Shkencëtarët në një studim të ri, i cili analizoi të dhënat klimatike dhe mbetjet njerëzore gjatë një periudhe prej 50 mijë vjetësh, zbuluan një lidhje midis ndryshimeve të mëparshme klimatike dhe zvogëlimit të madhësisë së trurit të njeriut.
“Duke pasur parasysh tendencat e fundit në ngrohjen globale, është me rëndësi të madhe të hulumtohet dhe të kuptohet ndikimi i ndryshimit të klimës në madhësinë e trurit të njeriut dhe sjelljen njerëzore”, shkruan shkencëtari i Muzeut të Historisë Natyrore të Kalifornisë, Jeff Morgan Stibel.
Gjatë hulumtimit, ekspertët vëzhguan se si madhësia e trurit të 298 ekzemplarëve ndryshoi gjatë 50 mijë viteve të fundit dhe se si këto ndryshime lidhen me të dhënat mbi temperaturën globale, lagështinë dhe reshjet. Ata vunë re se kur temperatura globale u rrit, madhësia mesatare e trurit u ul ndjeshëm.
Stibel dhe kolegët analizuan të dhënat e madhësisë së kafkës nga dhjetë studime të veçanta, të cilat përfshinin gjithsej 373 matje nga 298 kocka njerëzore që përfshinin 50 mijë vjet, shkruan Science Alert.
Mbetjet klasifikohen në katër grupe në bazë të periudhës në të cilën kanë jetuar njerëzit: mbetjet 100 vjeçare, 5000 vjeçare, 10000 vjeçare dhe 15000 vjeçare. Ai më pas krahasoi madhësinë e trurit me katër analiza klimatike, duke përfshirë të dhënat e temperaturës nga Projekti Evropian për Eksplorimin e Akullit në Antarktidë (EPICA).
Gjegjësisht, gjatë analizës së bërthamës së akullit C, ekspertët morën matje të sakta të temperaturës së sipërfaqes që shkojnë më shumë se 800 mijë vjet më parë. Në 50 mijë vitet e fundit, ndodhi maksimumi i fundit akullnajor, i cili bëri që temperaturat mesatare të ishin më të ulëta deri në fund të “Pleistocenit” të vonë. Më pas në “Holocen” u rritën temperaturat mesatare, gjë që na solli në ditët e sotme.
Analiza tregoi një model të përgjithshëm të ndryshimit të madhësisë së trurit tek njerëzit, i cili lidhej me ndryshimet klimatike, pra me një rritje ose ulje të temperaturës. U vu re se gjatë ngrohjes së Holocenit, madhësia mesatare e trurit të njerëzve u ul me më shumë se 10.7 për qind.
Ende ka pyetje se çfarë saktësisht shkakton ndryshim në madhësinë e trurit të njeriut. Rezultatet tregojnë se ndryshimi i klimës shoqërohet me ndryshime në madhësinë e tij, por klima nuk duket se shpjegon të gjitha variacionet evolucionare.
Sipas Stibel, faktorët e ekosistemit, efektet indirekte klimatike si bimësia dhe prodhimi primar, ose faktorë joklimatikë si kultura dhe teknologjia mund të kontribuojnë gjithashtu në ndryshimet në madhësinë e trurit. /Telegrafi/