Betelgeuse, normalisht një nga yjet më të ndritshëm në qiellin e natës, është zbehur jashtëzakonisht shumë, para asaj që disa astronomë mendojnë se një supernova është potencialisht afër.
Betelgeuse është një superigjigant i kuq, zakonisht ylli i dhjetë më i ndritshëm në qiell, i cili përbën pjesë të yjësisë Orion, transmeton Telegrafi.
Është gjithashtu një nga yjet më të mëdhenj të dukshëm me sy të lirë. Por për muaj me radhë shkencëtarët janë përpjekur të kuptojnë pse shkëlqimi i tij ka rënë në rreth 40% të asaj që normalisht pritej.
Disa astronomë spekuluan se lëkundja prej 60% e zbuluar në mes të tetorit të vitit të kaluar dhe këtë prill ishte e lidhur me një supernova të afërt.
Një ekip ndërkombëtar i astronomëve, i udhëhequr nga Dr Thavisha Dharmawardena nga Instituti Max Planck për Astronomi, kanë demonstruar se zbehja ka të ngjarë të shkaktohet nga njollat gjigante të yjeve që mbulojnë deri në 70% të sipërfaqes së Betelgeuse.
“Në fund të jetës së tyre, yjet bëhen gjigantë të kuq. Ndërsa furnizimi i tyre me karburant përfundon, proceset ndryshojnë me anë të të cilave yjet lëshojnë energji”, shpjegoi Dr Dharmawardena.
Kjo bën që yjet të fryhen dhe të bëhen të paqëndrueshëm, pulsues ndaj një rrahje që mund të zgjasë qindra apo edhe mijëra ditë, gjë që shkakton luhatjet në shkëlqim.
Gazi që ylli nxjerr më pas ftohet dhe shndërrohet në pluhur. Astronomët kishin dyshuar se një koleksion i këtij pluhuri po thithte dritën nga Betelgeuse. /Telegrafi/
