Disa njerëz nuk janë të vetëdijshëm për lëvizjet e trupit të tyre dhe e dinë se i kanë ato vetëm nëse partneri ose anëtari i familjes i vëren ato, ndërsa në raste të tjera, ngërçet mund të jenë mjaft të forta për ta trembur personin dhe për ta zgjuar atë
Përpëlitje hipnike, të njohura gjithashtu si dridhje hipnagogjike, janë kontraktime të pavullnetshme të muskujve që disa njerëz përjetojnë ndërsa bien në gjumë të thellë.
Ky fenomen mund të ndihet si një ngërç muskulor.
Përpëlitjet hipnike janë një lloj mioklonusi i gjumit, i cili është emri shkencor për lëvizjet dridhëse që trupi bën gjatë gjumit ose kur një person bie në gjumë, transmeton Telegrafi.
Përpëlitjet hipnike janë të zakonshme dhe ndodhin papritur
Disa përpëlitje hipnike janë të lehta dhe mezi të dukshme. Të tjerat mund të jenë intensive dhe kushdo që ka qenë në fillimin e gjumit të thellë dhe më pas ndien një përpëlitje të papritur që i zgjon, ka përjetuar një goditje hipnike.
Përpëlitjet hipnike janë të zakonshme dhe ndodhin rastësisht. Dhe, ndërsa shkaku i saktë i këtyre dridhjeve është i paqartë, disa faktorë mund të rrisin mundësinë e shfaqjes së tyre.
Përpëlitjet hipnike nuk janë të rrezikshme. Një person që i përjeton ato nuk ka nevojë të kërkojë ndihmë mjekësore, përveç nëse ato shkaktojnë shqetësim ose simptoma të tjera, të tilla si mosmbajtjeje të urinës, lëndim, dhimbje ose konfuzion.
Çfarë janë përpëlitjet hipnike?
Përpëlitjet hipnike janë goditje të pavullnetshme të një ose më shumë muskujve që ndodhin kur një person bie në gjumë. Zakonisht ndodh në fazën 1 ose 2 të gjumit dhe zhduket në fazën 3, që i referohet gjumit me lëvizje të shpejtë të syve. Me fjalë të tjera, ato ndodhin kur një person kalon nga një gjendje zgjimi në një gjendje gjumi. Në fakt, janë një lloj lëvizjeje e pavullnetshme e muskujve – mioklonus. Lemza, për shembull, është një formë tjetër e zakonshme e mioklonusit. Fuqia e përpëlitjes hipnike mund të ndryshojë. Disa njerëz mund të mos jenë të vetëdijshëm për lëvizjet e trupit të tyre dhe e dinë se po i bëjnë ato vetëm nëse një partner ose një anëtar i familjes i vëren ato. Në raste të tjera, spazmat mund të jenë mjaft të forta për ta frikësuar personin dhe për ta zgjuar atë.
Njerëzit mund të përjetojnë simptoma të tjera përveç përpëlitjeve, të tilla si:
– ndjenja sikur po bien ose po pengohen
– një çast ndijor, i cili mund të duket si një goditje elektrike
– halucinacione ose ëndrra të gjalla, shpesh për rënie.
Këto ndjesi nuk janë shenja të ndonjë gjendjeje themelore mjekësore. Megjithatë, nëse janë intensive, ato mund të parandalojnë një person të bjerë në gjumë, duke çuar në pagjumësi.
Shkaqet e përpëlitjeve hipnike
Autorët e një studimi të vitit 2016 vunë në dukje se përpëlitjeve hipnike ndodhin rastësisht dhe prekin njerëzit e të gjitha moshave. Përveç kësaj, studiuesit kanë zbuluar se 60-70 për qind e individëve përjetojnë përpëlitjeve hipnike, zakonisht pikërisht kur do të bien në gjumë. Njerëzit që i përjetojnë zakonisht nuk i kanë sa herë që flenë. Në shumicën e rasteve, nuk ka asnjë arsye të qartë. Ato ndodhin në shumicën e njerëzve pa ndonjë shpjegim bazë. Megjithatë, ka disa ide dhe teori se pse ndodhin këto fillime të gjumit.
Arsyet e mundshme janë:
Lodhja ekstreme dhe mungesa e gjumit
Lodhja e tepërt është një shkak i zakonshëm i përpëlitjeve hipnike. Ato gjithashtu mund të dëgjohen kur dikush shkon për të fjetur në një pozicion të pakëndshëm.
Stimuluesit
Stimuluesit për trupin dhe trurin, si kafeina, nikotina ose disa ilaçe, mund ta bëjnë të vështirë të biesh në gjumë ose të qëndrosh në gjumë. Ata gjithashtu mund të rrisin frekuencën e përpëlitjeve hipnike.
Stresi dhe ankthi
Nivelet e larta të stresit dhe ankthit mund ta bëjnë të vështirë relaksimin gjatë përgatitjes për gjumë. Një “tru vigjilent” mund të bëjë që një person të zgjohet kur ndodhin këto shtrëngime të pavullnetshme të muskujve. Rezultatet e hulumtimit duke përdorur EEG tregojnë se aktiviteti specifik i trurit ndodh gjatë përpëlitjeve hipnike, të njohura si “valë të mprehta”.
A mund të na zgjojnë përpëlitjet hipnike?
Përpëlitjet hipnike mund të bëjnë që një person të zgjohet, por kjo nuk ndodh gjithmonë. Kjo varet nga intensiteti i tkurrjes së muskujve. Lëvizjet më të vogla nuk kanë gjasa të zgjojnë një person. Ndonjëherë një person mund të ëndërrojë të bjerë nga shtrati, nga një pemë ose nga një boshllëk. Edhe pse është e pasigurt se cila ndjesi vjen e para, e gjithë kjo mund të jetë e mjaftueshme për të trembur njerëzit.
Si mund të parandalohen përpëlitjet hipnike?
Megjithëse mund të mos jetë e mundur të shmangen të gjitha rastet, disa njerëz mund të zbulojnë se i kanë ato më rrallë kur bëjnë ndryshime në stilin e jetës.
Në parandalimin e përpëlitjeve hipnike përfshihen:
Shmangia e lodhjes së tepërt – një person mund të shmangë lodhjen e tepërt me gjumë mjaft cilësor.
Shmangia e kafeinës – burimet e kafeinës, si kafeja, çaji dhe çokollata, mund të ndihmojnë një person të zgjohet. Megjithatë, konsumimi i kafeinës më vonë gjatë ditës mund të mbistimulojë trupin dhe trurin, duke e bërë të vështirë për një person të bie në gjumë. /Telegrafi/