Sot në Bruksel vazhdon mbledhja sqaruese për Kapitullin 24, Drejtësi, Liri dhe Siguri, në të cilën Komisioni Evropian do ta prezantojë korpusin e ri të BE-së acquis të miratuar në periudhën pas vitit 2018-2019. Javën e ardhshme vazhdojnë mbledhjet për kapitullin 23 “Gjyqësori dhe të drejtat themelore”. Eurokomisari për zgjerim, Oliver Varhelyi dërgoi porosi se tani është më e rëndësishme që të gjithë në Maqedoninë e Veriut të qëndrojnë pas së ardhmes evropiane të vendit dhe të ndihmojnë në procesin e bisedimeve.
Varhelyi, në takimin dje në Bruksel me zëvendëskryeministrin për Çështje Evropiane, Bojan Mariçiq kanë biseduar për procesin e skriningut të vendit me BE-në, si dhe aktivitetet e ardhshme në procesin e bisedimeve për anëtarësim dhe situatën aktuale politike në Maqedoninë e Veriut.
“Në moment real dhe kyç e konfirmuam perspektivën evropiane të Maqedonisë së Veriut. Tani është më e rëndësishme që të fokusohemi te reformat dhe të qëndrojmë në rrugën evropiane. Është obligim dhe detyrë e jona që i kemi ndaj qytetarëve, që të sigurojmë prosperitetin dhe përparimin e vendit”, tha Mariçiq në takim.
Siç kumtoi Sekretariati për Çështje Evropiane, Mariçiq, i cili njëherit është edhe kryenegociator i vendit me Unionin, e informoi eurokomisarin për zgjerimin Varhej për takimet e shqyrtimit dhe përgatitjet për shqyrtimin dypalësh, si dhe për angazhimin. dhe motivimi i institucioneve të vendit për procesin.
Eurokomisari Varhelyi, Mariçiqit i dëshiroi skrining të suksesshëm dhe i dërgoi mesazh se ne mbetemi fuqishëm të përkushtuar ndaj agjendës së reformave evropiane, si dhe ndërtimit të marrëdhënieve të mira fqinjësore me Bullgarinë dhe përparimit në përmbushjen e detyrimeve të të dy shteteve.
Varhelyi potencoi se tani është më e rëndësishme që të gjithë në Maqedoninë e Veriut të qëndrojnë prapa të ardhmes evropiane të vendit dhe të ndihmojnë në procesin e negociatave me Bashkimin Evropian, duke shtuar se është një proces i rëndësishëm për të ardhmen e vendit dhe proces që sjell një jetë më të mirë për qytetarët.
Në takim është biseduar për përgatitjet e fundit për nënshkrimin e Marrëveshjes me Fronteksin, e cila do të nënshkruhet në mes të tetorit, por edhe për tema ekonomike, në pritje të dimrit që po vjen dhe sfidave me të cilat do të përballemi, të shkaktuara nga kriza energjetike dhe ekonomike.
Në atë drejtim, Mariçiq dhe Varhelyi biseduan edhe për Planin investues të BE-së për Ballkanin Perëndimor dhe për përshpejtimin e realizimit të projekteve rajonale, veçanërisht ato nga infrastruktura dhe energjetika.
Dje në Shkup u mbajt konferenca vjetore ndërkombëtare “Prioritetet e ridefinuara: realitete të reja pas krizës ukrainase”, ku u dërguan mesazhe se vendi duhet ta përdorë procesin e skriningut dhe të përkushtohet në reformat e brendshme.
Edhe pse propozimi francez nuk është i balancuar, Maqedonia e Veriut duhet të përdorë procesin e skriningut dhe të fokusohet në reformat që janë të rëndësishme për qytetarët dhe do ta çojnë vendin përpara, deklaroi Eduard P. Xhozef nga Shkolla e studimeve të avancuara ndërkombëtare në Universitetin Xhons Hopkins (Johns Hopkins School of Advanced International Studies) nga SHBA-ja.
