Mikhail Gorbachev, presidenti i fundit i Bashkimit Sovjetik para shpërbërjes së tij, ka vdekur në Moskë në moshën 92-vjeçare, sipas deklaratave zyrtare.
Gorbachev, sundimi i trazuar i të cilit lidhej me termat perestrojka dhe glasnost (reformë dhe hapje) vdiq pas një sëmundjeje të gjatë, njoftuan agjencitë shtetërore ruse të lajmeve, raporton cnn.
“Mikhail Sergeevich Gorbachev vdiq këtë mbrëmje pas një sëmundjeje të rëndë dhe të gjatë”, njoftoi Spitali Klinik Qendror të martën.
Gorbachevi, presidenti i fundit sovjetik, lidhi marrëveshje për reduktimin e armëve me Shtetet e Bashkuara dhe partneritete me fuqitë perëndimore për të hequr perden e hekurt që kishte ndarë Evropën që nga Lufta e Dytë Botërore dhe për të sjellë ribashkimin e Gjermanisë.
Kur protestat pro-demokracisë përfshinë vendet e bllokut sovjetik të Evropës Lindore komuniste në vitin 1989, ai u përmbajt nga përdorimi i forcës – ndryshe nga udhëheqësit e mëparshëm të Kremlinit që kishin dërguar tanke për të shtypur kryengritjet në Hungari në vitin 1956 dhe Çekosllovaki në vitin 1968.
Por protestat nxitën aspiratat për autonomi në 15 republikat e Bashkimit Sovjetik, të cilat u shpërbënë gjatë dy viteve të ardhshme në mënyrë kaotike.
Gorbachevi u përpoq më kot për të parandaluar atë kolaps, raporton theguardian.
Pasi u bë sekretar i përgjithshëm i Partisë Komuniste Sovjetike në vitin 1985, vetëm 54 vjeç, ai kishte vendosur të rigjallëronte sistemin duke futur liri të kufizuara politike dhe ekonomike, por reformat e tij dolën jashtë kontrollit.
Politika e tij e “glasnost” – liria e fjalës – lejoi kritika të paimagjinueshme më parë ndaj partisë dhe shtetit, por gjithashtu inkurajoi nacionalistët që filluan të bëjnë presion për pavarësi në republikat baltike të Letonisë, Lituanisë, Estonisë dhe gjetkë.
“Unë fillova këto reforma dhe yjet e mi udhërrëfyes ishin liria dhe demokracia, pa gjakderdhje. Kështu që njerëzit do të pushonin së qeni një tufë e udhëhequr nga një bari. Ata do të bëheshin qytetarë”, tha ai më vonë.
Ato nisma mund të kishin funksionuar, besonte ai, nëse nuk do të ishin minuar nga brenda – veçanërisht nga kryebashkiaku i Moskës, Boris Yeltsin, i cili kishte shtyrë për reforma më radikale dhe kishte përfunduar në krye të Rusisë, pjesës më të madhe të Bashkimit Sovjetik.
Shumë rusë nuk e falën kurrë Gorbachevin për turbulencat që shkaktuan reformat e tij, duke e konsideruar rënien e mëvonshme të standardeve të tyre të jetesës një çmim shumë të lartë për të paguar për demokracinë. /Telegrafi/