Kanceri i gjirit është ndryshim që ndodhë në indet e gjirit, zakonisht në duktuse (tuba që mbledhin qumështin për në thith) dhe lobuluse (gjëndra e gjirit që prodhon qumësht). Shfaqet te femrat dhe te meshkujt, por më rrallë.
Ass.dr.Saudin Maliqi, mr.sci
Kirurg torakal
tel: 044 148 951
saudinmaliqi@gmail.com
Mjekimi kirurgjik i kancerit të gjirit ende është modaliteti i parë i mjekimit dhe esencial që nisë që nga procedura të ndryshme bioptike dhe vazhdon me forma të ndryshme kirurgjike për të përfunduar me rekonstruksionin definitiv të gjirit.
KIRURGJIA E GJIRIT
Kirurgjia në kancerin e gjirit ka shkuar drejt ndryshimeve duke kaluar nga intervente radikale dhe superradikale në intervente të kufizuara me ruajtje te gjirit. Ajo që ka ardhur bashkë me evoluimin konceptual të sjelljes biologjike të neoplazisë dhe të difuzionit të neoplazisë nga një sëmundje lokale e regjionale, tashmë konsiderohet si një sëmundje sistemike që në fillimet e saj.
KIRURGJIA RADIKALE
a – Mastektomia radikale sipas Halsted: Përbëhet nga heqja në bllok e gjirit, muskujve pektoralë (të madh dhe të vogël) dhe diseksion aksilar komplet. Interventet me demolitive (të thella) si mastektomia radikale e gjerë (heqja edhe limfonodulave të katenës së brendshme të gjirit) dhe mastektomia superradikale (heqje të limfonodulave të katenës së brendshme të gjirit dhe të atyre supraklaveare), janë aktualisht të gjitha sot të braktisura.
Halsted 1894 Patey 1932 Madden 1958
b – Mastektomia radikale e modifikuar. Eksitojnë dy tipe kryesore të mastektomisë radikale të modifikuar:
Sipas Patey: Modifikon mastektominë radikale, sipas Halstedit duke ruajtur muskulin pektoral të madh. Hiqen: gjiri, fascia e muskulitt pektoral të madh, muskuli pektoral i vogël dhe diseksioni aksilar komplet.
Sipas Madden-it. Në këtë variant janë të ruajtur të dy muskujt pektoral, fascia e muskulit pektoral të madh, diseksioni aksilar realizohet në limfonodulat e nivelit të parë dhe të dytë.
c- Mastektomia e thjeshtë (totale) konsiston në heqjen e gjithë gjirit duke ruajtur muskujt pektoral dhe limfonodulat aksilare.
d. Mastektomia subkutane: Hiqet i gjithë indi i gjirit duke ruajtur lëkurën mbi të, dy muskujt pektoral dhe limfonodulat aksilare.
KIRURGJIA KONSERVATIVE
Janë të disponueshme procedura të ndryshme të cilat heqin vetëm një pjesë të indit të gjirit. Më të rëndësishme janë Kuadrantektomia dhe Tumorektomia-lumpectomi.
a – Kuadrantektomia. Përgjatë një incizioni radial që fillon nga thithi ose areola, deri në periferinë e gjirit, hiqet një kuadrat i indit të gjirit, lëkura mbi të, porcioni korrespondues i fascies së muskulit pektoral me diseksion aksilar komplet i ndjekur probabilisht në blok me rezeksionin.
Kuadrantektomia me disekcion axillare
b – Tumorektomia. Pavarësisht nda vendi i tumorit përgjat një incizioni kurvlinear hiqet neoplazia si një e tërë dhe një sasi e indit mamar normal i mjaftueshëm të mbajë margot e rezeksionit mikroskopikisht të lira nga sëmundja.
KIRURGJIA E LIMFONODULAVE AKSILARE
a-Diseksioni aksilar
Objektivat e diseksionit aksilar janë:
a) për të pasur informacion mbi statusin limfonodal (për të determinuar prognozën e pacientit dhe për të ndjekur një stadifikim të saktë për terapi eventuale adjuvante.
b) për të mbajtur një kontroll lokal të sëmundjes
b- Biopsia e limfonodulave të sentinelles
Është një teknikë, pak invazive, e cila synon një stadifikim të limfonodulave aksilare dhe ajo relative biopsia e limfonodulit te sentineles (SNL). Konsiston në identifikimin, heqjen dhe ekzaminimin histologjik të limfonodulit të parë limfonodulit të sentineles që merr limfën e ardhur nga zona e gjirit, në vendin ku vendoset tumori. Thuhet që SNL është e padëmtuar edhe të gjithë limfonodulet tjera aksilare janë negative.
Shfrytëzimi i kolorantit vital është i thjeshtë dhe pak i kushtueshëm, por kërkon një incision kirurgjik (hapje) të gjerë dhe shumë kohë për të identifikuar vizualisht SLN, duke ndjekur vijat limfatike të kolorueshme që përçojnë nga ato vetë. Heqja e limfonodujve duhet të ndiqet nga një vlerësim i padiskutueshëm histopathologjik. /Telegrafi/