Nga: Steven McKenzie / BBC
Përkthimi: Telegrafi.com
Shkrimtarët dhe botuesit skocezë po shqyrtojnë mënyrat inovativet për të përballuar sfidat që hasin nga inteligjenca artificiale [IA].
Makari [bardi, poeti kombëtar] i Skocisë, Peter Mackay, ka thënë se kishte “shqetësime të mëdha” për këtë teknologji, veçanërisht në lidhje me krijimin e letërsisë dhe librave të rinj.
IA-ja përfshin mjetet e dizajnuara për kërkim, si dhe të tjera që mund të sugjerojnë struktura fjalish, tipare të personazheve, opsione dialogu dhe narracion.
Mackay tha se në idetë për të mbrojtur më mirë shkrimet e reja, përfshihen udhëzuesit e ngjashëm me paketimet ushqimore – për veprat e shkruara nga kompjuterët dhe logo të veçanta për kopertinat e librave pa ndërhyrje të IA-së.
Poeti i gjuhës gaelike, Mackay, i lindur në Luis, në dhjetor u emërua poeti kombëtar i Skocisë. Makarët e parë ishin poetë ose bardë mesjetarë, shpesh të lidhur me oborrin mbretëror dhe pritej që të krijonin vepra për ngjarje të rëndësishme.
Në dy dekadat e fundit, qytetet skoceze kanë emëruar makarët e tyre dhe në vitin 2004 u emërua poeti i parë kombëtar.
Mackay është i etur për të inkurajuar shkrimet e reja. Por, ai thekson: “Kam shqetësime të mëdha për IA-në në lidhje me krijimin e letërsisë dhe librave të rinj, pjesërisht sepse, si shkrimtar, kjo mund të jetë katastrofike për ata që sapo hyjnë në këtë profesion. Është shumë e vështirë të jetosh si shkrimtar, në secilin rast, dhe nëse duhet të konkurroni me njohurinë e përmbledhur të çdo libri të shkruar më parë, të kondensuar në një formë të konglomerati, kjo është jashtëzakonisht e vështirë për t’u përballuar.”
Vitin e kaluar, Mackay ka marrë pjesë në një punëtori për shkrimtarë, botues dhe akademikë, ku IA-ja ishte temë diskutimi. Pjesëmarrësit shqyrtuan mënyrat për të bërë të qartë që një tekst nuk ishte i gjeneruar nga kompjuteri.
Mackay thotë: “Një nga gjërat që u diskutua ishte një shenjë në stilin e certifikimit të autoritetit Harris Tweed Orb ose Kitemark, për të treguar se një vepër është 100 për qind pa IA ose 100 për qind e prodhuar në mënyrë organike”.
Logoja Harris Tweed Orb qepet në veshje dhe sende të tjera që përdorin tekstil, për të treguar se thurja është endur me dorë dhe është përfunduar nga banorët e Ishujve Perëndimorë, si dhe është bërë nga lesh i lyer dhe i tjerrë në këta ishuj. Kitemark-u i Institucionit Britanik të Standardeve është përdorur si markë tregtare për produktet e prodhuara në Mbretërinë e Bashkuar për më shumë se 120 vjet.
Mackay shprehet se, si alternativë, librat e krijuar me IA mund të përfshijnë një përmbledhje të burimeve të stilit dhe strukturës së fjalive të tyre, të ngjashme me mënyrën se si aditivët listohen në kutitë e drithërave. “Mund të tregojë diçka si: 1% Vladimir Nabokov, 2% Gertrude Stein”, tha ai.
Mackay është një nga anëtarët e jurisë për çmimin Highland Book Prize për këtë vit dhe beson se ky konkurs dhe çmimet e tjera letrare mund të luajnë një rol në mbrojtjen e shkrimeve pa ndikim nga IA-ja.
“Mendoj se një nga gjërat që bëjnë çmimet letrare është të çmojnë veçantinë, diversitetin, stilin dallues – gjërat që IA-ja nuk i bën për momentin”, tha ai. “Është pikërisht kthesa e papritur e një fraze, më shumë sesa kthesa e pritshme, dhe do të shpresoja që çmimet letrare do të vazhdojnë ta bëjnë këtë. Ato ofrojnë një tregues për zërat e rinj, interesantë dhe të veçantë”.
Ai shtoi: “Kam frikë nga dita kur një çmim letrar do të fitohet nga diçka që rezulton të jetë e gjeneruar nga IA-ja. Çfarë do të ndodhë me ata që kanë kaluar orë të tëra duke shkruar, të vetëm, dhe më pas duhet të konkurrojnë me poezi, tregime të shkurtra dhe romane të krijuara nga kompjuteri”? /Telegrafi/