Ndikimi i gjigantit aziatik rritet në të gjithë botën. Shembulli më i mirë është drejtori i Organizatës Botërore të Shëndetit, biologu dhe politikani Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Nuk ka më asnjë dyshim se Kina sot është bërë qendra e botës për arsye të ndryshme, dhe jo aq të dëshiruara. Ajo bërë një fuqi e pandalshme falë hapjes së saj ekonomike në botë, e përshpejtuar në vitin 2001 kur u pranua më në fund si anëtar i OBT (Organizata Botërore e Tregtisë), transmeton Telegrafi.
Me miratimin e Perëndimit, dhe veçanërisht të Shteteve të Bashkuara, Kina u bë fabrika e botës, jo vetëm e lodrave të lira, por e ilaçeve dhe teknologjisë së lartë. Sot e gjithë bota varet në një masë të madhe nga prodhimi i saj. Një shumicë e produkteve që ne kemi në shtëpitë tona mban shkrimin “Made in China”.
Shtetet e Bashkuara, një partner i fortë në procesin kinez të zhvillimit, është ai që dëshiron të ndalë përparimin e saj sot, edhe nëse është shumë vonë. Ose nga zgjuarsia ose nga një diagnozë e keqe, qeveria amerikane krijoi përbindëshin me të cilin po përballet sot në këtë lloj të ri të Luftës së Ftohtë.
Kina u zhvillua por nuk u demokratizua kurrë, dhe kjo ishte ëndrra amerikane. Duke pasur parasysh statusin e saj që sot e vendos atë si një kërcënim dhe rivalin më të fortë të Shteteve të Bashkuara, është presidenti amerikan Donald Trump që i shpalli luftë tregtare në fillim të vitit 2018.
Por pse thuhet shumë vonë? Për shkak se ndikimi i Kinës sot në të gjithë botën, ndikimi i tij në prodhimin dhe varshmërinë tregtare të vendeve të tjera nuk ka gjasa të kthehet. Shembullin më të mirë e kemi me Drejtorin e Përgjithshëm të OBSH-së (Organizata Botërore e Shëndetit), biologun dhe politikanin etiopian, Tedros Adhanom Ghebreyesus, i cili duket se është më shumë zëdhënës i Xi Jinping, duke u kujdesur të largohet nga vendi që ka përgjegjësi të madhe në të gjitha këto që ndodhën, dhe duke krijuar më shumë konfuzion sesa siguri me një ritëm të ngadaltë.
Në dy dekadat e kaluara, pasi Shtetet e Bashkuara kanë përqendruar vëmendjen e saj në luftën kundër terrorit dhe Lindjes së Mesme, Kina përparoi në mënyrë të fshehtë në zonat strategjike gjeopolitike (Deti i Kinës, Afrika dhe Amerika Latine). Gjithashtu, kohët e fundit, ajo u përqëndrua në vendosjen e shtetasve të saj në pozicione të pushtetshme në organizata shumëpalëshe.
Në Kinë, vendosen vetëm 13 burra që përbëjnë Komitetin Komunist, por sot presidenti i saj, i cili ka përqendruar një pushtet të madh, vendos kryesisht. Qëllimi përfundimtar, i ashtuquajturi maratonë 100-vjeçare. Xi Jinping ka një ëndërr të madhe, të bëhet një fuqi hegjemoniste botërore në vitin 2049 dhe kështu festojmë, njëqindvjetorin e krijimit të Republikës Popullore të Kinës ashtu siç e meriton Mao. Me një ekonomi prej 14 trilionë dollarësh dhe një qeveri që mund të disponojë paratë ashtu siç i sheh të përshtatshme dhe vendimet e saj nuk duhet të kalojnë në miratimin e një Kongresi, Pekini ka përfituar nga situata për të blerë ndikim. Siç e dimë tashmë, paratë mund të bëjnë asgjë përveç sëmundjes.