“Marrëveshja e Prespës u arrit mbi baza të drejta sepse, megjithëse Greqia ishte anëtare e NATO-s dhe BE-së, negociatat u zhvilluan në baza të barabarta dhe u arrit një kompromis i drejtë me lëshime nga Greqia dhe Maqedonia e Veriut. Propozimi francez nuk ndikoi aspak në avantazhin e Bullgarisë dhe e reflekton këtë. Ky, thotë ai, është gjithashtu një gabim i SHBA-së dhe i BE-së, sepse krijon një precedent të keq në Union. Është në dorën e qytetarëve të vendit nëse ai e kërcënon identitetin maqedonas apo jo. Por dua të nënvizoj se është e rëndësishme të përfitohet nga procesi i shqyrtimit, pavarësisht nga Bullgaria. Nuk është në interes të Bullgarisë, por të qytetarëve të këtij vendi. Përdoreni atë dhe përfitoni sa më shumë nga reformat për sundimin e ligjit, luftën kundër korrupsionit dhe reforma të tjera të rëndësishme që do ta çojnë vendin përpara dhe do t’u tregojnë qytetarëve se është reale dhe e rëndësishme”, tha Xhozef.
Ai beson se meqenëse SHBA-të dhe BE-ja nuk arritën ta vendosin Bullgarinë në të njëjtin nivel me Maqedoninë e Veriut siç ishte me Greqinë, dhe e lejuan atë të ruajë avantazhin e saj, Maqedonia e Veriut duhet të kërkojë nga SHBA-ja, veçanërisht Franca, por edhe nga Gjermania dhe Britania e Madhe. , një afirmim të identitetit maqedonas, një njohje e fortë e popullit maqedonas, e gjuhës maqedonase dhe e aspekteve të historisë maqedonase, dhe ata mund ta bëjnë këtë.
“Kërcënimi nga Bullgaria është real dhe ajo që ju mbetet është të përfitoni nga procesi i shqyrtimit. Nuk ka nevojë për ndryshime kushtetuese për momentin dhe duhet të fokusoheni tek reformat, të cilat janë në interes të vendit. Duke përfituar nga kryesimi i OSBE-së. Është një mundësi e madhe në një kohë historike kur ka një luftë midis Rusisë dhe Ukrainës, e cila ka implikime për të gjithë botën. Vendi juaj do të udhëheqë organizatën, e cila është krijuar për sigurinë e Lindjes dhe Perëndimit, dhe është një mundësi dhe privilegj i madh për vendin tuaj që ta demonstrojë atë lidership në një moment kaq vendimtar të historisë, theksoi profesori amerikan.
Sa i përket ndryshimeve kushtetuese, ai theksoi deklaratën e presidentit Stevo Pendarovski se aktualisht nuk ka kushte për këtë, por ritheksoi se është me rëndësi që sot të mos bëhet votimi dhe vendi të fokusohet në reforma.
Edhe ambasadori francez në vend Siril Bomgartner tha se vendi duhet të përqendrohet në reforma, veçanërisht në gjyqësor.
Ai në nënshkrimin e Memorandumit për bashkëpunim me Akademinë e Gjykatësve dhe Prokurorëve Publik me drejtoreshën e Akademisë, Natasha Gaber Damjanovska, tha se kjo do të thotë se Franca shpreh vullnetin e saj për ta mbështetur Akademinë dhe se bashkëpunimi shkon në favor të afirmimit të sundimi të ligjit, por edhe për arritjen e një gjyqësori të pavarur, kështu që Franca kontribuon në thelb në zbatimin e qëllimit të Akademisë.
“Gjendemi në një kontekst sepse vendi e filloi fazën e hapjes së negociatave për anëtarësim në BE dhe meqenëse ekziston ky kuadër i ri, do të them se bashkëpunimi mes nesh dhe institucionit tuaj është edhe më thelbësor, sepse temat që institucioni juaj marrëveshjet do të gjenden në qendër të negociatave me Unionin”, tha ambasadori francez.
Vendi zyrtarisht filloi procesin e skriningut për përputhshmërinë e legjislacionit të Maqedonisë me atë të BE-së në datën 15 të këtij muaji. Ky proces pritet të përfundojë në nëntor të vitit 2023. Zëvendëskryeministi Mariçiq tha se deri më tani kemi respektuar 40 për qind të legjislacionit dhe në disa fusha jemi në nivel të njëjtë ose më të mirë se shtetet që kanë negociuar me vite, si Serbia dhe Mali i Zi.