për mbrojtjen dhe ushtrinë, pavarësisht nëse qeveria e ardhshme amerikane është demokratike apo republikane.
“Unë mendoj se ka një ndjenjë që me demokratët është më shumë një proces gradual, ndërsa me Trump që nga dita e parë, do të ketë sulme agresioni”, tha ajo.
Studiuesja paralajmëron gjithashtu se Trump mund të zgjedhë Gjermaninë për “sulm agresioni”, siç bëri gjatë mandatit të tij të fundit, sepse siç thekson von Daniels, “të gjithë në Gjermani janë të sigurt se ai ka një problem me gjermanët në përgjithësi”.
Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se vitet e ardhshme në Evropë mund të bëhen më të shtrenjta, jo vetëm për shkak të rritjes së shpenzimeve ushtarake, por edhe për shkak të qasjes së Trumpit ndaj tregtisë transatlantike.
“Unë mendoj se Evropa është në një situatë më të vështirë, sepse ajo jo vetëm që do të përballet me tarifa më të larta, por gjithashtu do të përballet me një vërshim të mallrave kineze nëse SHBA-ja do të vazhdojë një politikë tregtare proteksioniste nën një administratë Trump”, tha David-Wilp.
Von Daniels spekuloi se Trump mund të kthehet në detyrë “dhe që nga dita e parë të na tregojë se ai ka ende një deficit tregtar me Evropën dhe për këtë arsye duhet të ndalohet eksportimin i veturave luksoze gjermane”.
Por, a do të mjaftojë?
Megjithëse qeveria gjermane është përgatitur mirë për një mandat të dytë të mundshëm të Trumpit, paparashikueshmëria e tij është ende shqetësuese.
Trump është i njohur për marrjen e vendimeve dhe marrëveshjeve të shpejta dhe të nxituara sipas mënyrës së tij, të cilat potencialisht mund të ndryshojnë historinë jo vetëm për Ukrainën dhe Kinën, por edhe për Lindjen e Mesme.
Medunic tha se herën e fundit, Trump “përziu” politikën e sigurisë, politikën ekonomike dhe atë të jashtme, gjë që ka të ngjarë ta bëjë përsëri, pavarësisht se ato tradicionalisht mbeten të ndara.
Ai gjithashtu tha se ekziston rreziku “që Gjermania dhe Evropa të mbeten anash”.
“Shqetësimi më i madh është me të vërtetë se Trump është serioz për të bërë një marrëveshje me Putinin, pa Gjermaninë, BE-në apo edhe Ukrainën”, tha von Danies.
Dhe pastaj Gjermania do të ishte në një pozicion shumë të izoluar”, shtoi ajo.
Përveç kësaj, me zgjedhjet federale të Gjermanisë pak më shumë se një vit larg, të dyja partitë e djathta ekstreme dhe të majta ekstreme po përfitojnë nga retorika kundër luftës.
“Për shembull, ne kemi tani tre zgjedhje shtetërore në Gjermaninë lindore ku mbështetja për Ukrainën nuk është aq e lartë sa në shtetet gjermane perëndimore. AfD po nxit gjithashtu ndjenja me një retorikë të caktuar dhe Aleanca e Sahra Wagenknecht është duke mbrojtur një qëndrim kundër luftës dhe duke kundërshtuar shpenzimet e mëtejshme duke promovuar diplomacinë meve Rusinë”, tha Souris.
Megjithatë, nuk është gjithçka “fatkeqësi dhe errësirë”.
Ekspertët thonë se Gjermania ka kaluar nëpër presidencën e Trumpit për katër vjet dhe ka marrë mësime nga hera e kaluar. /Telegrafi/