Pesë vjet më parë, Shtetet e Bashkuara dhe Kuba ranë dakord të rifillojnë lidhjet diplomatike dhe të fillojnë normalizimin e marrëdhënieve pas më shumë se 50 vjet armiqësi.
Kjo u përshëndet nga shumë si një pikë kthese në marrëdhëniet midis dy vendeve, të cilat kishin mbetur të ngrira në një bllokim të epokës së Luftës së Ftohtë.
Por, duke parë përsëri optimizmin e 17 dhjetorit 2014, analistët thonë tani se efektet e marrëveshjes që ishte një moment historik janë zvogëluar nga administrata e presidentit amerikan Donald Trump, transmeton Telegrafi.
Sipas marrëveshjes historike, të njoftuar nga presidentët e atëhershëm Barack Obama dhe Raul Castro pas disa muajsh bisedimesh sekrete, ambasadat u rihapën, të burgosurit u shkëmbyen dhe kufizimet për turizmin në Kubë u lehtësuan.
Në vitet që pasuan, marrëveshja ka ardhur duke u prishur, duke prishur shumë role dhe zbatim të ngadaltë të disa prej premtimeve të saj.
Nën administratën Trump, e cila ka drejtuar një politikë më të ashpër për politikën e jashtme amerikane drejt Kubës, kufijtë mbi turizmin janë rimarrë dhe një politikë më e ashpër ndaj migrantëve dhe refugjatëve kubanezë është miratuar.
Në javën e kaluar, diplomati i lartë i Kubës i tha agjencisë së lajmeve AFP se Havana po krijon mundësinë që Uashingtoni të ndërpresë plotësisht marrëdhëniet edhe një herë, duke fshirë në mënyrë efektive të gjitha gjurmët e prekshme të marrëveshjes.
“Për arsye të ndryshme, administrata Trump ka vendosur, siç ka bërë me kaq shumë politika të zbatuara nga Presidenti Obama, se dëshiron të bëjë të kundërtën”, tha James Mahon, një profesor i shkencave politike në Williams College, Massachusetts, për Al Jazeera.
Një faktor kryesor që drejton qasjen më armiqësore të administratës Trump ndaj Kubës është dëshira për t’u bërë thirrje votuesve republikanë kryesisht amerikano-kubanez në shtetin kryesor të Floridës, tha Mahon.
“Ka shumë amerikano-kubanez në zonën metropolitane të Miamit që do të votojnë plotësisht në bazë të politikës së Kubës”, i tha Mahon Al Jazeera.
Emërimi i Miguel Diaz-Canel si president në prill 2018 dhe shpallja e një referendumi kushtetues të mbajtur në fillim të këtij viti nxitën shpresë për reformë.
“Ishte hera e parë në shumë dekada që vendi pati një president të lindur pas Revolucionit të vitit 1959. Kishte një shpresë se ndryshimi mund të ishte i mundur. Megjithatë, 18 muaj më vonë, asgjë nuk ka ndryshuar”, tha Erika Guevara- Rosas, drejtoreshë e Amerikës në Amnesty International, e cila është e ndaluar nga Havana të bëjë punë në ishull.
“Ne kemi dokumentuar ndalimin e vazhdueshëm, ngacmimin dhe kërcënimin e mbrojtësve të të drejtave të njeriut, aktivistëve politikë dhe gazetarëve të pavarur. Ata që protestojnë paqësisht ose shprehin madje kritika delikate të modelit politik ose ekonomik të qeverisë, shpesh janë në shënjestër”, tha Guevara-Rosas për Al Jazeera. “Për shumë kubanezë, ndryshimi i rëndësishëm strukturor në situatën e të drejtave të njeriut në Kubë është i pakonceptueshëm së shpejti”.
Një zyrtar i Departamentit Amerikan të Shtetit i tha agjencisë së lajmeve Reuters këtë javë se nuk kishte “plane për të prishur lidhjet diplomatike” me Havana, por “një gjë që ka arritur qartë në një pikë të ulët është abuzimi i regjimit Castro ndaj njerëzve të vet”.
“Përveç kësaj, regjimi po përhap shtypjen e tij totalitare në vendet e tjera të rajonit”, shtoi zyrtari, duke folur për agjencinë e lajmeve me kushtin e anonimitetit.
Pyetja e Venezuelës
Nën Trump, SHBA është zhvendosur në një qasje më agresive ndaj Amerikës Latine , e inkurajuar nga ish Këshilltari i Sigurisë Kombëtare John Bolton.
Ndoshta askund nuk është kjo më e dukshme sesa në Venezuelë ku SHBA-ja ka hedhur mbështetjen e saj pas udhëheqësit të opozitës dhe presidentit të përkohshëm të vetë-deklaruar Juan Guaido .
Efekti i krizave politike, ekonomike dhe sociale në Venezuelë po ndihet fort në Kubë pasi rënia ekonomike e aleatit të saj rajonal të gjatë ka bërë tendosje të mëtejshme mbi ekonominë e shkatërruar të ishullit të Karaibeve – tashmë nën një presion të fortë nga një embargo dekada e gjatë e SHBA-së.
“Politika amerikane ndaj Venezuelës është bërë hapur armiqësore ndaj regjimit aktual dhe dëshiron të nxisë një ndryshim të regjimit dhe kjo e ka vendosur atë në kundërshtim me Kubën direkt”, i tha Mahon Al Jazeera. /Telegrafi/