Nga 15 agjencitë speciale të KB (Organizata e Kombeve të Bashkuara), sot Kina kryeson 4 dhe indirekt një të pestën, OBSH-së, përmes Drejtorit të saj të Përgjithshëm Ghebreyesus, drejtorit të parë në historinë e organizatës që nuk ka titullin doktor, megjithëse ai ka kryer studime për specializim në shëndetin publik jashtë vendit.
Xi e dinte që pasi drejtori që i parapriu Tedros ishte një qytetare kineze, Margaret Chan nga Hong Kongu, agjencia nuk do të pranonte më kurrë një kandidat kinez. Më së miri ishte të miratoni kandidatin e Etiopisë, vendi i të cilit i detyrohet kaq shumë favorizime Kinës për të qenë huadhënësi i saj më i madh. Agjenci të tjera që tani janë në duart e shtetasve kinezë janë FAO (Organizata e Ushqimit dhe Bujqësisë e Kombeve të Bashkuara), ICAO (Organizata Ndërkombëtare e Aviacionit Civil), UNIDO (Organizata e Zhvillimit Industrial i Kombeve të Bashkuara) dhe ITU (Unioni Industrial i Telekomunikacionit).
Ai prezantoi gjithashtu një kandidat për WIPO (Organizata Botërore e Pronës Intelektuale), të cilën Shtetet e Bashkuara kundërshtojnë me forcë pasi akuzon Kinën për vjedhje të pronës intelektuale.
Sot Kina është kontribuuesi më i madh në buxhetin e Kombeve të Bashkuara pas Shteteve të Bashkuara. Nëse ka diçka që ishte shumë e qartë në këto 30 vitet e fundit, është se ishte sistemi kapitalist dhe ekonomia e tregut, aq e urryer nga e majta, që e nxori popullin kinez nga varfëria përmes globalizmit, hapjen e tyre për botën dhe puna. Sipas të dhënave të siguruara nga profesori i Harvardit, Graham Allison, në fund të viteve 1970, 90% e popullsisë kineze ishte nën kufirin e varfërisë ekstreme, sot vetëm 1% është në atë situatë.
Duke marrë lidhjet e forta të varësisë së Etiopisë nga Kina, ata hedhin dyshime në lirinë e menaxhimit që Drejtori i Përgjithshëm i OBSH-së, Tedros Adhanom Ghebreyesus, mund të ketë në lidhje me vendimmarrjen që kur u nxor kjo katastrofë botërore. Të dy gabimet e tij dhe deklaratat konfuze dhe lavdërimet e tij për presidentin Xi Jinping ngjallin dyshime.
Pekini fshehu për një kohë që patogjeni me origjinë në Wuhan ishte shumë ngjitëse dhe heshti njerëz dhe raporte që flisnin për të. Ndërsa një hetim i gazetës South Morning China Post me qendër në Hong Kong pretendon se rasti i parë i coronavirusit në Wuhan daton më 17 nëntor, OBSH u alarmua vetëm në mes të dhjetorit.
Më 10 janar, OBSH lëshoi një deklaratë kundër kufizimeve të udhëtimit ndërkombëtar që mbështesin pozicionin e Pekinit. Më 14 janar, ai lëshoi një mesazh global duke i bërë jehonë propagandës kineze, duke keqinformuar dhe duke thënë se nuk kishte prova të qarta të transmetimit të coronavirusit nga njeriu te njeriu.
Zyrtarët tajvanezë kishin paralajmëruar tashmë OBSH-në në fund të dhjetorit se përhapja po ndodh nga njeriu tek njeriu, por ishin injoruar sepse ishin armiq të vendosur të Kinës.
Pas takimit me Xi Jinping më 28 janar, ai vlerëson publikisht presidentin kinez për përkushtimin e tij të lartë ndaj lidershipit dhe transparencës që ai demonstroi në trajtimin e pandemisë ende të padeklaruar.
