Përgatiti: Bajram Karabolli
Horhe Luis Borhes (Jorge Luis Borges) vizitoi Meksikën tri herë: më 1973, 1978 dhe 1981. Jo vetëm që këto udhëtime frymëzuan disa histori dhe ese te autori, por ai u takua edhe me Huan Rulfon (Juan Rulfo). Domethënë, një nga më të mëdhenjtë e letërsisë së vendit të tij. Shtrënguan duart.
RULFO: Mjeshtër, unë jam Rulfo. Sa mirë që na erdhët! Ju e dini se sa shumë ju vlerësojmë dhe admirojmë.
BORHES: Më në fund, Rulfo. Unë nuk mund të shoh më një vend, por mund ta dëgjoj*. Dhe, dëgjoj e ndjej shumë përzemërsi. Tashmë e kisha harruar dimensionin e vërtetë të këtij zakoni të madh. Por, mos më quani Borhes e aq më pak “maestro”, më quaj Horhe Luis.
RULFO: Sa i sjellshëm! Atëherë, edhe ju më thërrisni Huan.
BORHES: Do të jem i sinqertë: më pëlqen Huan më shumë se Horhe Luis, ka vetëm katër shkronja, emër kaq i shkurtër dhe kaq i thjeshtë. Shkurtësia ka qenë gjithmonë një nga preferencat e mia.
RULFO: Jo, jo, nuk është ashtu. Huan mund të jetë kushdo, por Horhe Luis është vetëm Borhesi.
BORHES: Si përherë, jeni tejet i kujdesshëm. Më thoni, si keni qenë kohët e fundit?
RULFO: Si kam qenë?! Hëm? Pothuaj duke vdekur.
BORHES: Pra, nuk qenkeni aq keq.
RULFO: Pse, nga e dini?
BORHES: Don Huan, imagjinoni, ç’fatkeqësi do të ishte, nëse do të ishim të pavdekshëm.
RULFO: Po, keni të drejtë. Se, pastaj, do të shikonim të kalonin para nesh të vdekurit, sikur të qenkëshin të gjallë,
BORHES: Huan, do t’ju them një sekret. Gjyshi im, gjenerali, thoshte se nuk quhej Borhes, se emri i tij i vërtetë ishte tjetër, ishte sekret. Unë dyshoj se quhej Pedro Páramo**. Pra, siç e shikoni, unë jam një ribotim i asaj që ju keni shkruar mbi ata nga Komala.
RULFO: Oh, tani mund të vdes vërtet, tërë kënaqësi.
________