Kanceri i lëkurës është në rritje tek të rinjtë e moshës 25 deri në 30 vjeçare dhe madje edhe te adoleshentët e moshës 15-20 vjeç. Në këto grupmosha janë raportuar shumë raste të një kanceri të lëkurës që gjendet gjerësisht, i quajtur melanoma. Dëmtimi UV (ultraviolet) nga dielli është një nga shkaqet kryesore të melanomës.
Melanoma mund të zhvillohet në vende ku nuk ka njolla të errëta ose gunga. Melanoma zhvillohet kur melanocitet pushojnë së funksionuar normalisht. Ata fillojnë të rriten jashtë kontrollit si rezultat i një ndryshimi gjenetik (mutacion), duke u ngjitur së bashku për të formuar tumore dhe duke dëmtuar indet përreth.
Prandaj, dermatologët u bëjnë thirrje njerëzve të të gjitha moshave që të mbrojnë lëkurën e tyre dhe të praktikojnë mbrojtjen nga dielli.
Rritja e kancerit të lëkurës te të rinjtë mund të jetë rezultat i faktorëve të ndryshëm si:
-Ekspozimi ndaj rrezatimit ultravjollcë të diellit dhe burimeve të tjera.
-Pjesëmarrja në sportet në natyrë të luajtura direkt nën diell.
-Zakonet e ulëta të mbrojtjes nga dielli si mos aplikimi i kremrave kundër diellit dhe mos mbajtja e kapelave.
-Vizita të vonuara të dermatologut për kontrolle të lëkurës.
Meshkujt janë më të rrezikuar nga kanceri i lëkurës
Incidenca e kancerit të lëkurës ndryshon sipas gjinisë, me meshkujt që janë në rrezik më të lartë. Më poshtë janë arsyet:
Ekspozimi në diell: Meshkujt priren të kenë shkallë më të lartë të ekspozimit ndaj diellit, veçanërisht gjatë aktiviteteve në natyrë dhe kanë një tendencë më të lartë për djegie nga dielli.
Lloji i lëkurës: Meshkujt priren të kenë lëkurë më të trashë dhe më të yndyrshme se gratë, gjë që mund t’i bëjë ata më të ndjeshëm ndaj dëmtimit të lëkurës nga dielli.
Ekspozimi profesional: Disa profesione, si punëtorët e ndërtimit, fermerët dhe peshkatarët, i ekspozojnë burrat ndaj niveleve më të larta të rrezatimit ultravjollcë, duke rritur rrezikun e kancerit të lëkurës.
Megjithatë, kanceri i lëkurës mund të prekë si meshkujt ashtu edhe femrat, pavarësisht nga mosha apo lloji i lëkurës. Është e rëndësishme që të gjithë të ndërmarrin hapa për të mbrojtur lëkurën nga dielli, duke përfshirë veshjen mbrojtëse, aplikimin e kremrave kundër diellit dhe shmangien e ekspozimit të zgjatur në diell gjatë orëve të pikut.
Këshilla për të parandaluar ose zvogëluar rrezikun e kancerit të lëkurës
Më poshtë janë disa këshilla që mund të ndihmojnë në parandalimin ose zvogëlimin e rrezikut të kancerit të lëkurës si tek burrat ashtu edhe tek gratë:
Vishni veshje mbrojtëse: Vishni veshje që mbulojnë sa më shumë lëkurë të jetë e mundur, duke përfshirë këmisha me mëngë të plota, pantallona dhe një kapelë me strehë të gjerë.
Aplikoni krem kundër diellit: Përdorni një krem kundër diellit me SPF të paktën 30 dhe riaplikoni çdo dy orë, pas notit.
Kufizoni ekspozimin ndaj diellit gjatë orëve të pikut: Rrezet e diellit janë në maksimumin e tyre midis orës 10:00. dhe 16:00, kështu që përpiquni të shmangni diellin sa më shumë që të jetë e mundur.
Kërkoni hije: Kërkoni hije nën pemë, çadra ose struktura të tjera kur është e mundur.
Përdorni syze dielli: Përdorni syze dielli që bllokojnë rrezet UVA dhe UVB për të mbrojtur lëkurën delikate rreth syve tuaj.
Kontrolloni rregullisht lëkurën tuaj: Ekzaminoni lëkurën tuaj rregullisht dhe raportoni çdo ndryshim ose njollë të dyshimtë tek mjeku juaj.
Hani një dietë të shëndetshme: Ngrënia e një diete të pasur me fruta, perime dhe drithëra mund të ndihmojë në uljen e rrezikut të kancerit të lëkurës. /KP/