Tedros Adhanom Ghebreyesus, para se të mbërrinte postin e tij, ishte Ministri i Shëndetësisë i Etiopisë (2005-2012) dhe Ministri i Punëve të Jashtme (2012-2016).
Në vitin 2017 ai lë postin e tij për të prezantuar veten si kandidat për OBSH-së. Ai u sulmua ashpër nga një ekspert i shquar global i shëndetësisë, Lawrence Gostin, i cili e akuzoi atë për mbulimin e tre epidemive të kolerës gjatë përpjekjeve të tij në Etiopi, me qëllim minimizimin e tyre dhe se vendi i tij nuk vuante pasojat ekonomike të pranimit të një epidemie në të gjithë botën.
Tedros mohoi gjithçka dhe mbështetur nga Kina, ai u zgjodh dhe mori detyrën në qershor 2017.
Kina është sot investitori më i madh i drejtpërdrejtë i huaj në Etiopi, me të cilin vendi afrikan me siguri i ka borxh disa favorizime. Shumica e vendeve afrikane sot ia kanë borxh zhvillimin e tyre Kinës, e cila ka investuar miliarda dollarë në kontinent. Ky është një shkëmbim i vlefshëm për të dy pasi lejon vendet afrikane të ndërtojnë infrastrukturën e nevojshme për tu zhvilluar dhe rritur ndërsa Kina merr naftë, minerale dhe ushqim të lirë në këmbim të investimit, përcjell Telegrafi.
Etiopia është vendi i dytë më i populluar në Afrikë (109 milion banorë) pas Nigerisë dhe, prandaj, nuk ka qenë përjashtim, por përkundrazi, një nga më të përfituarit nga investimet kineze. Sipas të dhënave të Bankës Botërore, Kina është kreditori i 50% të borxhit të jashtëm të Etiopisë. Ka 69 kompani kineze të instaluara tashmë në Etiopi.
Ambasadori kinez në Etiopi Tan Jian, deklaroi se viti 2020 do të jetë një vit historik për të dy vendet në marrëdhëniet e tyre bilaterale, duke i forcuar ato me sfera të reja shumëplanëshe në fushat e teknologjisë së lartë, transformimit bujqësor, tregtia dhe turizmi.
Etiopia miratoi 140 projekte investimesh kineze në periudhën nga janari deri në tetor 2019, duke lënë kështu 60% të investimeve të huaja direkte në duart e kinezëve. Përveç ndërtimit të një stadiumi të madh, kullave dhe zgjerimit të aeroportit ndërkombëtar në kryeqytetin Etiopisë, ata investuan gjithashtu në satelitin që Etiopia do të nisë në hapësirë, projekte energjetike, kompani të naftës dhe gazit, dhe shumë projekte të tjera.
Pekini ka një agjendë të veçantë gjeopolitike, e cila është që të harmonizojë përpjekjet brenda Kombeve të Bashkuara për të përmbushur projektin e saj të shumëpritur në Rrugën e Re të Mëndafshit me të cilin planifikon të bashkojë Kinën me Evropën. Ai nuk ka ndërmend të kthehet prapa ose të ketë dyert e botës të mbyllura për të.
Etiopia është një vend shumë i korruptuar dhe jo shumë transparent, kështu që në këtë rast, dikush që paraqet veten si një reformist mund të jetë shpërblyer.
Etiopia pa dyshim i detyrohet një borxh të madh Kinës. I detyrohet zhvillimit dhe rritjes së saj aktuale, si një shumicë e madhe e vendeve afrikane. Kjo është arsyeja pse është normale të pyesim veten nëse gabimet ose lëshimet e bëra nga Drejtori i Përgjithshëm i OBSH-së, Tedros Adhanom, kanë të bëjnë më shumë me kthimin e favoreve ndaj qeverisë Kineze sesa me vetë të vërtetën. /Telegrafi/