Një shkëmb me njolla i gjetur nga një rover i NASA-s në Mars përmban karakteristika që sugjerojnë se mund të ketë pasur jetë mikrobiale miliarda vjet më parë.
Shkëmbi në formë maje shigjete, i quajtur Ujëvara Cheyava, u zbulua nga roveri Perseverance i NASA-s më 21 korrik teksa u përplas përgjatë skajit verior të Neretva Vallis, një luginë e lashtë lumi në kraterin Jezero të planetit të kuq.
Bëhet e ditur se analiza e shkëmbit ka zbuluar shenja të materialit organik, njolla intriguese sipërfaqësore të ngjashme me ato që lidhen me mikrobet e fosilizuara në Tokë dhe prova që uji dikur kalonte nëpër shkëmb.
Ken Farley, shkencëtari i projektit në Institutin e Teknologjisë në Kaliforni, tha se Ujëvara Cheyava është “shkëmbi më i çuditshëm, kompleks dhe potencialisht i rëndësishëm i hetuar”.
“Nga njëra anë, kemi zbulimin tonë të parë bindës të materialit organik, njolla të dallueshme shumëngjyrëshe që tregojnë reaksione kimike që jeta mikrobike mund t’i përdorë si burim energjie dhe dëshmi të qarta se uji, i nevojshëm për jetën, dikur kalonte nëpër shkëmb”, tha Farley.
“Nga ana tjetër, ne nuk kemi qenë në gjendje të përcaktojmë saktësisht se si u formua shkëmbi dhe në çfarë mase shkëmbinjtë e afërt mund ta kenë ngrohur atë dhe të kenë kontribuar në këto karakteristika”, shtoi ai.
Në të kaluarën e lashtë, Marsi ishte një planet më i ngrohtë dhe më i lagësht, shkruan the Guardian, përcjell Telegrafi.
Nëse jeta ka evoluar ndonjëherë atje, studiuesit besojnë se gjurmët duhet të mbeten brenda shkëmbinjve të saj, në formën e materialit organik dhe mbetjeve potencialisht të fosilizuara.
Skanimet e shkëmbit Cheyava Falls nga instrumenti Sherloc i Perseverance sugjerojnë se ai përmban komponime organike.
Molekula të tilla me bazë karboni konsiderohen si blloqe ndërtuese të jetës, por gjithashtu mund të prodhohen nga procese jo biologjike.
Përgjatë shkëmbit rrjedh fosfat i kalciumit. Midis tyre ka shirita materiali të kuqërremtë, me gjasë hematiti, një nga përbërësit e oksidit të hekurit që i jep Marsit ngjyrën e ndryshkur.
David Flannery, një astrobiolog në Universitetin e Teknologjisë të Queensland në Australi i quajti njollat ”një surprizë e madhe”, sepse në Tokë karakteristika të ngjashme “shpesh lidhen me të dhënat e fosilizuara të mikrobeve”.
Studiuesit janë të dëshpëruar që nuk i kanë në dorë mostrat për hetim më të plotë, por planet e NASA-s për të kthyer shkëmbinjtë e Marsit në Tokë kanë hasur në vështirësi.
Misioni i agjencisë për kthimin e mostrave të Marsit është mbi buxhetin 11 miliardë dollarësh. NASA tashmë po kërkon kompani që të kthejnë mostrat e Marsit më shpejt dhe me kosto më të ulët. /Telegrafi/