“Karantina” është një fjalë e përdorur për periudhën e izolimit paraprak me të cilën duhet të përballen ata që mund të ekspozohen ndaj coronavirusit të ri, shkruan CNN.
Mijëra njerëz në mbarë botën po vendosen në karantinë, ndërsa qeveritë përpiqen të parandalojnë përhapjen e virusit. Në Kinë, mijëra u detyruan të futen në qendrat masive të karantinës. Në Itali, qytete të tëra dhe fshatra u vendosën në ‘karantinë’, duke vendosur në mënyrë efektive 100 mijë persona nën bllokim, transmeton Telegrafi.
Por ndërsa karantinat e përhapjes mund të shihen kudo, kjo nuk është hera e parë që ato janë përdorur për të parandaluar përhapjen e një virusi vdekjeprurës.
Fjala, dhe praktika, ka një histori të errët dhe komplekse që shkon prapa në Mesjetë.
Murtaja në Venedik (shek. 14)
Vetë fjala “karantinë” rrjedh nga fjala frënge “quarantaine”, që do të thotë “rreth 40”. Fjala u përdor për herë të parë në anglisht më 1617, për t’iu referuar 40 ditëve të një anije që dyshohej se mbante një sëmundje ngjitëse dhe u mbajt në izolim në det të hapur.
Por, shkalla e parë e praktikës së institucionalizuar e karantinës erdhi shumë më herët, në shekullin XIV, sipas CDC.
Murtaja në Venedik, ose e ashtuquajtura Vdekja e Zezë, shkatërroi Evropën nga viti 1347 deri në vitin 1352, duke mbytur rreth 20 milionë njerëz.
Kur murtaja filloi të përhapet në vitin 1347 në Venedik, Itali, portet filluan të largonin anijet që dyshohej se vinin nga zonat e infektuara. Deri në vitin pasues, autoritetet në Venedik u bënë të parat që zyrtarizuan veprimin mbrojtës. Ata mbyllën portet e tyre për anije të dyshuara dhe i vendosën udhëtarët në izolim 40 ditë, sipas Muzeut të Shkencave në Londër.
Kongresi merr karantinën në duart e veta (1878)
Ndërsa Shtetet e Bashkuara u zhvilluan në shekullin e 18-të, mbrojtja kundër sëmundjeve ngjitëse ra nën juridiksionet lokale dhe shtetërore, sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve.
Pas një epidemie me ethe në vitin 1793 që goditi Filadelfinë dhe mbyti 5 mijë persona, qyteti ndërtoi një stacion karantine të quajtur Lazaretto përgjatë lumit Delaware që pushtoi 10 hektarë, sipas PBS.
Por ndërsa shpërthimet e etheve të verdha vazhduan, Kongresi ndërmori veprime dhe miratoi Aktin Kombëtar të Karantinës në vitin 1878.
Legjislacioni nuk binte ndesh me të drejtat e shteteve, por hapi rrugën e përfshirjes së qeverisë federale në aktivitetet e karantinës.
Stacionet lokale të karantinës u kthyen ngadalë në qeverinë federale dhe sistemi i karantinës u nacionalizua plotësisht deri në vitin 1921, sipas CDC.
Rregullat e gjykatës, karantina e kinezëve ishte raciste (1900)
Në mars të vitit 1900, Chick Gin, pronari kinez i një lëndë druri, vdiq nga murtaja në lagjen kineze të San Francisko, sipas PBS.
Autoritetet bllokuan menjëherë lagjen, duke futur në karantinë rreth 25 mijë banorë kinezë dhe duke mbyllur bizneset në pronësi të njerëzve që nuk ishin të bardhë.
Më vonë atë vit, një gjykatë vendosi që karantina ishte raciste.
Gjykatësi deklaroi se zyrtarët shëndetësorë vepruan me një “sy të lig dhe një dorë të pabarabartë”, tha PBS.
Epidemia në Afrikën e Jugut (1901)
Në Cape Town, Afrika e Jugut, në vitin 1901, një epidemi e murtajës detyroi pothuajse të gjithë popullsinë me ngjyrë të qytetit të Afrikës të mbaheshin në një karantinë.
SHBA ndalon gratë për të parandaluar përhapjen e sëmundjes (1917)
Gjatë Luftës së Parë Botërore, zyrtarët federalë mësuan se një përqindje e madhe e ushtarëve të tyre ishin të infektuar me sifilis ose gonorre (është një infeksion seksualisht i transmetueshëm (STI) i shkaktuar nga bakteri Neisseria gonorrhoeae. Infeksioni mund të përfshijë organet gjenitale, gojën dhe rektumin. Burrat e infektuar mund të pësojnë dhimbje ose djegie me anë të urinimit, shkarkimit nga penisi ose dhimbje testikulare).
Afro 20 mijë gra, shumica e tyre të infektuara me këtë sëmundje, u burgosën ose u mbajtën në paraburgim pa u akuzuar zyrtarisht për një krim, sipas New York Times.
Disa ishin prostituta, ndërsa të tjerët ishin “vajza bamirëse” që bënin seks në këmbim të vakteve të ushqimit ose argëtimit.
Ato ishin të rrethuar nga telat dhe me roje dhe shpesh ishin të detyruara t’i nënshtroheshin procedurave mjekësore poshtëruese, thuhet në artikullin e New York Times.
Historiani Allan Brandt e quajti këtë përpjekje “sulmin më të bashkërenduar ndaj lirive civile në emër të shëndetit publik në historinë amerikane”, sipas PBS.
Mësimi që duhet të mësohet sot
Karantina është një nga reagimet më agresive ndaj një epidemie që një qeveri mund të marrë.
Dhe ndërsa praktika mund të jetë efektive në parandalimin e përhapjes së një epidemie, historia ka sugjeruar që shpesh janë grupet më të margjinalizuara që synohen padrejtësisht.
Sot nuk ka asnjë karantinë zyrtare të qeverisë për lagjen kineze në New York. Por mes shpërthimit të coronavirusit, bizneset në pronësi kineze janë ende duke punuar. Në New York dhe gjetkë, restorantet dhe dyqanet kineze kanë parë një rënie të mprehtë të klientëve duke qëndruar larg frikës sepse sëmundja kishte origjinën në Kinë.
Ekspertët thonë se padituria dhe dezinformimi i shfrenuar rreth coronavirus gjithashtu kanë çuar në sulme raciste dhe ksenofobike kundër kujtdo në Shtetet e Bashkuara që duket ngjashëm me personat nga Azia Lindore. /Telegrafi/