Mijëra njerëz kanë gjetur vdekjen pas një tërmeti shkatërrues masiv që goditi Turqinë dhe Sirinë të hënën.
Dhe atje është duke vazhduar një operacion kërkimi dhe shpëtimi, me ekipe të specializuara që kanë mbërritur nga e gjithë bota.
Megjithatë, njerëzit në disa zona të goditura keq thonë se përpjekjet e shpëtimit kanë qenë të ngadalta.
Madje disave u është dashur të gërmojnë “me duar të zhveshura” për të gjetur të afërmit.
Por si duhet të filloni një operacion kërkimi dhe shpëtimi?
Kur shpëtimtarët mbërrijnë për herë të parë në skenën e një tërmeti, ata vlerësojnë se cilat ndërtesa të shembura kanë më shumë gjasa të përmbajnë njerëz të bllokuar, thuhet në një shkrim të BBC, përcjell Telegrafi.
Ata e bëjnë këtë duke kërkuar “boshllëqe” – hapësira nën trarë të mëdhenj betoni ose shkallë ku mund të gjenden të mbijetuarit.
Mundësia që një ndërtesë mund të shembet më tej gjithashtu duhet të merret parasysh, si dhe rreziqe të tjera si rrjedhjet e gazit, përmbytjet dhe sendet e rrezikshme.
Ndërsa shpëtuesit përpiqen të arrijnë të mbijetuarit, punëtorët mbështetës vëzhgojnë lëvizjet e ndërtesave dhe dëgjojnë “tinguj të çuditshëm”.
Ndërtesat që janë shembur plotësisht janë zakonisht të fundit ku bëhen kërkime, sepse gjasat për të gjetur të mbijetuar janë shumë të pakta.
Puna e ekipeve të shpëtimit koordinohet nga një agjenci, zakonisht Kombet e Bashkuara (OKB) dhe vendi pritës.
Shpëtuesit janë të trajnuar posaçërisht dhe punojnë në çifte ose ekipe më të mëdha, ndërkohë që shpesh përfshihen edhe njerëzit lokalë.
Çfarë pajisjesh shpëtimi nevojiten?
Për të zhvendosur rrënojat, ekipet e shpëtimit përdorin makineri të rënda.
Pllakat e mëdha të betonit në pjesën e jashtme të ndërtesave mund të tërhiqen mënjanë nga gërmuesit, duke u mundësuar shpëtimtarëve të kenë një pamje të çdo personi të bllokuar brenda.
Pajisjet për video në fund të shtyllave mund të futen nëpër boshllëqe për të ndihmuar në gjetjen e të mbijetuarve ndërsa pajisjet e specializuara të zërit mund të zbulojnë zhurmat më të dobëta deri në disa metra.
Heshtja në atë vend është e nevojshme ndërsa një anëtar i ekipit të shpëtimit “godet tri herë” dhe shpreson të dëgjojë një përgjigje.
Detektorët e dioksidit të karbonit mund të përdoren për të gjetur të mbijetuar që janë pa ndjenja. Ata punojnë më mirë në hapësira të mbyllura ku zbulojnë përqendrimin e CO2 në ajrin e nxjerrë nga ata që ende marrin frymë.
Ndërsa pajisjet e imazhit termik mund të përdoren për të lokalizuar njerëzit që nuk janë drejtpërdrejt në vijën e shikimit të një shpëtimtari.
Çfarë bëjnë qentë e shpëtimit?
Duke përdorur shqisën e tyre të nuhatjes, qentë e trajnuar posaçërisht mund të hetojnë shenja jete aty ku shpëtuesit njerëzorë nuk munden.
Qentë gjithashtu janë në gjendje të mbulojnë shpejt zona të mëdha, duke përshpejtuar procesin e kërkimit dhe shpëtimit.
A duhet njerëzit të përdorin “duart e tyre të zhveshura”?
Pasi të hiqen pllakat dhe strukturat e mëdha, ekipet e shpëtimit përdorin duart e tyre dhe mjetet e vogla si çekiçët, kazmat dhe lopatat, si dhe sharrat me zinxhir, prerëset e disqeve dhe prerëset e armaturës – të cilat mund të përdoren për të trajtuar shufrat metalikë në beton.
Ata kanë pajisje mbrojtëse, duke përfshirë helmeta dhe doreza për të mbrojtur duart e tyre ndërsa heqin copat e mprehta të rrënojave.
Megjithatë, në disa zona të Turqisë – ku përpjekjet e shpëtimit kanë qenë të ngadalta – njerëzit vendas kanë gërmuar nëpër rrënojat “me duar të zhveshura”.
Si vendoset koha e përfundimit të një operacioni?
Ky vendim merret midis agjencisë koordinuese të OKB-së dhe qeverisë qendrore dhe vendore të vendit pritës.
Përpjekjet e kërkim-shpëtimit zakonisht anulohen midis pesë dhe shtatë ditëve pas një fatkeqësie, pasi askush nuk është gjetur i gjallë për një ose dy ditë.
Megjithatë, njerëzit dihet se janë shpëtuar të gjallë përtej kësaj pike.
Në vitin 2010, një burrë u gjet i gjallë pas 27 ditësh të raportuar të bllokuar nën rrënoja, pas një tërmeti në Haiti.
Në vitin 2013, një grua u nxor nga rrënojat e një ndërtese fabrike në Bangladesh, 17 ditë pasi ajo u shemb. /Telegrafi/